Ο «κανονικός» δρόμος για επιτόκια

Πολλές φωνές, λίγες πράξεις από μεγάλος μέρος του πολιτικού κόσμου για τα επιτόκια των τραπεζών. Ένας πολιτικός κόσμος που ακόμη πιστεύει πως το να διαπιστώνει το πρόβλημα του υψηλού κόστους του δανεισμού, να εισηγείται λύσεις έξω από το ευρωπαϊκό «εγχειρίδιο» και να αφήνει υπονοούμενα για τις τράπεζες, είναι μονόδρομος στην άσκηση πολιτικής. Πρόκειται σίγουρα για έναν συνδυασμό ανεπάρκειας και λαϊκισμού που τίποτα θετικό δεν έχει να δώσει. Οι μόνοι που επωφελούνται είναι όσοι πολιτικοί ποντάρουν στο θυμικό του κόσμου και οι χαμένοι είναι βέβαια οι πολίτες της χώρας. Στους χαμένους και τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα εξουσίας και τα σοβαρότερά τους στελέχη. Το κυριότερο ωστόσο, είναι η κουλτούρα «Ρόμπιν Χουτ» που έχει εμπεδωθεί στον πολιτικό κόσμο σε σχέση με τις τράπεζες. Ότι δηλαδή είναι καθήκον τους να είναι απέναντι στις τράπεζες και πως ρόλος τους είναι να τις εξαναγκάσουν να ασκήσουν την κοινωνική και στεγαστική πολιτική κράτους. Η Κεντρική Τράπεζα τους έδειξε άλλο δρόμο, πιο «κανονικό», αν θέλουν να είναι χρήσιμοι με τα επιτόκια.

Χωρίς πολιτική πίεση, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστάκης Πατσαλίδης, δημοσίευσε για πρώτη φορά τα στοιχεία για τα καταθετικά και δανειστικά επιτόκια για την κάθε μια τράπεζα ξεχωριστά. Τώρα ξέρουμε πού θα βρούμε το καλύτερο επιτόκιο για τις καταθέσεις ή το δάνειο που χρειαζόμαστε. Αυτό σίγουρα δεν άρεσε σε κάποιες τράπεζες, αλλά πλέον ο διοικητής άνοιξε το παιχνίδι του ανταγωνισμού φέρνοντας διαφάνεια και έβαλε πίεση ώστε να πάμε σε μειώσεις επιτοκίων. Δεν άκουσα κανένα πολιτικό να χαιρετίζει την κίνηση, να λέει πως ήταν και δική του εισήγηση, έστω πως είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρόκειται για κίνηση βεβαίως εντός του «εγχειριδίου» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πολύ πιο ωφέλιμη από την απαίτηση που εξέφρασε μέρος του πολιτικού κόσμου για να εφαρμόσουν οι τράπεζες τη μείωση κατά 25 μονάδες βάσης της ΕΚΤ. Υπήρχε δηλαδή περίπτωση να μην την εφαρμόσουν;

Πραγματικά δυσκολεύομαι να πιστέψω πως οι τράπεζες, με την εποπτεία που έχουν, όσο άπληστες και αν είναι, θα τολμήσουν να παραβιάσουν τους όρους των συμβολαίων που έχουν ως να ήταν αδίστακτοι τοκογλύφοι; Αν το κάνουν και μάλιστα μαζικά, τους περιμένει εξευτελισμός, αποζημιώσεις και διοικητικές και ποινικές συνέπειες. Όσα κυμαινόμενα δάνεια είναι συνδεδεμένα με τα επιτόκια της ΕΚΤ, θα δουν το επιτόκιό τους να μειώνεται τη μέρα που προβλέπεται στο συμβόλαιο του δανείου τους. Από την άλλη, όσοι υπήρξαν μέχρι τώρα τυχεροί και κλείδωσαν το επιτόκιό τους με σταθερό ή με το βασικό επιτόκιο της τράπεζας και δεν είχαν αυξήσεις (ή σημαντικές αυξήσεις) στα επιτόκιά τους το προηγούμενο διάστημα, τώρα θα έχουν και τις ανάλογες μικρές ή καθόλου μειώσεις. Αυτονόητο για τους περισσότερους όχι όμως για τους λαϊκιστές που συνεχίζουν να ποντάρουν στον συσσωρευμένο θυμό του κοινού από τα όσα συνέβησαν από το 2013 και μετά.

Όσοι ωστόσο θέλουν να παραμείνουν ωφέλιμοι, θα πρέπει να μάθουν να παίζουν με τους κανόνες της ΕΚΤ και όχι με το θυμικό του κόσμου. Όσοι θέλουν να δουν τα δανειστικά επιτόκια να μειώνονται, θα πρέπει να δουν πώς ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης, θα γίνει πιο εύρωστος και πιο ανταγωνιστικός, ώστε να βάλει πίεση στις τράπεζες, τουλάχιστον στα στεγαστικά. Θα πρέπει επίσης, να μειώσουν το ρίσκο για τις τράπεζες όταν αυτές δανείζουν. Ένας λειτουργικός νόμος των εκποιήσεων, όσο και αν δεν μας αρέσει, είναι βασικός ώστε να έχουμε χαμηλότερα επιτόκια. Όσοι θέλουν να βάλουν τις τράπεζες σε δεύτερες σκέψεις πριν προχωρήσουν σε εκποιήσεις, ας τις αναγκάσουν να πωλούν σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την εκποίηση. Πρόκειται για βασική οδηγία στο «εγχειρίδιο» της ΕΚΤ που για κάποιο λόγο κανείς δεν επιμένει ιδιαίτερα. Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται παντού στην ευρωζώνη και συγκρατεί τις τιμές στα ακίνητα και τις «ορέξεις» της τράπεζας όταν τα πράγματα φτάνουν στην εκποίηση. Στην Κύπρο αυτά είναι «ψιλά» γράμματα. Ωστόσο, μόνο μέσα από παρόμοιες κινήσεις εντός των κανόνων της ΕΚΤ, μπορούν να μειωθούν τα επιτόκια και όχι με παραλογισμούς και υπονοούμενα.