«COP28/5η Ημέρα: Η χρηματοδότηση για το Κλίμα» του Δρος Χαράλαμπου Έλληνα

Επίκεντρο της 5η Ημέρας της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα COP28 στο Dubai ήταν η «Χρηματοδότηση για το Κλίμα». Και τα λεφτά μίλησαν. Ήταν η πρώτη φορά που ο χρηματοοικονομικός τομέας συμμετείχε σε COP σε τόσο μεγάλους αριθμούς. Αυτό οδήγησε σε μια πληθώρα χρηματικών δεσμεύσεων και νέων πρωτοβουλιών χρηματοδότησης.

Η ενεργειακή μετάβαση, η κλιματική προσαρμογή, οι απώλειες και οι ζημιές και η ανακούφιση από καταστροφές γενικά απαιτούν τεράστια χρηματοδότηση και επενδύσεις για να μετατραπεί η φιλοδοξία σε δράση. Η «Climate Policy Initiative» υπολόγισε ότι περίπου $2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια θα χρειαστούν ετησίως έως το 2030 για χρηματοδότηση για το κλίμα από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επισήμανε ότι τον Νοέμβριο από τη χρηματοδότηση $1,3τρισεκατομμυρίων δολαρίων για το κλίμα το 2021-2022, μόνο περίπου $30 δισεκατομμύρια δολάρια πήγαν στις αναπτυσσόμενες χώρες – το χάσμα είναι τεράστιο.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έδωσαν το προβάδισμα όταν δεσμεύτηκαν να επενδύσουν $30 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια νέα επιχείρηση επενδύσεων για το κλίμα που ονόμασαν ALTÉRRA, με στόχο να κινητοποιήσει $250 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030. Ανακοινώνοντάς το, ο Sultan Al Jaber, ο πρόεδρος της COP28, είπε ότι αυτό είναι «το μεγαλύτερο ιδιωτικό επενδυτικό όχημα στον κόσμο για δράση για την κλιματική αλλαγή». Επιπλέον, οι τράπεζες των ΗΑΕ δεσμεύτηκαν να κινητοποιήσουν $270 δισεκατομμύρια δολάρια σε πράσινη χρηματοδότηση.

Οι Multilateral Development Banks (MDB) ανακοίνωσαν, σε κοινή δήλωση, δράσεις για την κλιμάκωση της χρηματοδότησης για το κλίμα, την «ενίσχυση της συνεργασίας σε επίπεδο κρατών και την αύξηση της συγχρηματοδότησης και της δέσμευσης του ιδιωτικού τομέα». Το 2022, οι MDB «δέσμευσαν από κοινού $61 δισεκατομμύρια δολάρια χρηματοδότησης για το κλίμα για οικονομίες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος -μια αύξηση 18% από το 2021- και κοντά στα $100 δισεκατομμύρια δολάρια σε όλες τις χώρες όπου εργάζονται».

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) δήλωσε ότι «έχει ευθυγραμμίσει πλήρως τις δραστηριότητές της με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και στοχεύει να κάνει τουλάχιστον το 50% των επενδύσεών της πράσινες έως το 2025», έχοντας επιτύχει αυτόν τον στόχο τα τελευταία δύο χρόνια.

Επιπλέον, η EBRD και η ΕΕ ανακοίνωσαν €1 δισεκατομμύριο ευρώ σε νέα χρηματοδότηση για το κλίμα «για να ενισχύσουν τη δανειοδότηση έργων σε διάφορους οικονομικούς τομείς, όπως η ενέργεια και οι δημοτικές υποδομές, η βιομηχανία και οι κατασκευές».

Οι εταίροι και οι δωρητές που συμμετέχουν στη «Blue Mediterranean Partnership», που συντονίζει τη χρηματοδότηση έργων γαλάζιας οικονομίας στις περιοχές της Μεσογείου και της Ερυθράς Θάλασσας, δεσμεύτηκαν να την καταστήσουν λειτουργική στις αρχές του 2024. Η ΕΕ, η Σουηδία και η Γαλλία δέσμευσαν €15 εκατομμύρια ευρώ για χρηματοδότησή της.

Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε επίσης ότι «θα αφιερώσει το 45% της ετήσιας χρηματοδότησής της σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα έως το 2025, από τον τωρινό στόχο του 35%, και θα παρατείνει τις παύσεις αποπληρωμής του χρέους μετά από κλιματικές καταστροφές». Αυτό θα ανέλθει σε περισσότερα από $40 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Το Ίδρυμα Rockefeller ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για τη χρήση πιστώσεων άνθρακα για την απόσυρση σταθμών παραγωγής ενέργειας από άνθρακα, ξεκινώντας με ένα πιλοτικό έργο στις Φιλιππίνες.

Το Institute of International Finance δήλωσε ότι μεταξύ των βασικών στόχων του COP28 είναι «η εξεύρεση τρόπων προσέλκυσης περισσότερων ιδιωτικών οικονομικών για τη δράση για το κλίμα». Ωστόσο, υπήρξαν προειδοποιήσεις ότι η «έλλειψη εμπορικά βιώσιμων έργων» εμποδίζει το ιδιωτικό κεφάλαιο να επενδύσει σε έργα για το κλίμα στις αναδυόμενες αγορές, παρόλο που το κεφάλαιο είναι εκεί.

Έγινε πολύς λόγος για «μεικτή χρηματοδότηση που αναμειγνύει δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια για να φτάσουν χρήματα σε μέρη, που διαφορετικά δεν θα έφταναν σε αυτήν την περίπτωση για έργα με επίκεντρο το κλίμα».

Ο Mark Carney, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη δράση για το κλίμα, δήλωσε: «Είναι μια συναρπαστική στιγμή… επιτέλους έχουμε μια ειλικρινή συζήτηση για το χάσμα δισεκατομμυρίων έως τρισεκατομμυρίων και ο μηχανισμός για να γίνει αυτό είναι η ᾽μικτή χρηματοδότηση᾽».

Ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο γενικός διευθυντής του WTO προειδοποίησαν ότι «ο κόσμος πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα ότι το «business-as-usual» δεν επιφέρει τις απαραίτητες περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου». Υποστήριξαν σθεναρά την ευρύτερη εφαρμογή τιμολόγησης του άνθρακα, αναγκάζοντας τους ρυπαίνοντες να πληρώνουν για ό,τι εκπέμπουν, «για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, συγκεντρώνοντας παράλληλα νέα έσοδα για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών.»

Η «Χρηματοδότηση για το Κλίμα» θα κορυφωθεί με το «Sustainable Finance Forum» που θα διεξαχθεί στις 6 Δεκεμβρίου και θα φιλοξενηθεί από την Climate Action και άλλους. Θα είναι μια από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες για ανοιχτό διάλογο με τον χρηματοοικονομικό τομέα στο COP28. Θα συγκεντρώσει «πάνω από 400 τράπεζες, ασφαλιστές, επενδυτές, φορείς χάραξης πολιτικής, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και επιστήμονες για συζητήσεις σχετικά με την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, τη δέσμευση πολιτικής, τη σχέση κλίματος-φύσης, την προσαρμογή και τις βέλτιστες πρακτικές για τον εντοπισμό, τη μέτρηση, την αποκάλυψη και τη διαχείριση των κινδύνων αειφορίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα». Στόχος του είναι «να ευθυγραμμίσει τη βιώσιμη χρηματοδότηση με την πραγματική οικονομία και να επιτρέψει μια δίκαιη μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές».

Ανακοινώθηκαν πολλές ακόμη υποσχέσεις και επενδύσεις, κάνοντας τη «Χρηματοδότηση για το Κλίμα» μια πολύ επιτυχημένη ημέρα στο COP28. Αυτό που είναι σημαντικό τώρα είναι να διατηρηθεί ο ρυθμός και να τα μετατραπεί σε δράση.