«Αμμόχωστος, o φάρος της λύσης» του Αχιλλέα Δημητριάδη

Η Αμμόχωστος, 48 χρόνια, παραμένει στην καρδιά του άλυτου Kυπριακού. Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως το 550 και το 789, έχουν διαμορφώσει το πολιτικό πλαίσιο, ώστε η Αμμόχωστος να αποτελεί το πρώτο βήμα για να εφαρμόσουμε μια συμφωνία επίλυσης. Μέσα στα 48 χρόνια από την εισβολή, διαχειριστήκαμε σωστά το ζήτημα της Αμμοχώστου; Καταφέραμε να πείσουμε στο διεθνές πεδίο πως συνιστά τον φάρο για τη συνολική επίλυση;

Η απάντηση είναι πως δεν το πετύχαμε, γιατί και ευκαιρίες χάσαμε και η διαχείριση πολλές φορές δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Δεν αρκεί όμως η αναφορά στο παρελθόν. Επιβάλλεται να συγκεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στο παρόν και το μέλλον του τόπου μας. Κατά τη δική μου εκτίμηση, το θέμα της Αμμοχώστου εξελίσσεται σε τέσσερα επίπεδα:

1. Σωστή αξιολόγηση στο πού βρισκόμαστε σήμερα.

2. ΜΟΕ που να μην αντικαταστούν τη λύση.

3. Δύο κλειδιά για άρση του αδιεξόδου.

4. Αμμόχωστος, ο φάρος της λύσης.

Α. Πού βρίσκεται τώρα το θέμα; Όπως όλοι γνωρίζουμε, εδώ και πέντε χρόνια δεν διεξάγονται συνομιλίες και αυτό έχει επιπτώσεις σε όλη τη διαχείριση του Κυπριακού. Οι Σύνοδοι για την Κύπρο στο Μον Πελεράν και το Κραν Μοντανά δεν απέδωσαν αποτελέσματα και επιπρόσθετα, όπως μαθαίνουμε από μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας, φαίνεται ότι είναι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και οι συνεργάτες του που εγκατέλειψαν τις συνομιλίες.

Β. Μέσα στη διαδρομή του χρόνου, η Τουρκία στράφηκε σε άλλες λύσεις και η απουσία διαπραγματεύσεων τη διευκόλυνε. Οι προτάσεις Κασουλίδη για ΜΟΕ («επιστροφή των Βαρωσίων έναντι Τύμπου») ουδέν απέδωσαν, γιατί τα θεμέλια της διαπραγματευτικής βάσης δεν υφίστανται. Κατά συνέπεια, ούτε επί της ουσίας, ούτε σε κάποια ΜΟΕ, έχουμε κινητικότητα. Η στασιμότητα είναι καθολική όπως κατέγραψε και το ψήφισμα του ΣΑ για το Κυπριακό στις 29 Ιουλίου.

Γ. Ολοκάθαρα βλέπουμε πως τα πράγματα δεν πάνε καλά και αν συνεχίσουμε έτσι θα πέσουμε στα βράχια της διχοτόμησης. Αλλά, η διχοτόμηση δεν πρέπει να είναι το μέλλον μας. Οφείλουμε να δούμε με ρεαλισμό τα δεδομένα και να δώσουμε όλες τις δυνάμεις μας για να αποτρέψουμε τη διχοτόμηση. Προτείνω δύο κλειδιά για να σπάσουμε το αδιέξοδο. Την ενέργεια και την Ευρωτουρκική σχέση.

Το πρώτο κλειδί είναι η ενέργεια να γίνει καταλύτης για τη λύση. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η ΕΕ αναζητεί εναλλακτικές πηγές ενεργειακής τροφοδοσίας και η ανατολική Μεσόγειος προσφέρει πολλές δυνατότητες.

Πάνω σε αυτή τη βάση, θεωρώ ως ιδιαίτερα χρήσιμη την πρόταση που διατύπωσε δημόσια (4/8) η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για διαμοιρασμό του ηλεκτρισμού που θα παράγεται μέσω πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης (FSRU) και για δημιουργία Δικοινοτικής Μονάδας ηλιακής ενέργειας στη νεκρή ζώνη.

Το δεύτερο κλειδί είναι η Ευρωτουρκική σχέση. Με ανάκτηση των συγκλίσεων στο Κυπριακό, να στηρίξουμε τη θετική ατζέντα της Ευρωτουρκικής σχέσης, ώστε να προχωρά παράλληλα και με προϋπόθεση την πρόοδο των συνομιλιών για επίλυση.

Δ. Είναι πεποίθησή μου πως η Αμμόχωστος είναι ο φάρος της λύσης. Μόνο, όμως, αν εργαστούμε σοβαρά και ειλικρινά για να αλλάξουμε τα πράγματα: με ανάκτηση της αξιοπιστίας μας και με σύμπλευση με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.

Μέσα στο Περίγραμμα Θέσεων που παρουσίασα στις 28 Φεβρουαρίου (βλέπε achilleas.eu) στην εξαγγελία της υποψηφιότητάς μου για τις προεδρικές εκλογές του 2023, προτείνω ένα «Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης» που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την πρόταση όπως η ανοικοδόμηση του Βαρωσιού ενταχθεί στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό, αφού βέβαια προηγηθεί η κατάλληλη τεχνοοικονομική μελέτη. Θυμίζω ότι στη Διάσκεψη της Γενεύης τον Ιανουάριο του 2017, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Κ. Γιούνκερ ανακοίνωσε οικονομική στήριξη της επίλυσης του Κυπριακού με 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Συνεπώς, για να το πετύχουμε, πρέπει να πείσουμε ότι μας ενδιαφέρει η επίλυση.

Η ΕΕ πείθεται αν εμείς είμαστε σοβαροί και αν αυτό που λέμε το εννοούμε και εργαζόμαστε γι’ αυτό. Το περιεχόμενο της πρότασής μου για ένα «Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης» περιλαμβάνει επίσης και τον διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ στις συνομιλίες, συμμετοχή της ΕΕ στον μηχανισμό ασφαλείας του ΟΗΕ για την Κύπρο. Περιλαμβάνει ακόμα τη χρηματοδότηση ή συγχρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής, όπως η ανοικοδόμηση περιοχών υπό επιστροφή στην ε/κ κοινότητα, όπως επίσης και η αναδιοργάνωση της οικονομίας για την τ/κ κοινότητα. Η σημερινή εικόνα της εγκατάλειψης του Κυπριακού, η αντίληψη ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτε, χρειάζεται να αναστραφεί. Το ίδιο και η αναξιοπιστία μας. Οι στενοί συνεργάτες του Προέδρου Αναστασιάδη στο Κυπριακό είναι μέρος του προβλήματος και της αναξιοπιστίας μας.

Χρειαζόμαστε νέα πρόσωπα, νέα ηγεσία. Είναι στο χέρι μας. Η Αμμόχωστος παραμένει ο φάρος της λύσης, εφόσον τη βλέπουμε ως κινητήρια δύναμη για να φτάσουμε στη Μια Κύπρο και Πράσινη. Η Κύπρος αξίζει καλύτερα!

*υποψηφίου για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας