Η ευαισθησία μας σταματά ένα βήμα πριν τη δωρέα οργάνων

Πριν από μερικές ημέρες, μια 21χρονή κοπέλα στη Θεσαλλονίκη, η Έμμα, έχασε τη ζωή της σε τροχαίο. Χθες τον γύρο του ελληνικού διαδικτύου έκανε η είδηση ότι η καρδιά της 21χρονης μεταμοσχεύθηκε με επιτυχία σε μια 40χρονη που βρισκόταν σε μηχανική υποστήριξη καθώς είχε καρδιακή ανεπάρκεια. Η μητέρα μάλιστα της άτυχης 21χρονης φαίνεται να είπε ότι μέσα από τη δωρεά των οργάνων της, η κόρη της χαρίζει σε άλλους τη ζωή που της στέρησαν. Η Έμμα μπορεί να πέθανε, αλλά μπορεί μέσα από τον θάνατο της να σωθούν μέχρι και εννέα ασθενείς. Εννέα άνθρωποι έχουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Κάθε χρόνο στην Κύπρο καταγράφονται περίπου 2.600 θάνατοι. Σε αυτό τον αριθμό περιλαμβάνονται περίπου 25 αποβιώσαντες που ενδεχομένως να πληρούν τα κριτήρια για να γίνουν δότες οργάνων. Αυτοί οι 25 θα μπορούσαν να σώσουν μέχρι και εννέα ζωές ο καθένας, στο σύνολο δηλαδή 200 ζωές συμπολιτών μας, οι οποίοι βρίσκονται για χρόνια ολόκληρα σε λίστες αναμονής. Νεφροπαθείς, και άλλοι χρόνιοι ασθενείς, πεθαίνουν αναμένοντας για χρόνια ολόκληρα να κτυπήσει το τηλέφωνο και να τους πει κάποιος ότι υπάρχει ελπίδα. Κάποιοι πεθαίνουν στην αναμονή, μιας και στη χώρα μας ακόμη δεν έχει ακόμη καλλιεργηθεί και δημιουργηθεί κουλτούρα και συνείδηση σε σχέση με τους μεταθανάτιους δότες. Απόδειξη, το ότι οι μεταθανάτιοι δότες στο νησί μας, σχεδόν κάθε χρόνο, είναι… μετρημένοι στα δάκτυλα, και μάλιστα του ενός χεριού.

Η Κύπρος κατέχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δωρεάς οργάνων ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν αντιθέσει με τα υψηλά ποσοστά εθελοντισμού σε δότες αίματος και μυελού των οστών. Παρόλο που η ευαισθησία του Κύπριου πολίτη για τη δωρεά νεφρού από ζώντα δότη κατατάσσει την Κύπρο στις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη, η δωρεά οργάνων μετά θάνατον τη βρίσκει στις χαμηλότερες. Σε θεωρητικό επίπεδο, όλοι είμαστε ικανοί στο να γίνουμε δότες, είτε εν ζωή είτε μετά θάνατον. Στην πράξη όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε μια χώρα του ενός εκατομμυρίου, στο Εθνικό Μητρώο Δυνητικών Δοτών Οργάνων και Ιστών έχουν εγγραφεί μόλις 5.500 άνθρωποι. Την ίδια στιγμή που στην Κύπρο υπάρχουν περισσότεροι από 1.000 ασθενείς με σοβαρότατα προβλήματα υγείας, όπως χρόνια νεφρική, καρδιακή, ηπατική και αναπνευστική ανεπάρκεια. Οι περισσότεροι υποβάλλονται σε κάποιας μορφής κάθαρση στην Κύπρο ή βρίσκονται σε κέντρα στο εξωτερικό με υποστηριζόμενες θεραπείες της καρδιάς, του ήπατος και των πνευμόνων, αναμένοντας ένα μόσχευμα που θα τους προσφέρει ξανά την ελπίδα για ζωή. Στο άκουσμα και μόνο της μεταμόσχευσης οργάνων, πολλοί φοβούνται. Μπορεί στο εξωτερικό να είναι μια δεδομένη μέθοδος και οι πολίτες να γίνονται δωρητές οργάνων με μεγάλη ευκολία, όμως στην Κύπρο φαίνεται πως δεν μπαίνουμε εύκολα κάτω από το μαχαίρι, ούτε εν ζωή ούτε μετά θάνατον για να χαρίσουμε σε συνανθρώπους μας ζωή. Ίσως αυτό που φταίει να είναι η μηδαμινή ενημέρωση των πολιτών ως προς τη μεταμόσχευση και δωρεά οργάνων και πώς αυτή επηρεάζει το σώμα μας. Ίσως η εγωιστική ακόμα κουλτούρα μας. Ίσως να φταίει και η σχέση που έχουν κάποιοι με την Εκκλησία. Όπως και να έχει, η ουσία είναι ότι ενώ μπορούμε να σώσουμε ζωές, επιλέγουμε να μην το κάνουμε.