Ένα ψάρι που βρόμισε

Από το περασμένο Σάββατο παρακολουθώ έντρομη τη βιαιότητα που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή μεταξύ του Ισραήλ και των ακραίων στοιχείων όπως τη Χαμάς. Ήρθαν στο μυαλό μου δύο βιβλία που διάβασα πριν αρκετά χρόνια και αφορούσαν την τέχνη της διαπραγμάτευσης. Στο ένα ο συγγραφέας George Kohlrieser παρομοίασε ένα άλυτο πρόβλημα με ένα ψάρι που δεν καθαρίστηκε, δεν τεμαχίστηκε και δεν μαγειρεύτηκε, αλλά έμεινε μέσα στην κασέλα κάτω από τον πάγκο και βρόμισε. Στις διαπραγματεύσεις πρέπει να μπορείς να βάλεις το ψάρι στο τραπέζι όπως ακριβώς κάνουν σε μια ψαραγορά. Εκεί επάνω στο τραπέζι, θα κάνεις τον κόπο να το καθαρίσεις από τα λέπια, από τα εντόσθιά του, θα το τεμαχίσεις αν χρειαστεί και να το πουλήσεις όσο είναι ακόμα φρέσκο! Έτσι ακριβώς και στις διαπραγματεύσεις, το ψάρι δεν πρέπει να μείνει κάτω από το τραπέζι. Πρέπει να μπορούν οι δύο πλευρές να το βάλουν στο τραπέζι και να το «καθαρίσουν». Ο συγγραφέας Jim Collins στο βιβλίο του «Good to Great» περιγράφει αυτή τη σκηνή στη διαπραγμάτευση ως τη στιγμή που πρέπει να αντιμετωπίσεις τη σκληρή πραγματικότητα «face the brutal truth».

Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή, είναι ότι το ψάρι έμεινε στην κασέλα επί της ουσίας. Κανένας δεν αφέθηκε να δει την πραγματικότητα κατάματα. Το 1978 ο Αραφάτ απέρριψε τις συμφωνίες Camp David - ένα πλαίσιο για τη δημιουργία ειρήνης στη Μέση Ανατολή και καταδίκασε τους Παλαιστινίους σε αυτό που βιώνουν μέχρι και σήμερα. Το 1987 ακολούθησε η πρώτη ιντιφάντα (intifada), η εξέγερση των Παλαιστινίων, η οποία κράτησε μέχρι και την υπογραφή των συμφώνων του Όσλο και τη δημιουργία της παλαιστινιακής αρχής και παράλληλα την αναγνώριση του Ισραήλ από την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Η δεύτερη ιντιφάντα ήταν το 2000 με 2005. Κάθε φορά που οι εξεγέρσεις έφταναν σε διαπραγματεύσεις αυτό σήμαινε ότι αναγκάζονταν να βάλουν στο τραπέζι ένα βρομισμένο ψάρι. Με λίγα λόγια και οι δύο πλευρές είναι χαμένες. Οι δε Παλαιστίνιοι χαμένοι από το να πάρουν αυτά που δικαιωματικά τους ανήκαν. Οι δε Ισραηλινοί να καταδικάζουν έναν ολόκληρο λαό να ζει περίπου μόνιμα σε ένα στρατόπεδο. Έτοιμοι οποιαδήποτε στιγμή για πόλεμο. Το 2014 οι συνομιλίες τινάχτηκαν ξανά στον αέρα. Το Ισραήλ δεν αποδέχτηκε τη συμφιλίωση μεταξύ Φατάχ και Χαμάς και οι δε Παλαιστίνιοι κατηγόρησαν το Ισραήλ ότι σαμποτάρει τις διαπραγματεύσεις επιτρέποντας την εγκατάσταση 1.200 σπιτιών σε συγκεκριμένες περιοχές.

Ένας φαύλος κύκλος, γιατί καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλησε πραγματικά να βάλει το ψάρι στο τραπέζι και να δει τη σκληρή πραγματικότητα κατάματα. Όταν πλέον το ψάρι βρόμισε τόσο πολύ, κανένας δεν θέλει να το βάλει στο τραπέζι γιατί δεν αντέχεται η δυσωδία του. Και αντί αυτή τη δυσωδία προτίμησαν πάνω στην οργή της η Χαμάς και μετά με την αντίδραση του Ισραήλ να γεμίσουν τη γη τους με τη δυσωδία νεκρών. Μια καταδίκη για όλους τους ανθρώπους ένθεν και ένθεν να ζουν σε μια μόνιμη αστάθεια και αβεβαιότητα για όλα από τη ζωή τους ώς το μέλλον τους.

Και μπορεί όλο αυτό να μας φαντάζει πολύ μακρινό ως προς τη βιαιότητα. Αλλά το θέμα του άλυτου Κυπριακού δεν διαφέρει σε τίποτα ως προς τη διαιώνιση ενός προβλήματος. Ναι αφήσαμε ένα ψάρι κάτω από το τραπέζι γιατί επί της ουσίας κανένας ηγέτης δεν κατάφερε να δει την αλήθεια κατάματα. Το ψάρι δυστυχώς έχει βρομίσει και κανένα μέρος του δεν τρώγεται, απλά οφείλουμε να μπορούμε να το αναγνωρίσουμε αυτό και να καταφέρουμε να σώσουμε ό,τι σώζεται δημιουργώντας μια και καλή συνθήκες ειρήνης στο νησί μας.

Και όπως επανέλαβε πολλές φορές η Hanan Ashrawi πρώην Παλαιστίνια υπουργός Παιδείας και Έρευνας «Εσείς οι Έλληνες και εμείς οι Παλαιστίνιοι πρέπει κάποια στιγμή να πάψουμε να εκτιμούμε τόσο τους ήρωες πολέμων αλλά τους ήρωες της καθημερινότητας».