Πικραμένοι και πικραίνοντες

Ο Νίκος Αναστασιάδης, στη μακρά πολιτική του σταδιοδρομία, διέπρεψε σε πολλά πράγματα. Αρκετά θετικά και πολλά αρνητικά. Ένα από τα χαρίσματα που τον οδήγησαν στο να εκλεγεί βουλευτής 6 φορές, πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού και δύο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν η ικανότητα να πείθει. Να φανταστείτε ότι εμένα που τον έπραξα από κοντά και είχα ως εκ τούτου ισχυρές επιφυλάξεις για την καταλληλόλητά του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με έπεισε το 2013 και τον ψήφισα. Βέβαια, τότε κύριος αντίπαλός του φαινόταν να είναι ο Λιλλήκας που τον θεωρούσα χειρότερη επιλογή, αλλά δεν έπρεπε να πέσω τόσο έξω στις εκτιμήσεις μου. Και να ψηφίσω Αναστασιάδη ως τον υποψήφιο λύσης.

Στα πολλά αρνητικά του είναι η χλευαστική ειρωνεία την οποία χρησιμοποιεί ακόμα και εναντίον ανθρώπων που υπήρξαν στενοί του συνεργάτες. Κλασικό παράδειγμα αυτής της συμπεριφοράς η πρόσφατη επίθεση εναντίον του Αβέρωφ Νεοφύτου με τη φράση «δεν ασχολούμαι με πικραμένους». Μια συμπεριφορά βγαλμένη από τα γραφτά του Μακιαβέλι. Ξέχασε ότι μέχρι προχθές ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήταν ο πιο στενός του συνεργάτης. Ο άνθρωπος που δεχόταν αγόγγυστα να πληρώνει τα «σπασμένα» του. Σύμφωνα με τον Μακιαβέλι όμως, ο ηγεμόνας «τους ανθρώπους πρέπει είτε να τους μεταχειρίζεται με μεγαλοψυχία είτε να τους καταστρέψει εντελώς. Γιατί, αν δεν τους καταστρέφει εντελώς, αφού ανακάμψουν από τις μικρές ζημιές που τους έχει προκαλέσει, εκδικούνται, ενώ, αν τους έχει καταστρέψει εντελώς, δεν μπορούν να εκδικηθούν». Άλλωστε, οι ηγεμόνες αδιαφορούν για τις ανάγκες των ανθρώπων τους και τους εκμεταλλεύονται, αφού αισθάνονται ότι όλοι οι άλλοι υπάρχουν για να υπηρετούν αυτούς και τα συμφέροντά τους. Προφανώς, ο Αναστασιάδης αντιλαμβάνεται ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου παραμένει ζωντανός στο πολιτικό παιγνίδι. Το εγχείρημα της αποστασίας, της οποίας η πατρότητα έχει αποδοθεί κατόπιν εξετάσεων γενικού υλικού στον Αναστασιάδη… οδήγησε τον Νίκο Χριστοδουλίδη στην εξουσία και τον Αβέρωφ σε βαριά ήττα, αλλά δεν τον κατέστρεψε. Είναι ακόμα ζωντανός. Και συνεπώς επικίνδυνος.

Όμως, ο κόσμος του Δημοκρατικού Συναγερμού, οι χιλιάδες των ανθρώπων που παραμένουν πιστές στις ιδρυτικές διακηρύξεις του κόμματος, θέλω να πιστεύω ότι δεν θα επιτρέψουν επανάληψη του εγκλήματος της αποστασίας. Ούτε και παρασύρονται πλέον από ανθρώπους που η εξουσία και τα προνόμιά της –νόμιμα ή παράνομα– ήταν ο πρωταρχικός τους στόχος. Δεν ακολουθεί πλέον ανθρώπους των οποίων οι συνέπειες ύπαρξης και δράσης είναι τραγικές για την κοινωνία μας και την πατρίδα μας, αφού, φτάσαμε ουσιαστικά στη διχοτόμηση και στην ηθική χρεοκοπία. Στη μικρή μας πατρίδα, χάρη στους ανθρώπους αυτούς, κυριαρχούν σήμερα οι αξίες του εύκολου πλουτισμού, της απληστίας, της διαπλοκής, της διαφθοράς, του ατομικισμού, της αλαζονείας, του βραχυπρόθεσμου, της «αρπαχτής», της ίντριγκας και της αδικίας. Ο Άντρος Κυπριανού, πρώην γ.γ του ΑΚΕΛ και ο Τουμάζος Τσιελεπής, δύο άνθρωποι που διακρίνονται για την εντιμότητα και το ήθος τους, μας πληροφόρησαν ότι στο αεροπλάνο κατά την επιστροφή μετά το ναυάγιο των συνομιλιών το 2017, όλοι ήσαν ευδιάθετοι και χαρούμενοι, δεν μας είπαν γι’ αυτό -αλλά προφανώς το έριξαν και στα ουίσκια και στις σαμπάνιες και μόνο η αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ και ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήσαν κατηφείς και λυπημένοι! Προφανώς, για αυτήν τη συμπεριφορά του έπρεπε διά της αποστασίας να τιμωρηθεί. Όμως, ο τόπος, αν έχει κάποιες μικρές ελπίδες να αποφύγει τον όλεθρο της διχοτόμησης, είναι γιατί υπάρχουν ακόμα άνθρωποι σαν τον Άντρο Κυπριανού, τον Τουμάζο Τσιελεπή και τον Αβέρωφ Νεοφύτου, που έφευγαν από τις συνομιλίες λυπημένοι. Γιατί ήξεραν ότι η στασιμότητα και η απραξία οδηγούν σε παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής.

Κάποιοι λένε -και δεν έχουν εντελώς άδικο- ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου έπρεπε να είχε διαχωρίσει τη θέση του πριν από καιρό. Συμμερίζομαι την άποψη. Όμως, ταυτόχρονα αναγνωρίζω ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο ένα τέτοιο εγχείρημα. Ο «ηγεμόνας», στην εποχή της παντοδυναμίας του, μάλλον θα τον έλιωνε. Ναι! Αλλά θα κοσμούσε το κεφάλι του ο φωτοστέφανος του μαρτυρίου….που ίσως κάποια στιγμή να είχε και την ανάλογη απόδοση τιμών από τους ανθρώπους. Εν πάση περιπτώσει, κάλιο αργά παρά ποτέ. Αυτή η στήλη απευθύνεται στους πολίτες, βασικά εκείνους που προβληματίζονται. Και που αντιλαμβάνονται ότι ως πολίτες έχουμε τη δική μας ευθύνη στην πορεία της χώρας, αφού ήταν δική μας επιλογή ν’ αλλοτριωθούμε ή ν’ αντισταθούμε στο κατεστημένο πολιτικό σύστημα και σε ηγεμόνες όπως τον Αναστασιάδη που μας έφτασαν μέχρι εδώ. Που μας πίκραναν και μας πλήγωσαν με τους καταστροφικούς χειρισμούς τους και από πάνω μας κατηγορούν σαν «πικραμένους». Δική μας επιλογή και ευθύνη ήταν να δεχτούμε ή να μην δεχτούμε τα λάθη τους, να μάθουμε ή να μην μάθουμε από αυτά, ν’ αλλάξουμε τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς ή να μην αλλάξουμε. Είναι δικό μας δικαίωμα και ευθύνη να πιστεύουμε ότι άνθρωποι σαν τον Νίκο Αναστασιάδη που μας βούλιαξαν, θα πρέπει να τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν να μας κάνουν τον δάσκαλο. Και να μας κουνούν το δάχτυλο.

Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Ντόκινς, στα εξελιγμένα είδη της φύσης –στα ζώα αλλά και στους ανθρώπους– υπάρχουν τριών ειδών συμπεριφορές. Η πρώτη είναι η συμπεριφορά του «απατεώνα», όπως τον αποκαλεί. Είναι το παράσιτο, δηλαδή αυτός που «κλέβει» τους άλλους και την κοινωνία. Η δεύτερη αυτή του «κορόιδου». Είναι, δηλαδή, αυτός που ανέχεται τους «απατεώνες» να κερδίζουν σε βάρος του. Η τρίτη συμπεριφορά είναι αυτή του «διεκδικητή» (όρος του καθηγητή Δημ. Μπουραντά). Είναι αυτός που συμπεριφέρεται με τη λογική «να κερδίσω εγώ, να κερδίσει και ο άλλος», επιδιώκει δηλαδή το αμοιβαίο κοινό συμφέρον ή όφελος, ενώ, ταυτόχρονα, δεν ανέχεται να τον εκμεταλλεύονται οι απατεώνες, κερδοσκοπώντας σε βάρος του. Έφθασε η ώρα να γίνουμε κοινωνία «διεκδικητών». Και να βάλουμε στη θέση τους αυτούς που μας πίκραναν και συνεχίζουν να μας πικραίνουν και από πάνω μας ειρωνεύονται ως «πικραμένους».