Κυπριακό σχολείο, καμιά επικαιρότητα

Όποτε τελειώσει καμιά γιορτή επετειακή, πάντα αναρωτιούνται όλοι αν κατάλαβε κανείς τίποτα. Και πάντα η απάντηση είναι αρνητική. Στις γιορτές όλοι οι μαθητές βαριούνται. Και πολλοί καθηγητές και δάσκαλοι, όλοι περιμένουν να τελειώσει «με επιτυχία», χωρίς κανένα παρατράγουδο για να βγούνε διάλειμμα και να πάνε στο επόμενό τους μάθημα τρεχτοί πίσω απ’ την ύλη.

Η ύλη τώρα των μαθημάτων στο κυπριακό σχολείο αναφέρεται πάντα στο παρελθόν. Το νιώθουν αυτό οι μαθητές ήδη απ’ το δημοτικό. Τα σχολεία του νησιού λειτουργούν περίπου ως μουσεία γνώσης.

Λίγες δασκάλες και καθηγητές προσπαθούν πάντα να μιλάνε στα παιδιά για το τι γίνεται στον κόσμο σήμερα. Σχεδόν κρυφά, συνωμοτικά, μήπως διαρρεύσει η κουβέντα και κληθεί ο εκπαιδευτικός να δώσει τις γνωστές εξηγήσεις σε διεύθυνση ή κανένα γονιό.

Οι πόλεμοι έχουν αξία αν έγιναν πριν εκατό χρόνια. Αν συμβαίνει κάτι σήμερα στη γειτονιά μας αυτό δεν πρέπει να αφορά κανέναν. Σε άλλα σχολικά συστήματα οι μαθητές μπορούν -και έχουν- καθημερινή επαφή με τον Τύπο. Στη Γερμανία υπάρχει η ώρα συζήτησης για τα σημερινά γεγονότα. Ο καλός δάσκαλος εννοείται μπορεί να συνδέσει τον πόλεμο στο Ισραήλ με οποιοδήποτε πόλεμο, να εντοπίσει ομοιότητες, διαφορές, να τοποθετήσει τέλος πάντων την επικαιρότητα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Για να μπορεί όμως να δουλεύει έτσι ευέλικτα και ελεύθερα θα πρέπει να του το επιτρέπει και το ίδιο το αναλυτικό πρόγραμμα, δηλαδή ο χρόνος.

Κάποιοι επιθεωρητές πιο ξύπνιοι, αντιλαμβανόμενοι την αναγκαιότητα της επικαιρότητας στη δημιουργία αυτού που λέγεται «δημοκρατικός πολίτης», προσπαθούν να κουντήσουν τους δασκάλους να εντάξουν τη συζήτηση αυτή στα μαθήματά τους. Αυτοί οι επιθεωρητές δυστυχώς είναι οι λιγότεροι.

Εδώ αξίζει να τονίσουμε την εξαιρετική δουλειά που γίνεται κάποτε από φωτισμένες μονάδες, όπως τα σεμινάρια του δρος Λούκα Περικλέους και αφορούν… «προσεγγίσεις διδασκαλίας της Ιστορίας οι οποίες στοχεύουν στην ανάπτυξη ιστορικού γραμματισμού μέσα από την παράλληλη ανάπτυξη γνώσης για το παρελθόν και ιστορικής σκέψης. Πιο συγκεκριμένα, στο σεμινάριο θα συζητήσουμε διαφορετικές προσεγγίσεις της διδασκαλίας της Ιστορίας και θα δούμε πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής προσεγγίσεων που επιδιώκουν να αναπτύξουν τις ιδέες και τις ικανότητες των παιδιών σε σχέση με τη διαχείριση αντικρουόμενων πηγών, την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πηγών και την ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς στο παρελθόν (ιστορική ενσυναίσθηση)».

Κατά πόσο οι καλές ιδέες μπορούν να εφαρμοστούν και να φωτίσουν το κυπριακό σχολείο καθολικότερα, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.