Όταν οι δικαστές και ο γενικός εισαγγελέας αποφασίζουν για τους εαυτούς τους...

Η πρόσφατη τροποποίηση που επέφερε στην κείμενη νομοθεσία η Βουλή με σκοπό να ελέγχεται η ιδιωτική απασχόληση και των δικαστών αλλά και των επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας κατά τα πρώτα δυο χρόνια της αφυπηρέτησής τους ανέδειξε το εξής παράδοξο: Σ’ αυτούς που αναφέρεται η νομοθεσία και σκοπό έχει να τους ελέγχει, είχαν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο ως προς το κατά πόσον τελικά ο νόμος αυτός θα πρέπει να εφαρμοστεί για να τους ελέγχει. Και το ερώτημα που τίθεται εύλογα στο μυαλό του καθενός είναι το πώς διασφαλίζεται η αμεροληψία και η αντικειμενικότητα μιας απόφασης του γενικού εισαγγελέα ή ενός δικαστή ή δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου όταν καλούνται να αποφασίσουν για τους ίδιους τους εαυτούς τους, για τα καλά και τα συμφέροντά τους. Είναι εξίσου σημαντικό η γυναίκα του Καίσαρα να είναι αλλά και να φαίνεται τίμια.

Ο νόμος και η σημασία του

Ο στόχος αυτής της πολύ σημαντικής νομοθετικής ρύθμισης που τιτλοφορείται ως «ο περί του Ελέγχου της Ανάληψης Εργασίας στον Ιδιωτικό Τομέα από πρώην κρατικούς αξιωματούχους και ορισμένους πρώην υπαλλήλους του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου Τομέα» είναι τριπλός:

1. Να μην τίθεται σε κίνδυνο το δημόσιο συμφέρον από τη χρησιμοποίηση της προνοµιακής πληροφόρησης την οποίαν πρώην αξιωματούχοι και ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι κατέχουν προς όφελος του ιδιώτη εργοδότη τους.

2. Να αποτρέπει αξιωματούχους και ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους από το να ενεργούν για προσωπικό συμφέρον και συνεπώς ενάντια στο δημόσιο συμφέρον κατά τη διάρκεια της εργοδότησής τους στη δηµόσια υπηρεσία ή κατά τη διάρκεια της θητείας τους.

3. Να επιτυγχάνεται διαφάνεια στη δημόσια ζωή, που εξυπηρετεί την παρεμπόδιση της εκμετάλλευσης δημοσίου αξιώματος, θέσης ή ιδιότητας προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων και αποσκοπεί στην πρόληψη και καταπολέμηση της διαπλοκής και διαφθοράς στη δημόσια ζωή.

Δεν ήθελαν τον νόμο

Κατά τη συζήτηση της τροποποίησης του νόμου ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, το Ανώτατο Δικαστήριο απέστειλε επιστολή, ημερομηνίας 12/4/2022 (βλέπε φωτοαντίγραφο), εκφράζοντας την αντίθεσή του με τη συμπερίληψη των αφυπηρετήσαντων δικαστών στον κατάλογο με τους αξιωματούχους που θα πρέπει να εξασφαλίζουν άδεια από την ειδική επιτροπή για να μπορούν να εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα. Το Ανώτατο Δικαστήριο υποστήριξε ότι οι δικαστές δεν κατέχουν οποιαδήποτε προνομιακή ενημέρωση για να κινδυνεύει το δημόσιο συμφέρον στην περίπτωση που εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα μετά την αφυπηρέτησή τους. Εναντίον της δρομολογούμενης νομοθετικής ρύθμισης τάχθηκε και ο γενικός εισαγγελέας κ. Γιώργος Σαββίδης, προτάσσοντας το επιχείρημα ότι παραβιάζεται το Σύνταγμα.

Ευτυχώς, δεν τους άκουσαν

Παρά τις ενστάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και της Νομικής Υπηρεσίας, η ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τη σχετική τροποποίηση στον νόμο στις 3/11/2022. Ο γενικός εισαγγελέας, ως ο νομικός σύμβουλος του κράτους, συμβούλευσε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να μην υπογράψει τον νόμο και να τον αναπέμψει, δηλαδή, να τον επιστρέψει στη Βουλή για επανεξέταση. Όπως και έγινε. Όμως, η Βουλή δεν έκανε πίσω, με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, μετά από εισήγηση του γενικού εισαγγελέα, να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο για να κριθεί αν ο επίμαχος νόμος είναι αντίθετος προς το Σύνταγμα.

Το «όχι» που έγινε «ναι»

Σε αντίθεση με το περιεχόμενο της επιστολής του Ανώτατου Δικαστηρίου προς τη Βουλή ημερ. 12/4/2022, την περασμένη εβδομάδα με ομόφωνη απόφασή τους οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου αποφάνθηκαν ότι ο ψηφισθείς νόμος είναι καθόλα συνταγματικός. Μάλιστα, στην απόφασή τους χαιρέτισαν την ψήφιση του νόμου, διότι, όπως εξηγούν, «δημιουργεί ένα πρόσθετο εχέγγυο προς περαιτέρω διασφάλιση της δικαστικής ακεραιότητας και συνάδει με τη δικαστική δεοντολογία, η οποία συμπεριλαμβάνει και τους αφυπηρετήσαντες δικαστές».