Ημέρα 3η/Ντουμπάι: Η προεδρία της Συνόδου για το Κλίμα ανακοίνωσε «Παγκόσμιο Επιταχυντή Απανθρακοποίησης»

Το Σάββατο ήταν η εθνική ημέρα των ΗΑΕ και έλαβαν τα δώρα τους. Ήταν μια μέρα που κίνησε την ατζέντα του συνεδρίου κλιματικής αλλαγής COP28 στο Dubai με σημαντικές υποσχέσεις και ανακοινώσεις.

Η προεδρία του COP28 ανακοίνωσε έναν «Παγκόσμιο Επιταχυντή Απανθρακοποίησης» (GDA), με τρία βασικά στοιχεία: δέσμευση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενεργειακή απόδοση, απαλλαγή του υφιστάμενου ενεργειακού συστήματος από τον άνθρακα κυρίως με εστίαση σε βιομηχανίες υψηλών εκπομπών και σταδιακή κατάργηση των εκπομπών μεθανίου μέχρι το 2030. Και τα τρία ξεκίνησαν, με 117 χώρες να υποστηρίζουν το GDA, κάτι που θα πρωτοστατήσει στον δρόμο για ένα επιτυχημένο COP.

Σε μια σημαντική εξέλιξη, 118 χώρες υπέγραψαν δέσμευση να τριπλασιάσουν την παγκόσμια χωρητικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα 11.000GW και να διπλασιάσουν τον ετήσιο ρυθμό βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030. Αυτές είναι «οι δύο μεγαλύτερες παγκόσμιες πράξεις που απαιτούνται για τη μείωση των εκπομπών CO2 αυτή τη δεκαετία».

Μια άλλη σημαντική ανακοίνωση ήταν ο εθελοντικός «Χάρτης Απανθρακοποίησης Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου» που υποστηρίχθηκε από 50 από τους μεγαλύτερους παραγωγούς του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων 29 εθνικών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου -με επικεφαλής τη Saudi Aramco και την ExxonMobil- που υπόσχονται να σταματήσουν σταδιακά τις εκπομπές μεθανίου σχεδόν στο μηδέν μέχρι το 2030. Αυτό συμβαδίζει με τη συμφωνία που έγινε τον Νοέμβριο από την Κίνα και τις ΗΠΑ για την εξάλειψη των εκπομπών μεθανίου.

Παρά τη σημασία του, δέχτηκε αμέσως κριτική από ακτιβιστές για το κλίμα που ζητούν άμεσες δεσμεύσεις για τον τερματισμό όλων των έργων νέας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Σε σχέση με τον χάρτη, ΔΟΕ, ΕΤΑ, ΔΝΤ και ΟΗΕ ανακοίνωσαν την πρωτοβουλία «Διαφάνεια και Λογοδοσία Μεθανίου», με χρηματοδότηση $40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για να διασφαλίσουν ότι θα υλοποιηθούν οι υποσχεθείσες μειώσεις εκπομπών. Επιπλέον, δεσμεύτηκαν επιχορηγήσεις άνω του $1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο ΔΟΕ, ο ΟΟΣΑ και 36 χώρες ανακοίνωσαν την έναρξη του «Climate Club», ενός φόρουμ υψηλού επιπέδου που στοχεύει στην επιτάχυνση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές της βιομηχανίας, που ευθύνεται για περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών CO2. Επιπλέον, μια νέα πρωτοβουλία «Industrial Transition Accelerator» (ITA) ανακοινώθηκε στο COP28, με την υποστήριξη $30 εκατομμυρίων δολαρίων από το Bloomberg Philanthropies, με στόχο «να καταλύσει την απεξάρτηση από άνθρακα για την ενέργεια στη βιομηχανία, τις μεταφορές και άλλες ρυπογόνες εταιρείες».

Περισσότερες από 130 χώρες υπέγραψαν μια δέσμευση να καταστήσουν τα τρόφιμα και τη γεωργία -που αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών- προτεραιότητα στα εθνικά τους σχέδια για το κλίμα, καθιστώντας την την πρώτη σημαντική δήλωση σε COP για τα συστήματα τροφίμων.

22 χώρες, με επικεφαλής τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, υπέγραψαν δήλωση για τον τριπλασιασμό της πυρηνικής ενέργειας έως το 2050. Προμηθεύει επί του παρόντος περίπου το 10% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας.

Η «Powering Past Coal Alliance» (PPCA), απέκτησε άλλα δέκα νέα μέλη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της… Κύπρου, που υποσχέθηκαν να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα. Αλλά χωρίς την ένταξη της Κίνας και της Ινδίας, η αποτελεσματικότητά της θα είναι περιορισμένη.

Ο «Coal Transition Accelerator» προωθήθηκε από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ για τον περιορισμό της ιδιωτικής χρηματοδότησης του άνθρακα και των οικονομιών που βρίσκονται σε μετάβαση μακριά από τον άνθρακα.

Η Βραζιλία ανακοίνωσε μια νέα πρωτοβουλία «Τροπικό Δάσος για πάντα», με στόχο την «προστασία των μόνιμων τροπικών δασών σε έως και 80 χώρες» και σχεδιάζει να συγκεντρώσει $250 δισεκατομμύρια δολάρια για να το χρηματοδοτήσει.

Σε μια άλλη σημαντική πρωτοβουλία, 52 χώρες υπέγραψαν δέσμευση για μείωση των εκπομπών από την παγκόσμια ψύξη κατά 68% έως το 2050.

Ακόμη και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μπήκε στην πράξη ανακοινώνοντας πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Η Κύπρος έλαβε εύκολη δημοσιότητα με την ένταξή της στην πρωτοβουλία κατά του άνθρακα, παρόλο που δεν χρησιμοποιεί άνθρακα.

Αυτές οι θετικές εξελίξεις και περισσότερες δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση του κλίματος, επέτρεψαν στον πρόεδρο του COP28, Sultan Al Jaber, να αναγγείλει ότι ο GDA «αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής για την αντιμετώπιση διαφόρων προκλήσεων που μέχρι σήμερα έχουν επιβραδύνει την ενεργειακή μετάβαση». Ήταν σίγουρα η πιο αποτελεσματική μέρα μέχρι στιγμής στο COP28. Παρόλο που το όριο των 1,5^oC μπορεί τώρα να είναι δύσκολο να επιτευχθεί, εάν εφαρμοστούν όλες οι δεσμεύσεις, μπορεί να φέρουν τον κόσμο πιο κοντά στους 2^oC.