Το περιβόλι του Χαράλαμπου

Ο Χαράλαμπος κάθε φορά που πήγαινε με τους δικούς του στον Πεδουλά έτρεχε στην αγκαλιά του παππού του γεμάτος αγωνία για τη μεγάλη βόλτα στη ζούγκλα του περιβολιού. Περπατούσαν στο πράσινο, κατέβαιναν απότομες δόμες, κατρακυλούσε από τις πέτρες, παρατηρούσε τις σαύρες και τα κεράσια που κρέμονταν ολοκόκκινα και τα φανταζόταν σαν σκουλαρίκια που φοράνε οι νεράιδες τα βράδια που ερωτοτροπούν.

Εκεί ξεκουφάθηκε πρώτη φορά από τα τρελαμένα τζιτζίκια, εκεί έμαθε να φτιάχνει θηλιές με ποκαλάμες για να πιάνει σιελεντρούνες, εκεί του μπήκαν τα πρώτα αγκάθκια στο δάχτυλο, εκεί έμαθε να βοηθά στο κοπιαστικό ανέβασμα των κασιών με τα φρούτα που μετά τα μοίραζαν στην οικογένεια και χάριζαν στους φίλους. Όταν πέθανε ο παππούς του, πέθανε μαζί και το περιβόλι. Για τα παιδιά ο θάνατος δεν είναι κάτι το φυσικό, το αναπόφευκτο στη διάρκεια του χρόνου. Για τα παιδιά ο θάνατος είναι κάτι το βίαιο και το αναπάντεχο.

Τα τελευταία δύο χρόνια πηγαίνει λιγότερο στο σπίτι του παππού του και όποτε πάει τίποτα δεν μοιάζει σαν πριν. Το περιβόλι ερήμωσε, έγινε σχεδόν απροσπέλαστο. Όταν ρωτά τον παπά του τι να κάνουν για τα βάτα και τα χοντρά αγριόχορτα, οι απαντήσεις που παίρνει του δημιουργούν περισσότερες ερωτήσεις. «Θέλουμε πολλά λεφτά για να πληρώσουμε κάποιον να ξεχορταριάσει», «μπορεί να πρέπει να τα ψεκάσει κάποιος αλλά αυτό βλάφτει τη γη», «μήπως να το πουλήσουμε;» «να το δώσουμε σε κάποιον που ζει εκεί τουλάχιστον να το καλλιεργήσει και να το καθαρίσει;»

Σε όλα αυτά ο Χαράλαμπος νιώθει και είναι ο ίδιος έξω από κάθε προοπτική. Θυμήθηκε έναν πεφωτισμένο δάσκαλο του δημοτικού που κάποτε τους μίλησε για την «Umuganda». Έτσι ονομάζεται η μέρα (το τελευταίο Σάββατο κάθε μήνα) στη Ρουάντα που όλη η χώρα κλείνει καταστήματα και υπηρεσίες και οι πολίτες όλοι μαζί κάνουν κοινωνική εργασία. Καθαρίζουν, φτιάχνουν έργα υποδομής, κτίζουν την εμπιστοσύνη στη χώρα μετά τον εμφύλιο που τους διέλυσε. Ακόμα και ο Πρόεδρός της συμμετέχει. Την κουβέντα την είπε της μικρής Στέλλας μια μέρα που του έφερε ένα αβγό βραστό χωρκάτικο που λαλούν να το φάνε κάτω από ένα πλατάνι. «Γιατί δεν κάνουμε κάτι παρόμοιο κι εμείς;» αναρωτιόταν. Να καθαρίζουμε ο ένας τα περβόλια του άλλου.

Ο Χαράλαμπος χωρίς να το πολυκαταλάβει ανακάλυψε, εννοείται, κάτι πολλά σπουδαίο. Την αλληλεγγύη, την αλληλοβοήθεια, που με αυτά χτίστηκε βασικά ο κόσμος ώς σήμερα, κλεισμένος και αποξενωμένος στο air condition, με αυλές και σχολεία με ψηλά κάγκελα και άγχη για τα νέα δανειστικά επιτόκια. Ο Χαράλαμπος ανακάλυψε την έννοια του δικοινοτικού, που ενώ την έχουμε στον μοιρασμένο μας τόπο σαν μεγάλο στόχο, κατάντησε άλλο ένα πυροτέχνημα του χρόνου. Τα παιδιά ξέρουν και νιώθουν από φυσικού τους την ουσία πέρα από τα συστήματα των συμφερόντων και του εγκλεισμού. Όπως μια παρέα μικρών στα Λύμπια που πηδούσαν έναν κοφτερό συρματοφράχτη για να βάζουν νερό σε έναν σκύλο που οι «ιδιοκτήτες» του τον άφηκαν σε μια βεράντα για να πάνε διακοπές στον Πρωταρά. Οι άθλιοι.