Τελικά, καταδικάσαμε ή τιμήσαμε το πραξικόπημα;

«Το να πράττεις κάτι, έστω και κατόπιν εντολών της ηγεσίας του Στρατού, που είναι εναντίον της νομιμότητας προδίδεις και τον εαυτό σου και την πατρίδα σου»

Mark Twain 1835-1910

Αμερικανός συγγραφέας

Οι ποικίλες εκδηλώσεις υπέρ του πραξικοπήματος και η συμπεριφορά κυβερνητικών και κομματικών αξιωματούχων έδιδαν την εντύπωση την π. βδομάδα ότι όχι μόνο δεν καταδικάσαμε τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος αλλά μάλλον τους τιμήσαμε.

Ανήμερα του πραξικοπήματος, στο φιλικό παιχνίδι του ΑΠΟΕΛ με τη Δόξα Κατωκοπιάς ακουγόταν συνέχεια το σύνθημα «ΕΟΚΑ Β’ ξαναχτύπα» από μια μερίδα οπαδών του ΑΠΟΕΛ. Ήταν ο τρόπος τους να γιορτάσουν την επέτειο του πραξικοπήματος κάποιοι οπαδοί του λευκωσιάτικου σωματείου που η χουντική προπαγάνδα τους έχει κάνει να θεωρούν την 15η Ιουλίου ως «εθνοσωτήρια επέμβαση»! Πώς καταντήσαμε! Θα τρίζουν τα κόκαλα όλων εκείνων που έπεσαν για την υπεράσπιση της ΚΔ. Σίγουρα οι νεαροί οπαδοί δεν ξέρουν τις θανάσιμες συνέπειες που θα είχε μια ανασύσταση της ΕΟΚΑ. Απλά κάποιοι αμετανόητοι πραξικοπηματίες τους δασκάλεψαν να φωνάζουν αυτό το εύηχο σύνθημα κι αυτοί σαν καλά παπαγαλάκια υπακούουν νομίζοντας ότι επιτελούν εθνικό έργο. Δυστυχώς, η παρότρυνση του πρώην προέδρου του σωματείου, Κρις Τριανταφυλλίδη, προς τη διοίκηση να καταδικάσει αυτή τη συμπεριφορά δεν βρήκε καμία ανταπόκριση. Επομένως, πώς να μην συμπεράνει ο στοιχειωδώς νοήμων πολίτης ότι οι ηγέτες (όχι, πιστεύω, η συντριπτική πλειονότητα των υποστηρικτών ) ενός από τα μεγαλύτερα σωματεία της Κύπρου ακόμα τιμούν το πραξικόπημα και παραμένουν αμετανόητοι, νοσταλγοί και θαυμαστές της ΕΟΚΑ Β΄ και της χούντας; Θα είμαι ο ευτυχέστερος των Κυπρίων αν με ανακοίνωσή της η ηγεσία του σωματείου καταδικάσει το ειδεχθές σλόγκαν.

Έπειτα είναι το πιο σοβαρό θέμα, εκείνο της κατάθεσης στεφάνου -και μάλιστα δάφνινου στεφάνου που συμβολίζει δόξα και τιμή! - στα μνήματα των στρατιωτών που προσπάθησαν να καταλύσουν την ΚΔ δολοφονώντας τον εκλεγμένο ΠτΔ Μακάριο. Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Δημοκρατικών Αντιστασιακών σε ανακοίνωσή του απαιτεί «να σταματήσει εδώ και τώρα η πολιτεία να τιμά τους πραξικοπηματίες», προσθέτοντας ότι, διά του υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης «κατέθεσε δάφνες τιμής στους δολοφόνους της παρτίδας μας». Το παράδοξο είναι ότι Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι επιθυμεί να τιμήσει «όλους αυτούς που αγωνίστηκαν για να προασπίσουν τη δημοκρατία», αλλά ταυτόχρονα τιμά και όσους προσπάθησαν να τη διαλύσουν. Ακολουθεί πιστά την ερμαφρόδιτη πολιτική του προκάτοχου του, η οποία όμως δεν προάγει την ποθητή ενότητα. Και όχι μόνο! Δίνει λαβή στους επικριτές του ΠτΔ να του υπενθυμίσουν το περίφημο απόφθεγμα του Βολταίρου «Όποιος συγχωρεί το έγκλημα, γίνεται συνένοχος του.('Et qui pardonne au crime, en devient complice').

Το επιχείρημα του ΔΗΣΥ, του ΕΛΑΜ και άλλων ακροδεξιών είναι ότι οι στρατιώτες αυτοί εκτελούσαν διαταγές ανωτέρων τους και άρα είναι αθώοι. Το θέμα που εγείρεται, είναι αν ένας στρατιώτης πρέπει να υπακούει τυφλά στους ανωτέρους του. Η απάντηση σ΄ αυτό το ερώτημα είναι «όχι». Για παράδειγμα, αν κάποιος αξιωματικός τρελαθεί και διατάξει τον Α να σκοτώσει τον Β στρατιώτη οφείλει να υπακούσει; Όχι, φυσικά! Και σίγουρα οι 22 καταδρομείς που επέδραμαν στο Προεδρικό γνώριζαν πολύ καλά ότι αυτό που έκαναν ήταν παράνομο, αντισυνταγματικό. Δεν πήγαν στο Προεδρικό Μέγαρο για πικνίκ αλλά εφοδιασμένοι με όπλα και σφαίρες για να δολοφονήσουν τον εκλεγμένο ΠτΔ. Άρα, η υπακοή δεν μπορεί να είναι τυφλή στην οποιανδήποτε στρατιωτική διαταγή αλλά υπακοή που συνάδει με το νόμο κι όχι υπακοή που οδηγεί τον στρατιώτη να διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα, όπως η ψυχρή εκτέλεση υπερασπιστών της νομιμότητας ή, βέβαια, πραξικόπημα. Ο διάσημος Αμερικάνος συγγραφέας Mark Twain, αποσπάσματα του οποίου αναφέρθηκαν στη δίκη της Νυρεμβέργης, έλεγε ότι «κάθε στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει τι είναι νόμιμο και τι είναι παράνομο, τι είναι πατριωτικό και τι δεν είναι… Δεν μπορείς να αγνοείς αυτές τις έννοιες και να είσαι άνθρωπος. Αυτό που έγραψε ο Mark Twain το τήρησε ο Σωτήρης Κωνσταντίνου και, βέβαια, το πλήρωσε με τη ζωή του. Δολοφονήθηκε από Ελλαδίτη αξιωματικό γιατί αρνήθηκε να επιτεθεί στο Προεδρικό κατά την εκδήλωση του πραξικοπήματος. Αυτός είναι πραγματικός ήρωας! Το όνομά του πρέπει να γράφεται με χρυσά γράμματα στα βιβλία της Ιστορίας. Αυτού πρέπει να έχουν το όνομα οι λεωφόροι των πόλεών μας και όχι κάποιου που έστρεψε τα όπλα εναντίον της ΚΔ και ηθικού αυτουργού δολοφονιών πολιτικών αντιπάλων.

Η άλλη απογοήτευση είναι ότι το μεγαλύτερο κόμμα, ο ΔΗΣΥ, μαζί με το ΕΛΑΜ τιμά τους πεσόντες καταδρομείς και τον αρχηγό της ΕΟΚΑ Β΄. Η συμπεριφορά του ΕΛΑΜ είναι η αναμενόμενη. Αλλά ο ΔΗΣΥ; Φαίνεται ότι ακόμα σε κάποιους τομείς ο ΔΗΣΥ έχει μείνει στη δεκαετία του ’70. Δεν έχει ενστερνισθεί πλήρως τη δημοκρατία ως αξία. Ακόμα πιστεύει στην κυριαρχία των «εθνικοφρόνων», των «υγιώς» σκεπτόμενων Ελλήνων επί των «άλλων», των «εθνικών μειοδοτών» των «κομουνιστών-προδοτών της πατρίδας». Γι' αυτό δεν μπορεί να καταδικάσει τους καταδρομείς, διότι ήταν ‘«εθνικόφρονες», και γι' αυτό τιμά τον Γρίβα παρά το βεβαρημένο εγκληματικό μητρώο του. Για τον ίδιο λόγο το Ενιαίο Κόμμα ευθυγραμμίστηκε πλήρως με τη χούντα που αποκαλούσε «εθνική κυβέρνηση». Όταν κάποιος του ΑΚΕΛ θίξει αυτό το σημείο σε κάποιον βουλευτή του ΔΗΣΥ, ο τελευταίος θα απαντήσει αμέσως ότι το ΑΚΕΛ τιμά τον Στάλιν. Είναι η κλασική αντίδραση ενός «εθνικόφρονα». Δεν είμαι μέλος του ΑΚΕΛ να επιβεβαιώσω ή διαψεύσω αυτό, αλλά, διερωτώμαι, γιατί να επηρεάζεται η συμπεριφορά του ΔΗΣΥ από το αν ο Στάλιν αποδεκάτισε τους πρωτολάτες της Επανάστασης;

Εν περιλήψει, εξομοιώνοντας τους επίδοξους δολοφόνους του νόμιμου ΠτΔ με τους αντιστασιακούς συνιστά βαρύτατη ύβρη. Οποιαδήποτε καταδίκη του πραξικοπήματος από τη Βουλή, επισκιάζεται απ΄ αυτή την εξομοίωση.

Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας