Οι κουρασμένοι που τα όνειρά τους δεν πραγματοποιήθηκαν

Αυτό είναι που περνάει από το χέρι μας. Όσοι θέλουν να ζητήσουν λογοδοσία για εκείνα που δεν περνάνε από το χέρι μας, ας κοπιάσουν και ας ρωτήσουν. Είμαστε κουρασμένοι. Είμαστε κουρασμένοι από το να ρωτάμε τις ίδιες ερωτήσεις και να παίρνουμε τις ίδιες απαντήσεις. Είμαστε κουρασμένοι από την κατάπαυση του πυρός. Είμαστε κουρασμένοι από τις ομιλίες για πεσόντες. Είμαστε κουρασμένοι από την ομοσπονδία. Το ταγκό θέλει δύο, μείναμε μονοί. Είμαστε κουρασμένοι από το ταγκό με ένα άτομο. Καιγόμαστε και καιγόμαστε για τα τρένα που χάσαμε. Είμαστε κουρασμένοι από το να περιμένουμε το τελευταίο τρένο στον σταθμό.

Ιδού, αυτό περνάει από το χέρι μας. Μην πιέζετε για περισσότερα. Ούτως ή άλλως έχουμε μπελάδες. Άνθισαν τα λουλούδια της βρισιάς. Δεν άνθισαν ακόμα τα μωβ λουλούδια.

Θα μου απαριθμήσεις τα τρένα που χάσαμε; Απαρίθμησέ τα. Από πού αρχίσαμε πρώτα για εκείνο το αιματηρό ταξίδι; Πάλι ψιχάλιζε έτσι, έριχνε ψιλόβροχο; Υπήρχε ήλιος; Ήταν συννεφιασμένος ο καιρός; Ήταν μια προβληματική Δευτέρα, έτσι δεν είναι; Πες μου. Μίλησέ μου για τον Μακάριο. Για τις λειτουργίες στη Φανερωμένη. Είμαστε κουρασμένοι από την ένωση. Είμαστε κουρασμένοι από τη διχοτόμηση. Πέθανε ο Κληρίδης. Πλέον δεν μπορώ να τον ρωτήσω τίποτα. Δεν μπορώ να ρωτήσω και τον Ντενκτάς. Να μου διηγηθούν τα πάντα εκείνοι που φυλάνε μέρος για έναν τάφο δίπλα στους αγαπημένους τους νεκρούς. Πότε αρχίσαμε να είμαστε κουρασμένοι από τις φασαρίες;

Ιδού αυτό περνάει από το χέρι μας. Άμα αγαπήσουμε, αγαπάμε σαν παιδιά. Άμα πονέσουμε, πονάμε σαν γίγαντες. Μέσα μας είναι πάντα τα βάσανα της φυγής. Άμα φύγουμε, φεύγουμε εντελώς. Δεν επιστρέφουμε ξανά. Να περιμένει η Γαληνόπορνη. Να περιμένει η Τέρα. Να περιμένουν τα περιστέρια στα Σαράι και στην Πλατεία Ελευθερίας. Αν είναι να έρθει ας έρθει η πόλη που μας ακολουθεί. Ήθελα να έχω έναν φίλο σαν τον ποιητή που βαδίζει βράδυ σε ένα χιονισμένο δάσος με οξιές. Να μου διηγείται τους σεβντάδες του. Να μου διηγείται τα ψέματα που είπε για να μην λυπήσει τους φίλους του. Να στείλουμε χαιρετίσματα στον ποιητή που είπε να ανοίξουμε τις πόρτες μας, να βγούμε στις πλατείες. Να μου διηγηθεί την κατάστασή του στην ξενιτιά. Εγώ να του διηγηθώ την ξενιτιά στη χώρα μου. Γιατί εκείνος δεν ένιωσε καθόλου ξένος στο μακρινό δάσος με τις οξιές, γιατί εγώ ένιωσα ξένος στην ίδια την πατρίδα μου, αυτό να συζητήσουμε. Είμαστε κουρασμένοι. Όλοι είμαστε κουρασμένοι. Κουρασμένοι από τις εθνικές γιορτές. Κουρασμένοι από τις σημαίες. Κουρασμένοι από το ένα βράδυ ξαφνικά.

Μήπως μόνο αυτό περνάει από το χέρι μας; Αν θέλουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε επανάσταση; Αν θέλουμε, δεν μπορούμε να γκρεμίσουμε αυτά τα τείχη; Κοίτα τι λέει ο Μαχάτμα στον Άγγλο κυβερνήτη: «Είστε σαν αρχηγός της οικογένειας σε αυτό το ξένο σπίτι». Ναι. Είναι ένας ξένος ο αρχηγός της οικογένειας στο σπίτι μας. Μπαίνει και στο μυαλό μας, όχι μόνο στο τραπέζι μας. Εγώ βγαίνω από τη μια δίκη και μπαίνω σε μια άλλη. Αφού είμαι αθώος, αφού δεν είμαι ένοχος, τότε γιατί να υπερασπιστώ τον εαυτό μου; Σε θαυμάζω Γκάντι, σε θαυμάζω. Πώς κέρδισες αυτή την ελευθερία και την ανεξαρτησία χωρίς να καταφύγεις καθόλου στη βία; Πώς έδιωξες από τη χώρα σου εκείνο τον αποικιοκράτη; Με ένα ρούχο και μια μαγκούρα.

Δεν νοιάζει κανέναν από εκείνους για τους οποίους είπατε η ιστορία δεν θα σας συγχωρέσει. Δεν νοιάζει ο λαός εκείνους για τους οποίους είπατε δεν θα μπορέσετε να σωθείτε από την οργή του λαού. Εσείς πάντα θα πηγαίνετε σε εκλογές, πάντα θα ψηφίζετε στην κάλπη και πάντα θα μετανιώνετε ύστερα. Επειδή δεν δοκιμάσατε να κάνετε έστω και μία φορά τίποτα από όσα νομίζετε ότι δεν περνούν από το χέρι σας. Ακόμα δεν κουραστήκατε να αφήνετε μαύρα στεφάνια στις πόρτες; Είστε κουρασμένοι από τα στεφάνια. Είστε κουρασμένοι από το σήμα της νίκης. Είστε κουρασμένοι από τις βρισιές. Έστω και αν ξεχάσετε τα πάντα, μην ξεχνάτε τον Φαζίλ, που χτυπήθηκε στην Αγορά Ντεμιρτζιλέρ και του κάρφωσαν μαχαίρι στην πλάτη. Τον πήραν και αυτόν από το παλιό του νεκροταφείο και τον έθαψαν στο Δίκωμο. Και μάλιστα δίπλα στους πεσόντες. Το ξέρετε;

Άντε, αφήστε πλέον τη στεναχώρια. Συντονιστείτε με το τσιφτετέλι και το συρτάκι. Συνέλθετε. Δεν φεύγουμε…