Το κόστος της αστοχίας

Δεν χρειάζεται κάποιος να διαβάσει τους οικονομολόγους για να αντιληφθεί κάποια πράγματα για την οικονομία. Δεν χρειάζεται κάποιος να διαβάσει τους ψυχολόγους για να εξηγήσει τις βασικές ανθρώπινες συμπεριφορές. Δεν χρειάζεται κάποιος να διαβάσει πολιτικές επιστήμες για να αντιληφθεί τη συμπεριφορά των πολιτικών. Ούτε χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα ευφυής. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφαιρέσει ή έστω να παραμερίσει το προσωπικό του συμφέρον και να βάλει το μυαλό του να δουλέψει λίγο.

Σημειώστε – ως παρένθεση – ότι όλοι όσοι ανάφερα πιο πάνω, οικονομολόγοι, ψυχολόγοι κ.ά. απλά αναλύουν τη δική μας συμπεριφορά και τη μετατρέπουν σε φόρμουλες, και την απλοποιούν ώστε να είναι πιο εύκολα κατανοητή και να διευκολύνουν τη λήψη πολιτικών και άλλων αποφάσεων. Δεν υποτιμώ το έργο κανενός. Η συμβολή τους μπορεί και είναι τεράστια στην κοινωνία μας.

Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις (είπαμε μέσα ΟΕΒ, ΚΕΒΕ και άλλοι επαγγελματικοί και επιχειρηματικοί σύνδεσμοι) απλά εκπροσωπούν τα μέλη τους. Δηλαδή, επιδιώκουν να προστατέψουν και να ενισχύσουν τα δικά τους και των μελών τους συμφέροντα. Σεβαστό. Δεν επιδιώκουν να προστατέψουν την εργατική τάξη ως σύνολο, δεν επιδιώκουν να προστατέψουν την επιχειρηματικότητα και σίγουρα δεν επιδιώκουν να προστατέψουν το σύνολο των καταναλωτών, το σύνολο των πολιτών. Αν τύχει και επωφεληθούν άλλοι, απλά είναι η γλάστρα που έχει ποτιστεί με τον βασιλικό.

Ξεκίνησε η κρίση της πανδημίας και όλοι αυτοί επεδίωκαν οριζόντια και καθολικά επιδόματα. Κατανοητό – όχι αποδεκτό. Αν ήταν στοχευμένα τα μέτρα – δίνονταν εκεί και σε όσους έπρεπε – οι πλείστοι εξ αυτών δεν θα εισέπρατταν σεντ.

Αυτό σημαίνει πως όλες οι βασιλιτζιές και όλες οι γλάστρες είχαν ποτιστεί. Κάποιες όμως/αρκετές, δεν χρειάζονταν νερό και το συσσώρευσαν. Αυτοί που είχαν περισσότερη ανάγκη πήραν λιγότερα και αν είχαν και κάποια αποταμίευση τη μείωσαν ή τη μηδένισαν. Μόλις άνοιξαν οι αγορές, οι βασιλιτζιές που είδαν την αποταμίευσή τους να αυξάνεται έτρεξαν να ξοδέψουν – να σπαταλήσουν το νερό. Δεν ρωτούσαν καν τιμές. Μάλιστα, αρκετοί αν αγόραζαν και κάτι πιο ακριβά το παινεύονταν. Έτσι, τράβηξαν και τις τιμές πάνω.

Όσοι, όμως, είχαν πληγεί περισσότερο και είχαν περισσότερη ανάγκη βρέθηκαν σε διπλά δύσκολη θέση. Μειωμένες απολαβές και αποταμιεύσεις, και αυξημένες τιμές βασικών προϊόντων.

Τώρα, θέλουμε αυξημένο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θέλουμε νέες παροχές… θέλουμε… θέλουμε … θέλουμε. Αυτό που χρειάζεται η κοινωνία είναι να σταματήσει να θεωρεί αυτές τις ομάδες ως εκπροσώπους της εργατικής τάξης, της επιχειρηματικότητας, της κοινωνίας. Δεν είναι.

Σίγουρα, οι πολιτικοί θα πρέπει να τους ακούσουν όπως και κάθε πολίτη. Δεν πρέπει, όμως, να τους ακούν περισσότερο, να τους ικανοποιούν περισσότερο.

Βεβαίως και δε φέρουν ευθύνη για την αύξηση της τιμής του πετρελαίου ή τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Βεβαίως και δε φέρουν όλη την ευθύνη για την αύξηση των τιμών και τη μείωση των απολαβών. Φέρουν, όμως, την ευθύνη για το τι οι ίδιοι θα έπρεπε να είχαν κάνει και δεν έκαναν, και τι έκαναν και δε θα έπρεπε να είχαν κάνει. Και σε αυτό απέτυχαν πλήρως. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν όσο πιο στοχευμένα επιδόματα και στήριξη γινόταν. Στήριξαν οριζόντια και καθολικά επιδόματα… αυξάνοντας το πλήγμα που δέχτηκαν όλοι όσοι πραγματικά έχουν ανάγκη από επιδόματα. Πρώτα γιατί θα μπορούσαν να τους δοθούν περισσότερα και τώρα διότι αυξήθηκαν οι τιμές.