Διάβηκαν τον Ρουβίκωνα της αξιοπιστίας

Τόση σοβαρότητα στην Ιταλία τελικά χαλούσε την «πιάτσα». Γιατί αυτό ήταν η παρουσία του Μάριο Ντράγκι στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας και της Ευρώπης: Σοβαρότητα και αξιοπιστία. Με τους λαϊκιστές όλων των αποχρώσεων να μοιράζουν παιχνίδι, ποιος θα σώσει την Ιταλία από τον κακό της εαυτό; Ποιος θα σώσει το ευρώ από τον καταχρεωμένο ευρωπαϊκό νότο και ποιος θα κρατήσει τα ηνία στα δύσκολα που έχουμε μπροστά μας; Και τι σημαίνει για την Ευρώπη και την Κύπρο η απώλεια του Ντράγκι. Είναι αυτό ένα σημείο χωρίς επιστροφή για το ευρώ και το ιταλικό χρέος;

Η ζαριά της τύχης της Ιταλίας δεν κλήρωσε τώρα, αλλά στις εκλογές του 2018. Εκεί δηλαδή που το λαϊκιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων που ίδρυσε ο κωμικός Μπέπε Γκρίλο και η εθνικιστική Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι βγήκαν πρώτα κόμματα. Ήταν να απορεί κανείς με αυτήν τη σύνθεση στο ιταλικό Κοινοβούλιο πώς κατέληξαν τελικά με πρωθυπουργό τον Μάριο Ντράγκι τον Φεβρουάριο του 2021. Αν δεν ήταν το πολιτικό παιχνίδι που πήγε να παίξει στον τότε πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε η εθνικιστική Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι εν μέσω πανδημίας, τόση σοβαρότητα δεν θα είχε έρθει ποτέ στην εξουσία. Ούτε από σπόντα.

Ωστόσο, μέσα στο χάος που προκάλεσε η πανδημία και στη συνέχεια η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το γεγονός πως στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, είχαν ίσως τον σοβαρότερο Ευρωπαίο για πρωθυπουργό ήταν μια κάποια παρηγοριά. Ειδικά μετά την αποχώρηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και την αμφισβήτηση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, η ευθύνη του Μάριο Ντράγκι ξέφευγε από τα ιταλικά σύνορα και γινόταν ευρωπαϊκή. Να δω ποιος από τους Σαλβίνι, Κόντε και Μπερλουσκόνι, τους τρεις δηλαδή που έριξαν την κυβέρνηση, θα αναλάβει αυτόν τον ρόλο; Κανένας είναι η απάντηση.

Η ζωή για την Ιταλία, την Ευρώπη και για τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου θα είναι τώρα πιο δύσκολη. Όση αξιοπιστία μας υπολείπεται, τόσο περισσότερη θα πρέπει να είναι η προσπάθεια όλων για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγορών και τόσες, περισσότερες θυσίες θα πρέπει να γίνουν. Το κενό αξιοπιστίας είναι τόσο μεγάλο που ο αντίκτυπος γίνεται αισθητός παντού. Ακόμη και στην Κύπρο. Άλλο να ξέρουν οι αγορές πως μια οικονομία όπως η ιταλική έχει για «καπετάνιο» τον Μάριο Ντράγκι και άλλο ένα συνονθύλευμα κομμάτων στο οποίο συμμετέχει, και μάλιστα πιθανότατα ως το μεγαλύτερο κόμμα, το ακροδεξιό κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας. Μιλάμε για πραγματικούς μπελάδες στην ΕΕ. Μιλάμε για πιθανή αναβίωση της κρίσης του χρέους, μιλάμε για αντιευρωπαϊκές δυνάμεις να σπρώχνουν προς την έξοδο και τη διάσπαση.

Σε αυτό το σκηνικό, λυπάμαι αλλά δεν αρκεί να έχουμε στην Κύπρο ένα χρέος που απλώς μπορεί να εξυπηρετηθεί μέσα από την ανάπτυξη στα μεγέθη που είναι σήμερα. Θα πρέπει να πείσουμε αγορές και συνεταίρους πως μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα. Πως όχι απλώς μπορούμε να αναχρηματοδοτήσουμε το χρέος αλλά μπορούμε και να αποπληρώσουμε και μέρος του. Να αποδείξουμε πως η ανάπτυξη που καταγράφουμε δεν είναι ευκαιριακή κατανάλωση αλλά αύξηση της παραγωγικότητας. Δύσκολα πράγματα, αλλά αυτά θα βρούμε μπροστά μας τις επόμενες εβδομάδες και αυτά θα πρέπει να διαχειριστούμε. Το κενό της σοβαρότητας και της αξιοπιστίας από την αποχώρηση Ντράγκι μόνο με εκσυγχρονισμό και πραγματικές μεταρρυθμίσεις θα το καλύψουμε. Πρόκειται για ώρα ενηλικίωσης εδώ στην Κύπρο και αλλού στην Ευρώπη. Όσοι επιμένουν να μένουν ανήλικοι, θα πληρώσουν και αυτοί το ιταλοευρωπαϊκό κενό αξιοπιστίας. Γι' αυτά δεν θα ευθύνονται η Ρώμη και οι διάφοροι πολιτικοί που «διάβηκαν τον Ρουβίκωνα» της σοβαρότητας, αλλά οι δικές μας παθογένειες.