«COP28: Δράμα για τα ορυκτά καύσιμα» του Δρος Χαράλαμπου Έλληνα

Ο Χαράλαμπος Έλληνας γράφει για τον «Πολίτη» για τη Σύνοδο Κορυφής που διοργανώνεται με θέμα την κλιματική αλλαγή στον κόσμο που διεξάγεται στο Ντουμπάι από 30 Νοεμβρίου - 12 Δεκεμβρίου 2023. Ο Δρ Έλληνας είναι ανώτερος συνεργάτης στο Παγκόσμιο Κέντρο Ενέργειας του Ατλαντικού Συμβουλίου.

Καθώς μπαίνουμε στην τελευταία ημέρα της COP28, της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στο Dubai, όπως ήταν αναμενόμενο, οι συζητήσεις γίνονται όλο και πιο έντονες, και περιστρέφονται γύρω από τη διατύπωση για τα ορυκτά καύσιμα στην τελική συμφωνία.

Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν μέχρι τις πρωινές ώρες της Τρίτης, αλλά η τελική συμφωνία είναι ακόμα μακριά. Η Τρίτη ήταν κρίσιμη.

Ο γενικός διευθυντής της συνόδου COP28, πρέσβης Majid Al Suwaidi, συνόψισε την κατάσταση όταν είπε «αντιμετωπίζουμε την πιο απαιτητική ατζέντα COP όλων των εποχών».

Στο τελευταίο προσχέδιο συμφωνίας αφαιρέθηκαν αναφορές στη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Αυτό προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις από χώρες, όπως η ΕΕ και τα μικρά νησιά-κράτη, που αναμένουν ισχυρότερη παρέμβαση.

Ωστόσο, η αντίσταση στην αναφορά σε σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων είναι επίσης ισχυρή, και δεν είναι μόνο από τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του ΟΠΕΚ. Παρόλο που η Ινδία και η Κίνα δεν έχουν ξεκαθαρίσει τη θέση τους, δεν υποστηρίζουν τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων.

Το τελευταίο προσχέδιο συμφωνίας COP28 «αναγνωρίζει την ανάγκη για βαθιά, ταχεία και διαρκή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και καλεί τα μέρη να αναλάβουν δράση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

Τριπλασιασμό της χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως και διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου ετήσιου ρυθμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030.
Ταχεία σταδιακή κατάργηση του αμείωτου (unabated) άνθρακα και όρια σε αδειοδοτήσεις για νέα και αμείωτη παραγωγή ενέργειας από άνθρακα.
Επιτάχυνση των προσπαθειών παγκοσμίως για ενεργειακά συστήματα μηδενικών εκπομπών, με χρήση καυσίμων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών άνθρακα πολύ πριν το 2050 ή περίπου στα μέσα του αιώνα.
Επιτάχυνση τεχνολογιών μηδενικών και χαμηλών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των πυρηνικών τεχνολογιών, της μείωσης και της απομάκρυνσης εκπομπών, όπως η δέσμευση, η χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, και τεχνολογιών παραγωγής υδρογόνου χαμηλού άνθρακα για την ενίσχυση των προσπαθειών, για την αντικατάσταση αμείωτων ορυκτών καυσίμων.
Μείωση τόσο της κατανάλωσης όσο και της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, με ένα τακτικό και δίκαιο τρόπο, ώστε να επιτευχθούν μηδενικές εκπομπές έως, πριν ή περίπου το 2050, σύμφωνα με την επιστήμη.
Επιτάχυνση και ουσιαστική μείωση των εκπομπών, όχι μόνο CO₂, αλλά συμπεριλαμβανομένων, ειδικότερα, και των εκπομπών μεθανίου παγκοσμίως έως το 2030.
Επιτάχυνση της μείωσης των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές μέσω μιας σειράς μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης υποδομών και της ταχείας ανάπτυξης οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών.
Σταδιακή κατάργηση των αναποτελεσματικών επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων που ενθαρρύνουν τη σπατάλη και κατανάλωση και δεν αντιμετωπίζουν την ενεργειακή φτώχεια ή τη δίκαια ενεργειακή μετάβαση, το συντομότερο δυνατό».

Παρά τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε, εάν συμφωνηθεί, αυτό το κείμενο θα σήμαινε την πρώτη φορά που μια συμφωνία COP περιλαμβάνει αναφορά στην απομάκρυνση από τη χρήση όλων των ορυκτών καυσίμων, όχι μόνο από τον αμείωτο (unabated) άνθρακα.

Σύνεδροι με πιο θετική προοπτική καλωσόρισαν το νέο κείμενο, καθώς «θέτει το έδαφος για αλλαγή». Κάποιοι το βλέπουν, ίσως πρόωρα, ως «την αρχή του τέλους της εποχής των ορυκτών καυσίμων».

Ένα άλλο εμπόδιο είναι ότι δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία για τη χρηματοδότηση για τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία.

Από τη θετική πλευρά, το προσχέδιο περιλαμβάνει όλα τα βασικά στοιχεία: «μετριασμός, προσαρμογή, μέσα υλοποίησης, απώλεια και ζημιά, και για πρώτη φορά αναφορά στα ορυκτά καύσιμα». Επαναφέρει επίσης στο προσκήνιο τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης αμείωτου (unabated) άνθρακα και τη σταδιακή κατάργηση επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων. Είναι ένας συμβιβασμός, αλλά σίγουρα προωθεί την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Ακόμη και ο ΔΟΕ εκτιμά ότι τα νέα μέτρα, εάν εφαρμοστούν, θα μπορούσαν να μειώσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Δίνει τα εργαλεία για τις μελλοντικές COP να μειώσουν την υπερθέρμανση περαιτέρω, πιο κοντά στους 2^oC, το αρχικό όριο στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015.

Τέτοιες διαπραγματεύσεις ήταν πάντα δύσκολες, αλλά κάθε COP μέχρι τώρα έφτασε σε ένα «συναινετικό τέλος». Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το τελικό έγγραφο θα πρέπει να συμφωνηθεί με συναίνεση από τις σχεδόν 200 χώρες που συμμετέχουν στη COP28 - όλοι πρέπει να συμφωνήσουν. Έτσι, η τελευταία μέρα αναμένεται να φέρει περισσότερες αλλαγές. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, όμως, είναι η εφαρμογή των συμφωνηθέντων.

Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων

Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.