Όλοι θυσιάζουμε στη μεγάλη θεά

Καλά το κρέας, αλλά και τα λαχανικά; Μιλάμε για τον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε λαχανικά και κρέας στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Το μέτρο μας παραξένεψε βέβαια κατά το ήμισυ. Σίγουρα οι Κύπριοι τρώνε πολύ κρέας, αλλά και λαχανικά; Και πόσα; Μήπως ο κ. Χριστοδουλίδης μας μπέρδεψε με καμιά επαρχία της Κίνας; Μήπως (το πιο πιθανό) τον παρέσυρε ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος ο οποίος εσχάτως ξεκίνησε δίαιτα και κυκλοφορεί ανά τους διαδρόμους του Προεδρικού με ένα καρότο στο στόμα ως άλλος Μπαγκς Μπάνι;

Στην Κίνα σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο μέσος Κινέζος καταναλώνει πάνω από ένα κιλό λαχανικά την ημέρα. Ο μέσος όρος κατανάλωσης λαχανικών στην Κίνα κατ' έτος αγγίζει τα 384 κιλά. Στην Κύπρο μόλις που ξεπερνά τα 100 κιλά. Οπότε τι γλυτώνει ο Κύπριος από τον μηδενικό ΦΠΑ; Πέντε-δέκα ευρώ τον χρόνο;

Τι ζαρζαβατικό γενικά κατεβάζουμε; Ο Κυπραίος καταναλώνει, για τις σαλάτες του, συνήθως ντομάτες, αγγούρια, ξυλάγγουρα και κραμπί. Οι Κύπριοι τρώνε και λαχανικά γκουρμέ, όπως συμμιλούδκια, αγρέλια, κολοκούδια μετά ριγάνεως, όλα βέβαια τηγανητά με τα αβγά, ενώ επιβεβλημένη θεωρείται και μια δεύτερη τηγανιά, με χαλλούμι, λουκάνικο, λούντζα και επίσης λίγη τσαμαρέλλα στο σάιντ.

Η κυρία Μάγδα από τη Γερμανία

Κάποτε τρώγαμε περισσότερα λαχανικά, αφού το κρέας σπάνιζε. Τότε βεβαίως δεν υπήρχε ούτε ΦΠΑ. Η Γερμανίδα συγγραφέας Μάγδα Όνεφαλς Ρίχτερ έζησε στην Κύπρο την περίοδο 1894-1912. Συνόδευε τον γνωστό αρχαιοκάπηλο σύζυγό της Max Ohnefaslch Richter, ως βοηθός, επίσημη φωτογράφος και σχεδιάστρια ανασκαφών. Πέρα από τις υπέροχες φωτογραφίες που μας άφησε, το 1913 δημοσίευσε στα γερμανικά βιβλίο με τίτλο τα «Ελληνικά ήθη και έθιμα στην Κύπρο».

Δεν υπάρχει περίπτωση να μην διάβασε το βιβλίο της ο περισπούδαστος Νίκος Χριστοδουλίδης στο οποίο η συγγραφέας μας οδηγεί στα άδυτα της κυπριακής κουζίνας των αρχών του 20ού αιώνα μεταφέροντάς μας συνταγές με λαχανικά. Όπως λέει, στην Κύπρο οι αγκινάρες μαγειρεύονται με κρέας. Το άγριο σπαράγγι (αγρέλι), πικάντικο στη γεύση μαγειρεμένο σε βούτυρο ή ελαιόλαδο με αβγά, αποτελεί ένα καλό έδεσμα. H άγρια μολόχα έχει υπέροχη γεύση και σερβίρεται ως σαλάτα ή ως προσθήκη στο ρύζι με τον ζωμό. H γλιστρίδα, πολύ καλό λαχανικό για σαλάτα μόνο του ή μαζί με ντομάτες ή ως συνοδεία σούπας. H άγρια κάπαρη, τα νεαρά βλαστάρια της καπαριάς τοποθετούνται σε ξίδι και καταναλώνονται στη σαλάτα. Το μαρούλι έκτος από σαλάτα τρώγεται ως επιδόρπιο με αλάτι, χωρίς ξίδι και λάδι. Το κυπριακό σέλινο το βρίσκει παράξενο γιατί δεν έχει άσπρους βολβούς όπως στη Γερμανία, αλλά μένει πάντα πράσινο και τρώγεται περισσότερο μαγειρεμένο με κρέας παρά ωμό στη σαλάτα. Τα ρεπάνια δεν είναι μικρά και στρογγυλά, αλλά πολύ πιο μεγάλα και πιο επιμήκη από αυτά της Γερμανίας. Ήταν μάλλον αναμενόμενη η παρατήρησή της για τα ρεπάνια της Μεσογείου, τα οποία οι αρχαίοι ονόμαζαν ραφανίδες και τα οποία λόγω σχήματος είναι αλήθεια ότι δημιουργούν και διάφορους άλλους συνειρμούς. Ας μην ξεχνάμε και τη γνωστή τιμωρία για τους μοιχούς. Αυτήν της ραφανιδώσεως. Επιπλέον, η κ. Ρίχτερ αναφέρεται στα κολοκύθια τα οποία τρώγονται μαγειρεμένα ή στη σαλάτα. Ένα άλλο είδος από μακρουλά κολοκύθια γεμίζονται με κρέας και ρύζι. Η Pίχτερ εντόπισε μια πολύ εύγευστη και χυμώδη ποικιλία μεγάλων μανιταριών. Έχουν μεγάλη περιεκτικότητα λαδιού και ψήνονται μέσα στο ίδιο τους το λίπος, αφού περαστούν πάνω σε σιδερένιες σούβλες, όπως το κρέας.

Η Ρίχτερ τέλος θεωρεί το βασιλικό λαχανικό της Κύπρου το κολοκάσι. Όπως λέει το λαχανικό αυτό είναι «ένα από τα ωραιότερα δείγματα του βασιλείου των φυτών». Περιγράφει την προέλευσή του ενώ αναφέρει ότι είναι υπέροχο στη γεύση, ότι οι Κύπριοι το προσθέτουν στη σούπα, το τρώνε στη σαλάτα ή το μαγειρεύουν με κρέας χοιρινό. H ίδια λέει ότι ανακάλυψε ότι οι μικροί βολβοί τηγανισμένοι στο λάδι είναι πολύ εύγευστοι. [βλέπε Ohnefalsch-Richter (1900, σελ. 125-126, 131)].

Ο κ. Πρόεδρος

Επιστροφή στις αποφάσεις της κυβέρνησης. Τι βρίσκεται πίσω από τον μηδενισμό του ΦΠΑ στα λαχανικά; Μήπως μια τεράστια συνωμοσία του Νίκου Χριστοδουλίδη και της υπουργού Υγείας κ. Κανάρη (εννοείται ύστερα από εισήγηση της κ. Χριστίνας Γιαννάκη) για προστασία της υγείας των Κυπρίων διά της στροφής σε πιο veggie τροφές;

Το 2018 διεξήχθη μια παγκόσμια έρευνα για την παχυσαρκία. Στην πρώτη θέση μεταξύ 43 χωρών της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος κατατάχθηκαν οι Κύπριοι άνδρες, ενώ οι Κύπριες βρίσκονται στην 11η υψηλότερη θέση στην Ευρώπη. Επικεφαλής της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 700 ερευνητές από όλο τον κόσμο, ήταν επιστήμονες από το Imperial College του Λονδίνου. Ανάμεσα στους ερευνητές ήταν και οι Κύπριοι δρες Παναγιώτης Γιάλλουρος, επισκέπτης αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και Σάββας Σάββα από το Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο «Υγεία του Παιδιού».

Τα καμπανάκια χτύπησαν με λίγα λόγια και η κυβέρνηση έπρεπε να πάρει τα μέτρα της. Με μηδενικό ΦΠΑ στα λαχανικά κυρίες και κύριοι ήγγικεν η ώρα να το ρίξουμε στις σαλάτες και γενικά στα μαγειρευτά λαχανικά. Αν αγγίξουμε τα κιλά των λαχανικών που τρώνε οι Κινέζοι, τότε σίγουρα μεσοπρόθεσμα η Κύπρος θα χάσει βάρος και ο καθένας από μας κιλά. Η Κύπρος θα γεμίσει παστόρεγκους και παστόρεγκες.

Το ερώτημα

Το ερώτημα βέβαια είναι άλλο. Τι θα γίνει με το κρέας; Δεν ξέρουμε αν θα παρουσιαστεί αύξηση κατανάλωσης στα λαχανικά, αλλά με μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρξει αύξηση στην κατανάλωση κρέατος. Στην Κύπρο ήδη ξοδεύουμε κάθε χρόνο γύρω στα 400 εκατ. ευρώ για κρέας. Περίπου 35 εκατ. ευρώ τον μήνα, μάσιαλλά μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019 στην Κύπρο σφαγιάστηκαν:

• 17.429 βοοειδή ή 5.608 τόνοι

• 583.020 χοίροι ή 43.354 τόνοι

• 173.377 πρόβατα ή 3.072 τόνοι, εκ των οποίων τα 146.732 ήταν αρνιά

• 114.709 αιγοειδή ή 2.309 τόνοι

• 13.340.194 κοτόπουλα ή 26.680 τόνοι

•31.665 γαλοπούλες ή 199 τόνοι

Εν κατακλείδι, στην Κύπρο τρώμε κρέας ακόμα και την ώρα που κοιμόμαστε. Όταν ρωτήθηκε ο αρχαίος τραγωδός Ευριπίδης σε ποιον θεό σφάζει ζώα και τα προσφέρει ως θυσία απάντησε: «Εγώ δεν θυσιάζω σε κανέναν θεό εκτός από τον εαυτό μου και τη μεγαλύτερη από όλους θεά, την κοιλιά μου». Είμαστε όλοι μαθητές του Ευριπίδη, είτε με ΦΠΑ, είτε χωρίς ΦΠΑ.