Η απόρριψη του πλαισίου Γκουτέρες! Ω της παραφροσύνης…

Όλοι ανεξαιρέτως αναγνωρίζουν την τραγική αποτελμάτωση στην οποία έχει περιέλθει το Κυπριακό. Λίγοι όμως αναγνωρίζουν ότι η παρούσα αποτελμάτωση ενδέχεται να οδηγήσει, μακροπρόθεσμα, στην αποδοχή της λύσης των δύο κρατών από την ΕΕ και τον ΟΗΕ. Έχει πάνω από μισό αιώνα (από το 1968) που συνομιλούμε με τους Τ/Κ χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Σε 2-3 δεκαετίες θα πλησιάζουμε έναν αιώνα. Λογικό είναι να μας πουν τότε τα ΗΕ: «Αφού δεν υπάρχει η παραμικρή προοπτική συμφωνίας και, έχοντας υπόψη (α) τα αλλεπάλληλα ναυάγια των συνομιλιών στο παρελθόν και (β) τις εθνικιστικές υστερίες εκείνων των πολιτικών ηγετών σας που κατακεραυνώνουν κάθε ψύχραιμη αντιμετώπιση των προβλημάτων οποιασδήποτε λύσης και πλειοδοτούν σε μαξιμαλισμούς και αδιαλλαξίες, καλύτερα να χωρίσετε και επίσημα, να ησυχάσετε κι εσείς, να ησυχάσουμε κι εμείς». Μόνο που εμείς δεν θα ησυχάσουμε, διότι η αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα σημαίνει αρπαγή της νεκρής ζώνης από τον ισχυρό. Οπότε; Οπότε καλύτερα να μην μιλήσω για δυνητικές εφιαλτικές στιγμές που μπορεί να βιώσουμε. Δυστυχώς αυτή θα είναι η νομοτελειακή κατάληξη του Κυπριακού και σπεύδω να συμπληρώσω ότι θα είμαι ο πρώτος που θα πανηγυρίσει αν η Ιστορία με διαψεύσει.

Οι ηγεσίες μας, για να απαλλαχθούν από τις δικές τους ευθύνες για την αποτυχία των συνομιλιών, τα ρίχνουν όλα στην τούρκικη αδιαλλαξία, ότι δηλαδή φταίει 100% η «’άλλη πλευρά’» για τη στασιμότητα, μια θέση που θα κάνει και το παρδαλό κατσίκι να γελά ακατάσχετα. Δεν υπονοώ ότι η Τουρκία είναι η διαλλακτικότερη χώρα του κόσμου. Κάθε άλλο! Αλλά, να πάρει η οργή, εμείς είμαστε που κλοτσήσαμε τις ευκαιρίες λύσης τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ήτοι: (1) το σχέδιο Ανάν που μας έδιναν στο πιάτο του Μόρφου, την Αμμόχωστο, 52 χωριά και τη σταδιακή αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων,(2) την αινιγματώδη, απρόκλητη, αναιτιολόγητη αποχώρηση του ΠτΔ από τις συνομιλίες στο Μοντ Πελεράν και Κραν Μοντανά και (3) την απόρριψη από τον ΠτΔ την εισήγηση του Ακιντζί όπως το πλαίσιο Γκουτέρες υιοθετηθεί και από τις δύο πλευρές ως «στρατηγική συμφωνία πακέτο». Ταυτόχρονα, αξίζει να υπομνησθεί ότι τα ΗΕ επαίνεσαν την Τουρκία για την εποικοδομητική της στάση (μάλιστα!) και το 2004 και το 2017.

Η απόρριψη της εισήγησης του Ακιντζί για μια στρατηγική συμφωνία όσον αφορά το πλαίσιο Γκουτέρες το 2018 είναι ίσως η μελανότερη σελίδα της Ιστορίας της Κύπρου μετά το 1974. Κατ΄ αρχάς, όμως, θέλω να τονίσω ότι όταν μιλάμε για το πλαίσιο Γκουτέρες εννοούμε εκείνο της 30ής Ιουνίου 2017, διότι μόνο αυτό έχει τη σφραγίδα των ΗΕ. Τα περί πλαισίου Γκουτέρες ημερομηνίας 4ης Ιουλίου είναι απλώς μια επιθυμητή τροποποίηση εκ μέρους των Ε/Κ και τίποτε άλλο. Το πλαίσιο δεν προσφερότανε σαν λύση, αλλά έδιδε κατευθυντήριες γραμμές για διαπραγματεύσεις. Προέβλεπε στα 2 πρώτα από τα 6 σημεία, που κατά τη γνώμη μου είναι τα πιο σημαντικά, την αναθεώρηση του συστήματος του ’60 και την αντικατάστασή του από ένα νέο καθεστώς ασφάλειας, καθώς και την αποχώρηση των στρατευμάτων. Ειδικότερα στο σημείο 1, ο Γκουτέρες χαρακτηρίζει «το τρέχον σύστημα εγγυήσεων μη βιώσιμο». Ο Γκουτέρες επίσης καθόρισε στο πλαίσιό του ότι «η Κύπρος χρειάζεται ένα νέο σύστημα ασφάλειας και ένα αξιόπιστο πλαίσιο παρακολούθησης» για εφαρμογή της συμφωνίας επίλυσης. Η αναφορά του σε «νέο σύστημα ασφάλειας» σήμαινε αντικατάσταση της Συνθήκης Εγγύησης με νέα Συνθήκη Ασφάλειας. Πρωταρχικό λόγο για την επιτήρηση της εφαρμογής της λύσης θα είχε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κι όχι οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις όπως με τη Συνθήκη Εγγύησης. Εν περιλήψει, το πλαίσιο Γκουτέρες είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι είναι το πρώτο έγγραφο στην ιστορία των συνομιλιών που προέβλεπε ταχεία αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και κατάργηση των εγγυήσεων. Όσο απίστευτο κι αν ηχεί, ο ηγέτης των Τ/Κ το αποδέχθηκε, ενώ ο δικός μας ηγέτης το απέρριψε! Οποία παραφροσύνη!

Πώς εξηγείται η απόρριψη αυτής της ευκαιρίας από τον Αναστασιάδη; Όντως το πρόβλημα είναι σύνθετο. Πρώτα απ΄όλα, η εισήγηση του Ακιντζί έγινε τον Απρίλη του 2018 όταν η βιομηχανία παραγωγής «χρυσών» διαβατηρίων ήταν στο ζενίθ της και το χρήμα τότε έρρεε κρουνηδόν και με εκκωφαντικό θόρυβο στα ταμεία των μεγαλοδικηγόρων που συνδέονταν με τους υπουργούς και τον ΠτΔ. Όπως γνωρίζουμε τώρα από τις διάφορες εκθέσεις, τα πλούτη από τα «χρυσά» διαβατήρια εκμαύλισαν τους πάντες και η λύση του Κυπριακού περιθωριοποιήθηκε. Έπειτα, ο Αναστασιάδης δεν αποδέχεται στην πραγματικότητα, την πολιτική ισότητα όπως την περιγράφει ο ΟΗΕ, διότι, κατά τον Αναστασιάδη, ισοδυναμεί με επικυριαρχία εκείνου που είναι αριθμητικά η μειοψηφία πάνω σε εκείνον που είναι αριθμητικά η πλειοψηφία. Σε τελευταία ανάλυση, δεν αποδέχεται ότι οι Τ/Κ πρέπει να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε όλες τις αποφάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι ο Αναστασιάδης έχει εκφράσει σε πολλές προσωπικότητες την προτίμησή του για λύση δύο κρατών. Δεν είναι μυστικό ότι η εθνικιστική Δεξιά, η Εκκλησία και οι μεγαλοκτήμονες προτιμούν μισή Κύπρο αμιγώς ελληνική παρά μια ενοποιημένη, δικοινοτική Κύπρο, κι αυτό, παρεμπιπτόντως, συνιστά μια πρόσθετη δραματική ειρωνεία, αφού, όλοι αυτοί, επιδιώκουν τη λύση που οραματίζονταν οι Τούρκοι από τη δεκαετία του 1950!