Τα «χρυσά» διαβατήρια της οκάς

Το 1996, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Daniel Goldhagen δημοσίευσε ένα από τα, ίσως, πιο αμφιλεγόμενα και προκλητικά βιβλία του 20^ου αιώνα με τίτλο «Hitler’s Willing Executioners: Ordinary Germans and the Holocaust» που εδραζόταν πάνω στην προηγούμενη ερευνητική του εργασία ως διδακτορικός φοιτητής.

Το θέμα που πραγματευόταν το συγκεκριμένο πόνημα, και που προέκυψε μετά από έτη ερευνών σε αρχεία στη Γερμανία και ως απάντηση σε άλλες προηγούμενες έρευνες για το Ολοκαύτωμα, δεν ήταν άλλο από τη στάση και διάθεση του «μέσου» Γερμανού πολίτη να συμβάλλει στην εξολόθρευση εκατομμύριων ανθρώπων, εβραϊκής κυρίως καταγωγής. Μιας εξολόθρευσης που συνέβαινε για χρόνια στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων που είχαν φτιάξει οι ναζί στην Ευρώπη και του βιομηχανικής κλίμακας και λειτουργίας μηχανισμού μαζικού ξεριζωμού, διωγμού και αφανισμού ανθρώπων που τα συνόδευε.

Η βασική υπόθεση εργασίας της μελέτης αυτής, που ενώ βραβεύτηκε και αναγνωρίστηκε διεθνώς και μαζί με αυτή και ο ίδιος ο Goldhagen -του οποίου ο πατέρας ήταν επίσης καθηγητής στο Χάρβαρντ αλλά και επιζών του Ολοκαυτώματος- άλλο τόσο λοιδορήθηκε και επικρίθηκε για την επιστημονική στεγανότητά της, εισήγαγε τη θέση ότι οι Γερμανοί είχαν, διά μέσου της ιστορικής παιδείας και θεολογικής τους παθογένειας, υιοθετήσει διά μέσου των αιώνων μια εξτρεμιστική προσέγγιση αναφορικά με την ανάγκη εξάλειψης των Εβραίων. Και πως γι' αυτό συμμετείχαν ενεργά και αποδέχτηκαν παθητικά το ειδεχθές έγκλημα της εν ψυχρώ συστηματικής και αδιάκριτης θανάτωσης αθώων παιδιών, γυναικών, ηλικιωμένων και καθημερινών ανθρώπων μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι. Και, δυστυχώς, μαζί με αυτούς και πολλών άλλων εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που κρίθηκαν «κατάλληλοι» για εξολόθρευση λόγω χρώματος, ηλικίας, κατάστασης υγείας, πολιτικών απόψεων και σεξουαλικών προτιμήσεων.

Αυτή λοιπόν την προ-διάθεση συμμετοχής στο έγκλημα, αναζήτησε στην έρευνα του ο Goldhagen και προβάλλοντάς την τεκμηριωμένα, είπε σκληρές αλήθειες και άγγιξε ευαίσθητες χορδές, αφού αναπόφευκτα προκάλεσε τους Γερμανούς, αλλά και όλους τους υπόλοιπους που άκουγαν, τότε, για τα όσα φρικιαστικά σύμβαιναν από τους ναζί, αλλά δεν παρέμβαιναν, παρά μόνο όταν ήταν πλέον αργά, ο πόλεμος είχε σχεδόν τελειώσει, και οι Εβραίοι είχαν σχεδόν ξεκληριστεί.

Νομίζω καταλάβατε όλοι πού το πάω, όπως και τη σχέση της πιο πάνω ιστορίας με τον τίτλο του κειμένου. Ασφαλώς το ειδεχθές των δύο συνθηκών δεν συγκρίνεται, επειδή άλλο είναι να δολοφονείς εκατομμύρια αθώους ανθρώπους σε θαλάμους αερίων και άλλο να ξευτιλίζεις μιας ολόκληρη χώρα πουλώντας το ευρωπαϊκό διαβατήριό της στον κάθε τυχοδιώκτη και απατεώνα. Αυτό όμως που είναι το ίδιο, είναι η, κακά τα ψέματα, μαζική και σχεδόν καθολική, συμμετοχή και ανοχή των περισσοτέρων από εμάς σε αυτή την εγκληματική, για την οικονομία και την κοινωνική, πολιτική και επιχειρηματική φήμη μας, δραστηριότητα. Οπωσδήποτε, όπως και στην περίπτωση των Γερμανών και των ναζί, έτσι και στη δική μας, υπήρξαν κάποιες μονάδες που ενέργησαν διαφορετικά, αλλά τούτες μοιάζουν μάλλον με τις εξαιρέσεις που αποδεικνύουν τον κανόνα.

Αλήθεια, πόσοι από εμάς αντέδρασαν όταν άκουγαν δεξιά και αριστερά (μεταφορικά και κυριολεκτικά) ότι ο τάδε πολιτικός και ο δείνα λογιστής, ο τάδε ντιβέλοπερ και ο δείνα δικηγόρος, ο τάδε υπουργός και ο δείνα τραπεζίτης, εμπλέκονταν στις πωλήσεις διαβατηρίων; Πόσοι από εμάς πίστευαν, από κάποια φάση και μετά ότι υπήρχε πραγματικό «πρόγραμμα προσέλκυσης επενδύσεων» όταν το μόνο που έβλεπαν και άκουγαν ήταν για πύργους και βίλλες, και «Ρώσους» και «Κινέζους» επενδυτές, που μόνο τέτοιοι δεν ήταν; Πόσοι από εμάς ντράπηκαν ειλικρινά όταν έμαθαν ότι η λέξη «Κύπρος» έγινε συνώνυμη της λέξης «απάτη», «'ξέπλυμα' χρήματος», «'χρυσό' διαβατήριο» σε λογής-λογής δραστηριότητες «προώθησης επενδύσεων» στην Κύπρο και κυρίως στο εξωτερικό; Και, τέλος, πόσοι και ποιοι πολιτικοί, λογιστές, δικηγόροι, τραπεζίτες, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ντιβέλοπερς, επιχειρηματίες είχαν μπέσα και μαγκιά και αντιστάθηκαν, διαφώνησαν, αντέδρασαν ή αρνήθηκαν να συμμετάσχουν όταν αποκαλύφθηκε μπροστά τους αυτό το εγκληματικό και εξευτελιστικό πλιάτσικο;