Προετοιμασία νέων διευθυντών

Ένα από τα σημαντικότερα προσόντα των καλών διευθυντών είναι να προετοιμάζουν τα ικανά στελέχη της ομάδας τους για να ανελιχθούν σε διευθυντικές θέσεις και να εξελιχθούν σε καλούς διευθυντές.

Στατιστικές

Το πόσο σημαντικό είναι για έναν οργανισμό να διαθέτει καλούς διευθυντές φαίνεται και από τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που έγινε στις ΗΠΑ. To 83% των υπαλλήλων που ρωτήθηκαν απάντησαν ότι υπ’ αριθμόν ένα κριτήριο για τη δουλειά τους είναι να έχουν καλό διευθυντή. Επίσης, ο λόγος που ένας στους δύο υπαλλήλους οι οποίοι υπέβαλαν παραίτηση ήταν για να απαλλαγούν από τον κακό διευθυντή τους.

Προετοιμασία

Αφού ο διευθυντής επιλέξει αξιοκρατικά αυτούς που θα προωθήσει για διευθυντές, θα πρέπει να τους προετοιμάσει κατάλληλα, ούτως ώστε η ανέλιξή τους να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή. Η προετοιμασία αυτή περιλαμβάνει και τα εξής:

• Μέντορες

Για κάθε υποψήφιο διευθυντή πρέπει να υπάρχει ένας ικανός μέντορας, ο οποίος θα τον καθοδηγεί και στον οποίο ο υποψήφιος διευθυντής θα προστρέχει όταν έχει απορίες ή όταν αντιμετωπίζει πρόβλημα.

• Συνεργασία

Βοήθεια στους υποψήφιους διευθυντές δεν παρέχουν μόνο οι μέντορες, αλλά και οι έμπειροι συνάδελφοί τους, οι οποίοι πρέπει να ενθαρρύνονται να βοηθούν τους υποψήφιους διευθυντές. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει και οι υποψήφιοι διευθυντές να ενθαρρύνονται να ζητούν τη βοήθεια έμπειρων συναδέλφων τους.

• Μεγάλοι οργανισμοί

Σε μεγάλους οργανισμούς στους οποίους πιθανόν να υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι διευθυντές, είναι καλά όλοι οι υποψήφιοι να συνέρχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να ανταλλάζουν ιδέες σχετικά με την προετοιμασία τους και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Με τον τρόπο αυτό λύονται πολλές απορίες των υποψήφιων διευθυντών και δεν απασχολούν συνεχώς τον μέντορά τους ή τους συναδέλφους τους.

• Προσωπικά χαρακτηριστικά

Πέραν των πρακτικών και επαγγελματικών γνώσεων που πρέπει να αποκτήσουν οι υποψήφιοι διευθυντές, παράλληλα, πρέπει να βελτιώσουν και τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν τη συναισθηματική νοημοσύνη και την ενσυναίσθηση:

• Συναισθηματική νοημοσύνη (emotional intelligence) είναι η ικανότητα ενός διευθυντή να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματά του και τα συναισθήματα των άλλων, να τα ελέγχει αποτελεσματικά και να δημιουργεί διαρκώς κίνητρα για τον εαυτό του.
• Ενσυναίσθηση (empathy) η συναισθηματική ταύτιση του διευθυντή με την ψυχική κατάσταση των υπαλλήλων του και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων τους.

Άλλα απαραίτητα προσόντα είναι η ενεργός ακρόαση, η ικανότητα επίλυσης διαφορών και συγκρούσεων, η ανατροφοδότηση κ.λπ.

Η βελτίωση των προσωπικών χαρακτηριστικών πρέπει να είναι συνεχής, ούτως ώστε οι διευθυντές να είναι σίγουροι ότι οι υποψήφιοι διευθυντές θα διαθέτουν (ή θα έχουν αποκτήσει) όλα αυτά τα χαρακτηριστικά προτού αναλάβουν τα διευθυντικά τους καθήκοντα.

• Καθοδήγηση

Η ικανότητα του καθοδηγείν είναι ένα αμάλγαμα πρακτικών γνώσεων και προσωπικών χαρακτηριστικών. Οι υποψήφιοι διευθυντές πρέπει να είναι (ή να γίνουν) καλοί καθοδηγητές. Αυτό επιτυγχάνεται με την απόκτηση των τεχνικών γνώσεων που απαιτούνται για τη θέση που θα αναλάβουν, και την ικανότητα να μεταδίδουν στους υφισταμένους τους τις γνώσεις αυτές.

Η καθοδήγηση δεν πρέπει ποτέ να εξελίσσεται σε μικρομάνατζμεντ. Η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων είναι έμφυτη σε όλους τους ανθρώπους. Γι’ αυτό και ο διευθυντής δεν πρέπει να επεμβαίνει συνεχώς στην εργασία των υποψηφίων. Ο καλός καθοδηγητής επεμβαίνει μόνο όταν αντιληφθεί ότι η παρέμβασή του είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν λάθη, ή όταν ο ίδιος ο υποψήφιος τού το ζητήσει. Αν ο υποψήφιος ζητά βοήθεια για ασήμαντα θέματα, ο καθοδηγητής πρέπει με εύσχημο τρόπο να του εξηγεί τις βασικές αρχές επίλυσης του προβλήματος. Αν ο διευθυντής αντιληφθεί ότι ο υποψήφιος κατάλαβε τις βασικές αυτές αρχές, θα πρέπει να αφήσει μόνο του τον υποψήφιο να βρει τη λύση.

Επίλογος

Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε έναν οργανισμό, όσον αφορά την ανέλιξη διευθυντικών στελεχών, είναι όταν ένας διευθυντής θεωρεί απαραίτητο για το τμήμα του έναν ικανό υπάλληλο, και γι’ αυτό δεν τον προωθεί για διευθυντή, για να μην τον χάσει. Στο παρελθόν υπήρξαν και περιπτώσεις που διευθυντές δεν προωθούσαν ικανούς υπαλλήλους τους φοβούμενοι μήπως οι δεύτεροι εξοστρακίσουν τους πρώτους. Αυτά σήμερα δεν μπορούν να συμβούν, αφού η νέα γενιά ξέρει να διεκδικεί τα δικαιώματά της και αποκλείεται ένας νέος να δεχτεί τέτοια συμπεριφορά από τον διευθυντή του.

Κάτι άλλο που μπορεί να συμβεί, είναι ο υποψήφιος διευθυντής να εκπαιδευτεί μόνο πρακτικά όσον αφορά τις τεχνικές γνώσεις που απαιτούνται για τη νέα θέση και να παραγνωριστούν τα προσωπικά χαρακτηριστικά, για τα οποία έγινε ευρεία αναφορά πιο πάνω.

Και κάτι τελευταίο: Όσο και αν έχει εξελιχθεί η τεχνολογία, αν δεν παρέμβει ο άνθρωπος για να την αξιοποιήσει, αυτή δεν θα έχει οποιαδήποτε αξία. Και ο άνθρωπος αυτός είναι ο διευθυντής, τον οποίο κάποιος άλλος διευθυντής θα πρέπει να προετοιμάσει για να αναλάβει τα νέα του καθήκοντα.

*Ο Δημήτρης Εργατούδης είναι αφυπηρετήσας (2006) ανώτερος διευθυντής της Λαϊκής Τράπεζας και fellow του Ινστιτούτου Τραπεζιτών Λονδίνου