Είμαστε μία ξενοφοβική κοινωνία;

Μιλώντας στην εκπομπή του ΡΙΚ «Πρώτη Ενημέρωση», ο υπουργός Εσωτερικών ισχυρίστηκε ότι στο Κέντρο Φιλοξενίας μεταναστών «Πουρνάρα» υπάρχουν 1.100 περιστατικά AIDS και 800 ασθενείς με φυματίωση. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι δηλώσεις του υπουργού δημιούργησαν πανικό ανάμεσα στον κόσμο και ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων από πολλές πλευρές. Αντιλαμβανόμενος τις τερατώδεις αναφορές του και την αναστάτωση που θα προκαλούσαν, έσπευσε πολύ σύντομα να ανασκευάσει τις δηλώσεις του, λέγοντας ότι το ΡΙΚ ήταν αυτό που έκανε λανθασμένη αναπαραγωγή των λεγομένων του, τονίζοντας ότι «δεν υπήρξε και δεν υπάρχει από μέρους μου καμία πρόθεση καλλιέργειας φόβου, ρατσισμού και ξενοφοβίας, όπως κάποιοι θέλουν να μου αποδώσουν».

Για να αντιληφθεί κάποιος αν υπήρξε πρόθεση δημιουργίας εντυπώσεων και κλίματος εναντίον των μεταναστών, αναφέρουμε τους πραγματικούς αριθμούς όπως κοινοποιήθηκαν από την Ύπατη Αρμοστεία των ΗΕ για τους πρόσφυγες στην Κύπρο: Για το 2021, στο σύνολο αιτητών ασύλου υπήρξαν μόνο 109 θετικοί στον HIV και 11 στη φυματίωση. Για το 2022, οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν μέχρι τον Ιούλιο 76 και 20. Από αυτά τα δεδομένα προκύπτουν απορίες και ερωτηματικά. Έστω και αν ο υπουργός είχε λανθασμένη πληροφόρηση, σίγουρα ήταν σε θέση να αντιληφθεί την τεράστια και τερατώδη διαφορά μεταξύ των πραγματικών αριθμών και αυτών που ανέφερε ο ίδιος στην τηλεόραση. Εάν δεν γνώριζε, όφειλε να ανησυχήσει και να διερευνήσει το ζήτημα. Ούτε και είναι κατανοητό πώς το ΡΙΚ έκανε λανθασμένη αναπαραγωγή των λεγομένων του, αφού ό,τι είπε ήταν στον αέρα και τα άκουσαν οι πάντες. Ποιος έδωσε και για ποιο λόγο τους παραφουσκωμένους αριθμούς;

Το θέμα είναι ευρύτερο και έχει να κάνει με τη γενικότερη πολιτική του κράτους απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες και με τη στάση του ντόπιου πληθυσμού απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Είναι προφανές ότι οι υπερβολικοί αριθμοί μεταναστών που, σύμφωνα με τον υπουργό, πάσχουν από μολυσματικές αρρώστιες ενσπείρουν τον φόβο και δημιουργούν αισθήματα, όχι απλά μη αποδοχής, αλλά απόρριψης των ξένων. Μπορεί η πολιτεία να έχει ψηφίσει όλους τους μεταναστευτικούς νόμους σύμφωνα με τις Οδηγίες της ΕΕ, αλλά η προκατάληψη και η καχυποψία παραμένουν.

Η κρατική τηλεόραση, που βασικά εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική, δεν είναι λίγες οι φορές που προβάλλει ειδήσεις, γεγονότα και εγκληματικές ενέργειες τονίζοντας τη συμμετοχή των ξένων αναφέροντας την καταγωγή τους. Οι άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες διαβιούν οι ξένοι και τα εξευτελιστικά τους μεροκάματα είναι πάντοτε με την ανοχή του κράτους, το οποίο τους εκμεταλλεύεται για να φέρει την οικονομική ανάπτυξη. Η ανέχεια τους οδηγεί σε γκέτο όπου ζουν όλοι απομονωμένοι από την υπόλοιπη κοινωνία. Σαν συνέπεια τούτου προβαίνουν σε αντικοινωνικές πράξεις, δίνοντας αφορμή για επικρίσεις και επιχειρήματα εναντίον τους. Τα αρνητικά συναισθήματα του κόσμου εκδηλώνονται με πολλούς τρόπους. Δεν θέλουμε ξένους στις περιοχές μας, δεν θέλουμε παιδιά μεταναστών να φοιτούν στα ίδια σχολεία με τα δικά μας παιδιά, ακόμη αποφεύγουμε τους ξένους στις κοινωνικές συναναστροφές. Τους πλησιάζουμε μόνο όταν τους έχουμε ανάγκη για να τους χρησιμοποιήσουμε ως φτηνά εργατικά χέρια. Η αντιπάθειά μας φαίνεται στις λεπτομέρειες, στον τρόπο που τους συμπεριφερόμαστε, στο πώς μιλάμε γι’αυτούς όταν απουσιάζουν. Πολύ συχνά δεν τους αναφέρουμε με το όνομά τους, αλλά με το «τούτη», η «μαύρη»μ κυρίως για τις οικιακές βοηθούς. Δυστυχώς η αξιοπρέπεια δεν κατοχυρώνεται με νόμους και διατάγματα.

Οι δηλώσεις του υπουργού αναφορικά με τους μετανάστες του «Πουρνάρα», είτε συνειδητά και ηθελημένα είτε όχι, ενισχύουν τον ρατσισμό απέναντι σε δύο μεγάλες ομάδες συνανθρώπων μας: Τους αλλοδαπούς με διαφορετική φυλή, χρώμα, γλώσσα και θρησκεία, αλλά και όσους είχαν την ατυχία να μολυνθούν με μεταδοτικές ασθένειες. Ο κ. Νουρής ελέγχεται για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στο «Πουρνάρα» και πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός σε δηλώσεις σχετικά με θέματα που δυνατόν να θέσουν στο στόχαστρο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Φέρει ευθύνη η κυβέρνηση για τα πιο πάνω; Εκτιμώ ότι αυτά οφείλονται στη χαλαρή της στάση απέναντι σε φαινόμενα ρατσισμού, η οποία, όπως είναι φυσικό επακόλουθο, δίνει τη δυνατότητα για τέτοιες συμπεριφορές.