H δημοκρατία έχει μετατραπεί σε δεξιοκρατία!

Με τόσους πολλούς υποψήφιους για τις εκλογές της μεθεπόμενης Κυριακής για την προεδρία της ΚΔ, (δεκατέσσερις το σύνολο), λογικά δεν θα 'πρεπε να έχει κανένα αναποφάσιστο. Όπως λέει κι ένα παλιό τραγούδι: «Απ' όλα έχει το πανέρι»! Κι όμως! Παρόλο που η ποικιλία των υποψηφίων είναι εντυπωσιακή, οι διάφορες δημοσκοπήσεις που έγιναν πρόσφατα προβλέπουν ότι ένα περίπου 20% θα απόσχει. Επιπλέον, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του ΡΙΚ, στην ερώτηση αν θα ψηφίσουν τον καλύτερο υποψήφιο ή τον λιγότερο κακό, το 47% απάντησε πως θα ψηφίσει τον καλύτερο, ενώ το 38% τον λιγότερο κακό λόγω έλλειψης «κατάλληλου» γι' αυτούς υποψήφιου. Μ' άλλα λόγια, πάνω από τους μισούς Κύπριους, πραγματικά μια λαοθάλασσα, είτε δεν θα ψηφίσουν, είτε απρόθυμα θα ψηφίσουν κάποιον βάσει της λογικής τού «το μη χείρον βέλτιστον».

Υπάρχουν βέβαια πολλές ομάδες που συνθέτουν αυτή που αποκάλεσα «λαοθάλασσα», π.χ., υπάρχουν κάποιοι που είναι πολιτικά αδιάφοροι και, επομένως, δεν τους καίγεται καρφί ποιος θα είναι ο νέος ΠτΔ. Πάλι, κάποιοι άλλοι είναι άκρως απογοητευμένοι από την καταβαράθρωση του Κυπριακού και γι' αυτό αποστρέφονται όλους τους πολιτικούς. Πιστεύω, όμως, ότι η κυριότερη ομάδα που συνθέτει αυτή τη μεγάλη μάζα του κυπριακού λαού που δεν προτίθενται να ψηφίσουν ή θα ψηφίσουν με το στανιό τους είναι οι κεντροαριστεροί/σοσιαλδημοκράτες που είναι κομματικά άστεγοι. Διαπιστώνουν, με θλίψη, ότι δεν υπάρχει κανένας υποψήφιος της Αριστεράς. Οι τρεις επικρατέστεροι υποψήφιοι βάσει των δημοσκοπήσεων είναι ακραιφνείς δεξιοί. Επομένως, όποιος και αν εκλεγεί θα είναι δεξιός. Αυτό το φαινόμενο δεν περιγράφει τη δημοκρατία αλλά τη δεξιοκρατία (ας μου επιτραπεί αυτός ο όρος) .

Πλην των ιδεολογικών εμποδίων που ωθούν έναν κεντροαριστερό στην αποχή, υπάρχουν και πολλά ερωτηματικά που πηγάζουν από το μανιφέστο των τριών επικρατέστερων υποψηφίων.

Αρχίζοντας από τον κ. Χριστοδουλίδη, είναι δυσνόητη η θέση του ότι, αν εκλεγεί, θα σχηματίσει κυβέρνηση «ευρείας αποδοχής». Ένας τέτοιος οραματισμός προϋποθέτει κοινούς στόχους και κοινή ιδεολογία. Για παράδειγμα, το 1940 ο τότε Πρωθυπουργός του ΗΒ, ο Τσώρτσιλ, έκανε κυβέρνηση όχι απλώς ευρείας αλλά καθολικής αποδοχής (εθνική κυβέρνηση) για να κερδίσει τον πόλεμο. Όλα τα κόμματα ενώθηκαν να νικήσουν τον Χίτλερ με οποιοδήποτε τρόπο. Η περίπτωση όμως της θέσης του κ. Χριστοδουλίδη δεν είναι καθόλου συγκρίσιμη με εκείνης του Τσώρτσιλ. Πώς θα μπορέσει ο κ.Χριστοδουλίδης, όσες τιτάνιες προσπάθειες κι αν καταβάλει, να συγκεράσει τις αποκλίνουσες απόψεις, προερχόμενες από διαφορετικές ομάδες πάνω σε ένα ζωτικό θέμα όπως το Κυπριακό; Για παράδειγμα η ΕΔΕΚ, που τον υποστηρίζει, είναι υπέρ του ενιαίου κράτους και κατακεραυνώνει όσους υποστηρίζουν τη ΔΔΟ, ενώ η ΔΗΠΑ, και άλλοι που υποστηρίζουν τον κ. Χριστοδουλίδη, είναι σαφώς υπέρ της ΔΔΟ. Επομένως, ένας ελεύθερος στοχαστής θα διερωτηθεί ποιες θα είναι οι αντικειμενικές δυνατότητες και τα όρια δράσης της κυβέρνησης «ευρείας αποδοχής» και ποιοι οι ορατοί κίνδυνοι ή οι αόρατες παγίδες. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι χωρίς τέτοιες αναλύσεις, οι προθέσεις για κυβέρνηση ευρείας αποδοχής κινδυνεύουν να μείνουν στη σφαίρα της ρητορείας, της φιλολογίας ή της συνθηματολογίας.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει το μοναδικό ταλέντο να διαψεύδει και μοναδικότερο να διαψεύδεται. Τη μια μέρα διαψεύδει ότι ξέφυγε από τη γραμμή της ΔΔΟ, ενώ την επομένη στην Έμπα λέει ότι αν εκλεγεί θα δημιουργήσει φράκτη κατά μήκος της νεκρής ζώνης, η οποία θα είναι μάλιστα η «πράξη πρώτη» της διακυβέρνησής του - να υποθέσουμε ότι η «δεύτερη πράξη» θα είναι το τσιμέντωμά της; Διαψεύδει ότι υποστηρίζει την Ακροδεξιά, αλλά στα μνημόσυνα του Γρίβα εμφανίζεται πρώτος με τα «παλληκάρια» του ΕΛΑΜ για να καταθέσει στεφάνι. Αποφεύγει, όπως ο διάβολος το λιβάνι, να αναφερθεί στην τρομοκρατία του Γρίβα -που ονομάζει εθνικό διχασμό!- στην ΕΟΚΑ Β’, στη χούντα. Ίσως να φωνάζει κι αυτός «Ο Γρίβας ζει και μας καθοδηγεί», που είναι από τα πιο φαιδρά σλόγκαν του φασιστικού μεσσιανισμού. Αν, λοιπόν, ληφθεί υπόψη η Ακροδεξιά ιδεολογία του κ. Νεοφύτου, συν το γεγονός ότι ήταν πύρινος συνήγορος της πιο διεφθαρμένης κυβέρνησης από καταβολής κυπριακής Δημοκρατίας, τότε δεν μπορεί να έχει την παραμικρή υποστήριξη ενός Σοσιαλδημοκράτη.

Μπορεί ο Αντρέας Μαυρογιάννης να είχε μια λαμπρά σταδιοδρομία ως διπλωμάτης και πρέσβης και να διετέλεσε μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας για το Κυπριακό επί προεδριών Κληρίδη, Παπαδόπουλου και Αναστασιάδη αλλά όλες αυτές οι εμπειρίες δεν τον καθιστούν ipso facto έναν πολιτικό ηγέτη, και δη ενός αριστερού κόμματος. Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί το ΑΚΕΛ, ένα αριστερό κόμμα, στηρίζει έναν δεξιό υποψήφιο Πρόεδρο τη στιγμή που υπάρχουν αρκετοί αριστεροί, ικανοί να διεκδικήσουν την προεδρία. Θα αντιταχθεί, ίσως, ότι ο κ. Μαυρογιάννης έχει περισσότερες πιθανότητες εκλογής από οποιονδήποτε άλλο αριστερό υποψήφιο. Ποιος είναι, όμως, ο στόχος του ΑΚΕΛ; Να διοικήσει μέσα σε ένα δεξιό πλαίσιο που κι αυτό είναι αμφίβολο αφού ο ίδιος ο Μαυρογιάννης δηλώνει πλήρη ανεξαρτησία από το ΑΚΕΛ το οποίο, παρεμπιπτόντως, δεν ψήφισε ποτέ στη ζωή του; Και τι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις μπορεί το ΑΚΕΛ να προωθήσει με έναν συντηρητικό Πρόεδρο; Δεν συνιστά αυτή η συνεργασία προδοσία των αρχών της Αριστεράς; Αν συνδυασθούν αυτοί οι προβληματισμοί με τη συνεργασία του κ. Μαυρογιάννη με τον Τάσσο Παπαδόπουλο για να απορριφθεί το σχέδιο Ανάν και την πλήρη υποστήριξη της συμπεριφοράς του Αναστασιάδη στο Κραν Μοντανά, ένας Σοσιαλδημοκράτης δεν μπορεί παρά να πει «Όχι» στην επιλογή του Μαυρογιάννη για την υποψηφιότητα για την προεδρία της ΚΔ.

Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας