Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θαμμένοι δίπλα-δίπλα στην Αθήνα

Από τον αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Πέτρο Παπαπολυβίου, μαθαίνουμε για τους Κύπριους εθελοντές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μαθαίνουμε ότι ο πρώτος στρατιώτης της «Κυπριακής Εθελοντικής Δύναμης» του βρετανικού στρατού ήταν ο Τουρκοκύπριος Nevzat Halil, από τη Λευκωσία, με στρατιωτικό αριθμό CY 1 και ημερομηνία κατάταξης τις 2 Οκτωβρίου 1939. Είναι συγκλονιστική η έρευνά του γιατί ανακαλύπτει και καταγράφει τους τάφους Κυπρίων, οι οποίοι βρίσκονται σκορπισμένοι σε 23 χώρες του κόσμου, κάποιες πολύ μακρινές, σε Αίγυπτο, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ελλάδα, Ερυθραία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ινδία, Ισραήλ, Ιταλία, Κένυα, Κίνα, Λίβανο, Λιβύη, Ολλανδία, Πολωνία, Σερβία, Σιγκαπούρη, Σουδάν, Συρία, Τυνησία και Τσεχία.

Εδώ σας ανεβάζω φωτογραφίες από ένα τέτοιο κοιμητήριο, το στρατιωτικό κοιμητήριο του Φαλήρου στην Αθήνα, όπου βρίσκονται θαμμένοι δίπλα-δίπλα Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εθελοντές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τις φωτογραφίες τράβηξε και μου έστειλε ο φίλος δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου. Τον ευχαριστώ θερμά. Ο πιο αγαπημένος μου εθελοντής, βέβαια, παραμένει ο Γλαύκος Κληρίδης σε εκείνη τη χαρακτηριστική νεανική φωτογραφία του που φορά τη στρατιωτική στολή με τα φτερά της RAF στο πέτο.

Κλείνω με τη συγκλονιστική μαρτυρία που μου έστειλε ο επίκουρος καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Δημήτρη Γουλής, για τον άγνωστο Τ/Κ που πολέμησε στην Ελλάδα και που γνώρισε στην Κύπρο:

Τον Μάη του 2003, λίγο μετά που άνοιξε το οδόφραγμα, ήμουν στην Κύπρο και βρέθηκα στην Κερύνεια. Εκεί στο λιμανάκι, με πλησίασε ένας καλοντυμένος Τουρκοκύπριος, ο οποίος κατάλαβε την ελλαδίτικη καταγωγή μου, όπως συνομιλούσα με δυο φίλους Κυπραίους, που πήγαιναν για προσκύνημα (μαζί τους κι εγώ) στον Λάρνακα Λαπήθου. Ο ηλικιωμένος Τουρκοκύπριος, γεμάτος συγκίνηση και σε ελληνικά άλλων εποχών, μου δήλωσε πως υπερασπίστηκε μαζί με Ελληνοκύπριους συντρόφους του το λιμάνι του Βόλου, κατά την υποχώρηση (ανήκε στο εν λόγω βρετανικό εκστρατευτικό σώμα). Δεν θέλησε να κάτσει μαζί μας κι έφυγε γρήγορα, σαν να ήθελε απλώς να τα διηγηθεί σε κάποιον που ήρθε από εκείνα τα μέρη. «Είμαι περήφανος που υπερασπίστηκα την Ελλάδα», είπε φεύγοντας, και δεν θα τον ξεχάσω ποτέ όσο ζω. Κι αυτή θα είναι η μαρτυρία μου για την 28η Οκτωβρίου 1940, σε σχέση με την αγαπημένη Κύπρο».

Τα παιδιά στα σχολεία μας δεν γνωρίζουν τίποτα από αυτήν την ιστορία του τόπου τους. Τα περισσότερα δεν γνωρίζουν τους βασικούς αντιπάλους του Μεγάλου Πολέμου, ακόμα χειρότερα δεν γνωρίζουν τίποτα για τη μεγαλύτερη μάχη που δόθηκε στον 20ο αιώνα, τη μάχη της Δημοκρατίας έναντι του Ολοκληρωτισμού. Δεν φταίνε τα παιδιά. Εμείς δεν τα ξέρουμε, και έτσι δεν τα διδάσκουμε/μνημονεύουμε εις βάθος, χωρίς εύκολα κλισέ.

Τιμή και δόξα σε όσους πολέμησαν τον φασισμό. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει.