Ουδέν νεώτερον από το κυπριακό μέτωπο

Έχω πολλά χρόνια να περάσω τα οδοφράγματα και να πάω στα κατεχόμενα. Γενικότερα επισκέφτηκα όλες τις περιοχές της κατεχόμενης Κύπρου με σύντομες οδικές περιδιαβάσεις, ποτέ εις βάθος και λεπτομέρεια και αυτό τα πρώτα χρόνια της διάνοιξης των οδοφραγμάτων. Και σε κάθε επίσκεψη το σφίξιμο εμφανίζεται με τη διέλευση και δεν φεύγει αν δεν γυρίσουμε πίσω. Ποτέ δεν είχα τύχει ξενάγησης ή πιο ενδελεχούς ενημέρωσης ή επαφής με κάποιο μέρος. Ούτε καν στον Σύσκληπο, το χωριό του πατέρα μου από το οποίο πέρασα, φαντάστηκα ποιο πιθανόν να ήταν το σπίτι της γιαγιάς και του παππού και συνέχισα την οδική περιδιάβαση χωρίς να κατεβούμε από το αυτοκίνητο.

Εξαίρεση ήταν η βόλτα ξενάγησης που είχα με φίλο από την Ελλάδα όταν ο πατέρας μου ο οποίος ακόμα ζούσε και μας είχε πάει αν θυμάμαι καλά σε μια πολύωρη ξενάγηση στη Λευκωσία με τα πόδια. Εκεί είδα και το χάνι του Πάντζιαρου, το Μπουγιούκ χάνι, τον ναό της Αγίας Σοφίας και άλλα. Στα μαγαζιά ο πατέρας μου μού γνώρισε τον Μεχμέτ, έναν χαμογελαστό γέρο τον οποίο δεν ξαναείδα, που ήταν γείτονας στο μαγαζί του πατέρα μου στη Λήδρας πριν την εισβολή. Ο πατέρας μου μού γνώρισε επίσης και τον Αρίφ ο οποίος ήταν και αυτός χαμογελαστός αλλά με νόημα του πατέρα μου είδα πίσω στον τοίχο του, φωτογραφίες του με σύμβολα των «γκρίζων λύκων». Οι δύο όψεις του προβλήματος, οι καλοί και οι κακοί στην κατεχόμενη πλευρά…

Και προχθές, 15 χρόνια μετά από την τελευταία μου επίσκεψη πήγα ξανά. Για τον Σύσκληπο. Με τον θείο μου και τον αδερφό μου. Σταματήσαμε για λίγο στη Μόρφου και μισή ώρα μετά ήμασταν στο σπίτι της γιαγιάς. Το βρήκαμε εύκολα. Ο θείος εκεί μεγάλωσε. Μόνο που το σπίτι δεν υπήρχε. Έπεσε. Οι «ιδιοκτήτες θέλησαν να πουλήσουν τη γη, δεν τα κατάφεραν, έμεινε εκεί το χωράφι και η Φατμά απέναντι να το προσέχει… Το χωριό βρίσκεται κάπου ανάμεσα στην εγκατάλειψη, σε οικογένειες φτωχές που δεν μπορούν να επισκευάσουν τα σπίτια και σε μεμονωμένες περιπτώσεις που τα σπίτια φτιάχνονται αρκετά καλά για τους παράνομους ιδιοκτήτες τους. Και χαλάσματα. Πολλά χαλάσματα.

Και ανάμεσα στις περιγραφές του θείου, τις αναμνήσεις του, τις αγελάδες που είχε αγοράσει τότε ο μακαρίτης ο πατέρας μου ο πρωτότοκος της οικογένειας, τη γιαγιά, τον παππού, τις θείες, τους γνωστούς, τις εικόνες που έπαιρναν μορφή μέσα σε τοίχους ρημαγμένους εμφανίστηκε η εκκλησία του χωριού. Όχι όπως τη θυμόμουν πριν 15 χρόνια, χωρίς πόρτες, εγκαταλελειμμένη και ετοιμόρροπη. Όπως φτιάχτηκε από τη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά. Έτοιμη…

Και τώρα… τίποτα. Ούτε αναμονή ούτε προσμονή. Ουδέν νεώτερον από το κυπριακό μέτωπο…