Το φιλμάκι της Al Jazeera και η κυπριακή δικαιοσύνη

Πριν λίγες μέρες το Ανώτατο Δικαστήριο με απόφασή του απέρριψε την έφεση που υποβλήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία σκοπός της οποίας ήταν η αναθεώρηση της περσινής απόφασης δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου η οποία ακύρωσε το δικαστικό διάταγμα έρευνας στα δεδομένα των Τζιοβάνη και Αντωνίου. Με άλλα λόγια, το μαρτυρικό υλικό που λήφθηκε από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα κινητά τους τηλέφωνα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μαρτυρία εναντίον τους και το ίδιο, λογικά, θα ισχύσει και για τους συγκατηγορούμενούς τους, Συλλούρη και Πιττάτζιη, η πολύκροτη δίκη των οποίων αρχίζει την ερχόμενη Τετάρτη. Θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δούμε αν θα γίνει αναφορά στο πρόγραμμα που πρόβαλε η τηλεόραση της Al Jazeera με τίτλο «The Cyprus Papers Undercover» στο οποίο υπάρχει ο ισχυρισμός ότι τα υψηλότερα πολιτικά κλιμάκια της χώρας ήταν πρόθυμα να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν καταδικασμένους εγκληματίες για να αποκτήσουν την κυπριακή υπηκοότητα, παρέχοντάς τους πρόσβαση στις εσωτερικές αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ταξίδια χωρίς βίζα.

Ως Κύπριος πολίτης μένω άναυδος απ' αυτή την απόφαση. Δεν πολυσκοτίζομαι αν γι' αυτή την εξέλιξη φταίει το Πρωτόδικο Δικαστήριο ή η Νομική Υπηρεσία ή η έλλειψη συντονισμού αυτών των δύο θεσμών ή ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, ερμηνεύοντας τον συνταγματικό νόμο, δεν μπορούσε να πράξει αλλιώς. Με ενοχλεί, όμως, αυτή η απόφαση διότι γνωρίζω ότι σε όλες τις δημοκρατικές χώρες τα γραπτά μηνύματα σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή κινητά ή βιντεογράφηση μπορούν, νοουμένου ότι είναι αυθεντικά, να χρησιμοποιηθούν για να αποδείξουν την αδικοπραγία ή να υποστηρίξουν μια θέση υπεράσπισης σε μια μεγάλη ποικιλία δικαστικών υποθέσεων, που κυμαίνονται από θέματα οικογενειακού δικαίου όπως διαζύγιο και επιμέλεια παιδιού έως αγωγές σωματικών βλαβών, έως ποινικές δίκες. Τόσο απλά! Ειδικά σε ποινικές υποθέσεις, τα μηνύματα στο κινητό ή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή χρησιμοποιούνται για να δείξουν το κίνητρο ενός ατόμου, την πρόθεση να διαπράξει ένα υποτιθέμενο έγκλημα ή την κατάσταση του μυαλού του εκ των προτέρων. Βάσει αυτών των μηνυμάτων η κατηγορούσα αρχή μπορεί να αποδείξει ότι ο υπόδικος σκόπευε να διαπράξει ένα έγκλημα ή, αντιθέτως η υπεράσπιση να αποδείξει ότι το έγκλημα ήταν ακούσιο. Και διά του λόγου το αληθές:

Πριν δύο χρόνια είδαμε στην τηλεόραση τον φρικτό θάνατο του George Floyd, έναν 46χρονο μαύρο άνδρα, που οι αστυνομικοί της Μινεάπολης των ΗΠΑ συνέλαβαν διότι αγόρασε τσιγάρα με πλαστό χαρτονόμισμα. Ένας αστυνομικός, ο Chauvin, είχε γονατίσει στον λαιμό του Floyd για περίπου εννέα λεπτά, ενώ ο Floyd ήταν δεμένος με χειροπέδες και ξαπλωμένος μπρούμυτα στον δρόμο φωνάζοντας σπαρακτικά «δεν μπορώ να αναπνεύσω». Τη σκηνή αυτή τη βιντεογράφησε ένας περαστικός και βάσει αυτού του βίντεο ο Chauvin καταδικάστηκε σε 22 χρόνια φυλάκιση. Τα αμερικανικά δικαστήρια ενήργησαν με την κοινή λογική. Δεν πρόβαλαν τη δικαιολογία που ακούμε συχνά στην Κύπρο ότι η βιντεογράφηση έγινε χωρίς τη συγκατάθεση ή γνώση όλων των εμπλεκομένων ή ότι μια τέτοια προβολή παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα του Chauvin! Έχουμε, ασυναίσθητα, γίνει οι χωρατατζήδες -να μην πω τα κορόιδα- της υφηλίου πάνω σ' αυτό το θέμα. Αν γινότανε ένα παρόμοιο περιστατικό στην Κύπρο, ποιος ξέρει, ο αστυνομικός θα αθωωνότανε λόγω «έλλειψης επαρκούς μαρτυρίας». Αλλά υπάρχει ακόμα ένα τρανταχτό παράδειγμα που συγκλονίζει το πανελλήνιο αυτή τη στιγμή - την εκμετάλλευση του 12χρονου κοριτσιού από έναν παιδεραστή. Η υπόθεση δεν θα ανακαλυπτότανε αν η θεία του παιδιού δεν διάβαζε από το κινητό του τα άσεμνα μηνύματα που έπαιρνε από πελάτες. Τώρα στελέχη της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελλαδας, προβαίνουν σε ανασύρσεις δεδομένων από τα κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές του παιδεραστή αλλά και του 12χρονου κοριτσιού, αναζητώντας στοιχεία ταυτοποίησης των πολλών «ενδιαφερόμενων», που επιχείρησαν να έρθουν σε επαφή με το ανήλικο κορίτσι.

Αξίζει, επίσης, να υπομνησθεί ότι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποδέχεται τα βίντεο (νοουμένου πάντα ότι είναι αυθεντικά) χωρίς κανένα γραφειοκρατικό εμπόδιο ως αποδεικτικά στοιχεία σε δίκη σε τακτική βάση. Για παράδειγμα, στην πολύκροτη δίκη του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, η Εισαγγελία παρουσίασε περισσότερα από 600 βίντεο.

Φοβάμαι πολύ ότι οι πελαγωμένοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας όχι μόνο δεν θα συμφωνήσουν με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου αλλά θα δυσφορήσουν γι' αυτή την εξέλιξη που πιθανόν να την ερμηνεύσουν ως προσπάθεια ματαίωσης απονομής της δικαιοσύνης. Ενδέχεται δε να ασπασθούν διάφορες θεωρίες που δεν είναι καθόλου κολακευτικές για την κυπριακή πολιτεία. Θα πούνε πολλά: θα πούνε ότι η αναμενόμενη περιβόητη δίκη δεν είναι τίποτε άλλο από μια δίκη για το θεαθήναι. Ότι είναι απλώς show trial. Ότι το κατεστημένο προστατεύει τα δικά του «παιδιά». Ότι η κυπριακή δικαιοσύνη είναι διατεταγμένη. Ότι αποτελεί άθλιο φαρισαϊσμό και διαφανέστατο άλλοθι εκ μέρους του κατεστημένου, ο ισχυρισμός ότι θα πρέπει να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα όλων ανεξαιρέτως. Όταν, λοιπόν, στριφογυρίζουν στον νου τους τέτοιες σκέψεις πώς να μην χλευάζουν ή να μην περιφρονούν τις αποφάσεις των δικαστηρίων;

Αλλά και οι εταίροι μας που θεωρούν την Κύπρο το μαύρο πρόβατο της ΕΕ τι θα πούνε, κυρίως αν οι κατηγορούμενοι αθωωθούν; Κάποιοι θα πούνε ότι στη χώρα μας η αθώωση των κατηγορουμένων είναι η νομοτελειακή κατάληξη μιας τέτοιας δίκης (οποίος υπαινιγμός!) ενώ κάποιοι άλλοι θα μας θυμίσουν τη ρήση του Βολτέρου « Όποιος συγχωράει το έγκλημα, γίνεται συνένοχός του» (Et qui pardonne au crime, en deviant complice).