Σε δοκιμασία η αξιοπιστία μας

Το θέμα των εκποιήσεων και πώς διαχειριζόμαστε το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων -μία από τις τρεις μεγαλύτερες ευπάθειες της οικονομίας μας μαζί με το υψηλό δημόσιο - ιδιωτικό χρέος και το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών- θέτει σε δοκιμασία την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και ιδίως τα κόμματα της αντιπολίτευσης τα οποία διεκδικούν την εξουσία. Τρία από αυτά, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ, με αξιώσεις αν κρίνουμε από τη δυναμική της υποψηφιότητας του Νίκου Χριστοδουλίδη, όπως καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις.

Η απερχόμενη κυβέρνηση δεν είναι χωρίς ευθύνη. Ελέγχεται και κρίνεται για την αδυναμία της να εφαρμόσει ήδη από το 2015 ένα αποτελεσματικό σύστημα που θα παρέχει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να θέτουν τις αντιρρήσεις τους για τα ποσά που οφείλουν και να αναδιαρθρώνουν τον δανεισμό τους. Όλα αυτά σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Η αποτυχία του πλαισίου για την αφερεγγυότητα που θεσπίστηκε μαζί με το υφιστάμενο πλαίσιο για τις εκποιήσεις αποτελεί τη μήτρα της υφιστάμενης μη ορθολογικής κατάστασης. Και το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης γι' αυτήν την αποτυχία βαραίνει την κυβέρνηση που δεν φρόντισε ήδη από το 2015 να συγκροτήσει μια ισχυρή υπηρεσία αφερεγγυότητας (αυτό γίνεται τώρα), να ενισχύσει τα δικαστήρια για να μπορούν να βγάζουν έγκαιρα αποφάσεις για προσωπικά σχέδια αποπληρωμής και να θεσπίσει μέτρα για την πρώτη κατοικία υπέρ των πραγματικά ευάλωτων. Βρισκόμαστε στο τέλος του 2022 και συζητάμε ακόμη θέματα που θα έπρεπε να είχαν κλείσει από το 2015.

Οι αδυναμίες της κυβέρνησης δεν απαλλάσσουν τους υπόλοιπους δρώντες στην πολιτική διαδικασία. Το πολιτικό σύστημα καλείται να ενηλικιωθεί, να ωριμάσει και να μην παρασύρεται από τα θέλω μιας ισχνής μειοψηφίας, που διαμορφώνει μια στρεβλή εικόνα για την κατάσταση των πραγμάτων στη χώρα. Έτσι, αντί να συζητάμε για το πώς θα δουλέψει καλύτερα η αφερεγγυότητα, περιορίζοντας τον ηθικό κίνδυνο και ενισχύοντας την κουλτούρα αποπληρωμής, συζητάμε επί της ουσίας για το πώς θα δώσουμε περισσότερα κίνητρα στους στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι κρύβονται πίσω από πράγματι δύσκολες περιπτώσεις δανειοληπτών.

Από προσωπική εμπειρία μπορώ να πω ότι υποψήφιοι για την προεδρία της Δημοκρατίας, πολιτικοί αρχηγοί και βουλευτές είναι έξυπνοι άνθρωποι, με γνώσεις, αλλά «παρασύρονται» από τις ισχνές μειοψηφίες συμφερόντων που φωνάζουν πιο δυνατά. Όποιος, όμως, φωνάζει δεν σημαίνει ότι έχει και δίκιο.

Το παρασύρονται είναι σε εισαγωγικά γιατί δεν είναι αφελείς. Κάθε αιρετός την επόμενη ημέρα της εκλογικής διαδικασίας σκέφτεται την επανεκλογή του. Αυτό δεν είναι κακό. Τον κρατά σε εγρήγορση και κοντά στην κοινωνία. Ο πολιτικός οφείλει, όμως, να διαβάζει σωστά την κοινωνία και να μην πέφτει στην παγίδα του λαϊκισμού. Οφείλει να κοιτά και τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας που ματώνει για να μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ζωής.