Η Γραμμή

Η είδηση ότι ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ ήταν ένας από τους ευρωβουλευτές οι οποίοι καταψήφισαν ψήφισμα το οποίο ενέκρινε τελικά το Ευρωκοινοβούλιο και με το οποίο, η Ρωσία κατηγοριοποιείται ως κράτος που χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, σίγουρα ξαφνιάζει.

Και ξαφνιάζει, διότι ο συγκεκριμένος ευρωβουλευτής ήταν ανάμεσα στις λαμπρές εξαιρέσεις της Αριστεράς, οι οποίες καταδίκασαν άμεσα, απόλυτα και τελικά με την ψήφο τους, τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εξ αρχής.

Η εξήγηση που έδωσε για τη στάση που τήρησε -τις προάλλες- στο Ευρωκοινοβούλιο ήταν πως πρέπει, όπως είπε, ως δημοκρατικός κόσμος και ως Ευρώπη του διαφωτισμού, να διαχωρίσουμε τον πολιτικό αποκλεισμό της ηγεσίας μιας χώρας και την τιμωρία ενός ολόκληρου λαού.

Αφορμή δε για την καταψήφιση από πλευράς του έδωσε, αντιλαμβάνομαι, το γεγονός ότι ψήφισμα ζητά, μεταξύ άλλων, το κλείσιμο όλων των ρωσικών πολιτιστικών ινστιτούτων (περιλαμβανομένων των οργανώσεων της ρωσικής διασποράς) και επιστημονικών οργανισμών που δρουν στην ΕΕ και «προωθούν τη ρωσική προπαγάνδα».

Η υπόθεση αυτή, αναπόφευκτα, επαναφέρει τη συζήτηση για το πόσο ο πολιτισμός μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέρος διενέξεων μαζί με όλα τα υπόλοιπα ή εάν πρέπει να αφήνεται έξω και, ενδεχομένως, όπως οι ρομαντικότεροι πιστεύουν, να χρησιμοποιείται δυνητικά και ως γέφυρα συμφιλίωσης, εδώ και επαφής με τον λαό.

Εγώ δεν ανήκω στη ρομαντική σχολή. Πιστεύω πως όσο κι αν ο πολιτισμός αποτελεί κάποιας μορφής γέφυρα από τη φύση του, την ώρα που μια χώρα διαπράττει μια γενοκτονία εις βάρος μιας άλλης, με διακηρυγμένο μάλιστα σκοπό τη διάλυση της δεύτερης, ειδικά εάν μιλάμε για τα ρωσικά πολιτιστικά κέντρα τα οποία είναι βραχίονες του καθεστώτος Πούτιν και των πρεσβειών του, ναι, δεν διαφέρουν σε τίποτα από όλα τα άλλα τμήματα της μηχανής, τα οποία υπόκεινται -και πολύ σωστά υπόκεινται- σε κυρώσεις.

Δεν θα μπω στον πειρασμό να αναδείξω την τρομακτική υποκρισία της Αριστεράς σε ολόκληρη την Ευρώπη, τότε που διερρήγνυε τα ιμάτιά της όταν απαγόρευσαν στα κρατικά μπαλέτα και άλλα σχήματα της Ρωσίας να δίνουν παραστάσεις στο έδαφος της ΕΕ, όμως κιχ δεν έβγαλε όταν οι φασίστες του Πούτιν, μαζί με Τσετσένους τρομοκράτες, ισοπέδωσαν λ.χ. το φημισμένο θέατρο της Μαριούπολης (μαζί με την υπόλοιπη πόλη), θάβοντας δεκάδες αμάχους οι οποίοι είχαν βρει καταφύγιο σ’ αυτό κάτω από τα ερείπια.

Και δεν θα το κάνω διότι, παρόλο που η ευρωπαϊκή Αριστερά κατρακύλησε από τον Μάρτιο και την εισβολή σε ένα σκοτάδι ελλειμμάτων και σε έναν βούρκο στον οποίο είχε να βρεθεί από τότε που δόξαζε τον Στάλιν και άλλα τέτοια κτήνη (του γούστου της όμως...), ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ είχε σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Θα ήταν άδικο.

Από εκεί και πέρα, η συζήτηση που ανοίγει είναι μεγάλη. Και είναι δύσκολη. Όσο κι αν τα πλείστα συντρόφια έχουν κατεβάσει εδώ και καιρό τον διακόπτη της όποιας δημοκρατικής τους σκέψης, συντασσόμενα σιωπηρά συνήθως με το καθεστώς Πούτιν και τη διαστροφή της μεταχείρισής του ως τη… νέα ΕΣΣΔ περίπου, το πού τραβάει τη γραμμή η Ευρώπη ως ελεύθερη κοινωνία είναι σίγουρα ένα ζήτημα. Απάντηση δε ίσως να μην υπάρχει.

Σαφής τουλάχιστον, όχι. Τα περί Ευρώπης του διαφωτισμού, με όλο τον σεβασμό στον Νιαζί, τα βρίσκω παιδαριώδη ως δικαιολογία.

Αν ζούσαμε τον Νοέμβριο του 1939 αντί του σήμερα, με τη ναζιστική Γερμανία να είχε μόλις εισβάλει στην Πολωνία απειλώντας, όπως και η Ρωσία σήμερα, την υπόλοιπη Ευρώπη, κανείς δεν θα συνηγορούσε στο να επιτρεπόταν στους πολιτιστικούς ακολούθους της ναζιστικής πρεσβείας στο Παρίσι να κάνουν εκδηλώσεις εκει, προωθώντας τη φυλετική τους προπαγάνδα η οποία μοιάζει πολύ με τη θέση των Πουτινικών, ότι δεν υπάρχει τάχα ουκρανική φυλή.

Ο διαφωτισμός, όπως ο Νιαζί γνωρίζει με τη βαθιά του παιδεία απείρως καλύτερα από εμένα, δεν ήταν και δεν έγινε ποτέ απορρυπαντικό για να ξεπλένονται αιμοσταγή, ρατσιστικά και δολοφονικά καθεστώτα, χωρίς να υπονοώ ότι ήταν αυτή η πρόθεσή του. Η επίκληση όμως αυτή φέρνει τον διαφωτισμό και εν όλω τον ευρωπαϊκό πολιτισμό σε πολύ δύσκολη θέση.

Η ρωσική προπαγάνδα, ναι, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Το λάθος είναι να εντάσσουμε στην προπαγάνδα αυτήν τα πάντα με ευκολία. Και εδώ, ο ευρωβουλευτής αγγίζει ένα σημείο για το οποίο όλοι οφείλουμε να προβληματιστούμε.

Είναι ένα να κλείνει κανείς την πρόσβαση, στον βαθμό κιόλας που αυτό είναι δυνατό τεχνικά, σε ρωσικά ΜΜΕ τα οποία είναι όλα φερέφωνα πια του καθεστώτος Πούτιν και ακόμα χειρότερα στα κρατικά ΜΜΕ και πρακτορεία, κάτι που και πάλι είχε ξεσηκώσει τους «ευαίσθητους» αριστερούς εδώ τότε, εν αντιθέσει με τη γενοκτονία στην Ουκρανία η οποία δεν τους ενοχλεί. Ακόμα... Κάπως έτσι πάει και με τα ρωσικά πολιτιστικά κέντρα τα οποία είναι μέρος της διπλωματικής αποστολής του καθεστώτος.

Όταν όμως μιλάμε για οργανώσεις της ρωσικής διασποράς οι οποίες σαφέστατα δημιουργούν προβλήματα ειδικά σε κάποιες χώρες όπως η δική μας, η Γερμανία και άλλες, τότε ναι, πατάμε σε κάτι το οποίο δεν επιτρέπεται να το αντιμετωπίζουμε με ευκολία: το δικαίωμα της έκφρασης.

Εδώ τραβάω εγώ τουλάχιστον τη γραμμή. Δεν είναι θέμα «ρωσικού λαού». Ο ρωσικός λαός έχει την ευθύνη των πράξεών του και εάν συντάσσεται στον βαθμό που δυστυχώς συντάσσεται με το καθεστώς σ’ αυτήν την εθνικιστική και ιμπεριαλιστική υστερία, δεν μπορεί να εξαιρείται των συνεπειών. Ούτε πρέπει αλλά ούτε και γίνεται κάτι τέτοιο πρακτικά.

Σε ευρωπαϊκό έδαφος όμως, δεν μπορούμε να αποφασίζουμε τι θα κάνουν οι Ρώσοι στον ελεύθερό τους χρόνο και εάν θα έχουν σωματεία ή ακόμα και εάν θα μας προκαλούν εμετό με πορείες υπέρ του φασιστικού αυτού καθεστώτος. Εκεί η γραμμή είναι δική μας. Δεν έχει να κάνει με την αποκτήνωση της Μόσχας, αλλά με εμάς.

Και με το δικό μας κομμάτι οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί. Από εκεί και πέρα, ναι. Καμία ανοχή στο καθεστώς και τους εκπροσώπους του, καμία ανοχή σ’ αυτό το όντως τρομοκρατικό και επικίνδυνο κράτος, καμία ανοχή σε οτιδήποτε το αιμοδοτεί την ώρα μάλιστα που η Ευρώπη υφίσταται το κόστος των κυρώσεων, καμία ανοχή στην προπαγάνδα που διοχετεύει και τους μηχανισμούς που χρησιμοποιεί για να παραλύσει τη δημοκρατία στην Ευρώπη, ενισχύοντας τους ακραίους και όχι μόνο.

Καλώς εγκρίθηκε το ψήφισμα, γιατί η μεγάλη εικόνα είναι αυτή που πρέπει να βλέπουμε. Όμως, ο καθένας έχει δικαίωμα στην Ευρώπη τουλάχιστον να διατυπώνει ενστάσεις. Ακόμα και να λέει όχι.

Όπως δικαίωμα έχει και κάποιος άλλος να του βάλει στην πόρτα του γραφείου του μια ανάρτηση, όπως έγινε με το γραφείο του Νιαζί και να του λέει ότι υποστηρίζει τρομοκράτες με την ψήφο του.

Κακώς, ζητήθηκε έρευνα γι αυτό από το Ευρωκοινοβούλιο την οποία, έρευνα, στηρίζουν οι ευρωβουλευτές-«θύματα» της θυροκόλλησης αυτής. O διαφωτισμός, ως κοινή κληρονομιά, πρέπει να λάμπει πάνω από όλους μας. «Αριστερούς», «δεξιούς» και λοιπούς.

Και πάνω από το εγώ μας. Μικρό ή μεγάλο.