«Γάζα… Σύγκρουση Πολιτισμών και ΟΗΕ» του Στέλιου Προκοπίου

Μετά τα όσα έχουμε παρακολουθήσει από την 7η Οκτωβρίου, που έγινε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς σε βάρος του Ισραήλ, η Διεθνής Κοινότητα πλέον αναμένει το οτιδήποτε.

Ήδη έχουν γραφτεί και ειπωθεί όλα τα πιθανά σενάρια, στην περίπτωση που το Ισραήλ αποφασίσει να εκτελέσει το επόμενο βήμα στις στρατιωτικές του επιχειρήσεις στη Γάζα, δηλαδή μια γενικευμένη εισβολή σε ολόκληρη τη Λωρίδα και όχι απλά χειρουργικές επιχειρήσεις. Τα δεδομένα είναι εκεί, οι συμμαχικές σχέσεις των δύο πλευρών είναι καταγεγραμμένες και δυστυχώς μία πιθανή κλιμάκωση, θα πυροδοτήσει αλυσιδωτές και ίσως ανεξέλεγκτες εξελίξεις.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, από τις πρώτες μέρες τις έναρξης των Ισραηλινών βομβαρδισμών στη Λωρίδα της Γάζας, εξήγγειλε και την προετοιμασία της χερσαίας επίθεσης του Ισραηλινού στρατού. Η αναγκαιότητα μιας τέτοιας εξέλιξης, έχει να κάνει κυρίως με τον εσωτερικό αναβρασμό που επικρατεί στο Ισραήλ, καθώς επίσης και για το γεγονός ότι επλήγη τόσο το γόητρο, όσο και ο μηχανισμός ασφάλειας του Ισραηλινού κράτους (IDF, Mossad).

Είναι οφθαλμοφανές ότι, τα περί καιρικών συνθηκών και τα περί προετοιμασίας, στερούνται σοβαρότητας. Το Ισραήλ ξέρει ότι η γενικευμένη χερσαία εισβολή στη Γάζα, θα επιφέρει πολλές αρνητικές εξελίξεις. Γνωρίζει ότι οι επιχειρήσεις σε ένα τόσο κλειστό περιβάλλον, μέσα στην πυκνοκατοικημένη πόλη, με ένα υπόγειο γεμάτο παγίδες λαβύρινθο, θα του επιφέρει, εκτός από πολλά φέρετρα και ένα μακροχρόνιο ανταρτοπόλεμο, χωρίς επί της ουσίας να καταλήξει σε εκπλήρωση των αντικειμενικών του σκοπών.

Το χειρότερο όμως σενάριο για το Ισραήλ και κυρίως των συμμάχων του, όπως οι ΗΠΑ με την δυναμική αεροπλανοφορική τους παρουσία (USS Geral Ford και USS D. Eisenhower), δεν είναι το πεδίο της μάχης στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά η κλιμάκωση του πολέμου με εμπλοκή τόσο άλλων Αραβικών χωρών, όσο και του Ισλαμικού Ιράν, το οποίο ήδη έχει προειδοποιήσει ότι σε τέτοια περίπτωση δεν θα μείνει άπραγο, ειδικότερα εάν εμπλακεί και η σιιτική μαχητική οργάνωση Χεσμπολάχ στον Νότιο Λίβανο. Εάν προστεθούν και οι φωνές-απειλές άλλων μουσουλμανικών χωρών, όπως της Τουρκίας, τότε όλοι αντιλαμβανόμαστε, ότι πολύ πιθανόν να καταλήξουμε σε μια σύγκρουση πολιτισμών.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, θα πρέπει να προσμετρήσουμε και άλλες μεγάλες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και τα συμφέροντα που εξυπηρετεί στη Συρία, ή ακόμα και την Σαουδική Αραβία, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο με τους υποστηριζόμενους από το Ιράν, αντάρτες Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι και αυτοί υποστηρίζουν την Χαμάς, εξαπολύοντας δε και επιθέσεις πυραύλων κατά του Ισραήλ.

Σε μια άλλη εξέλιξη, ένα τέτοιο ρευστό περιβάλλον, μπορεί να εκληφθεί επίσης και ως ευκαιρία για πιθανές αναθεωρητικές τάσεις ορισμένων χωρών, όπως η Κίνα εναντίον της Ταιβάν και Αζερμπαϊτζάν-Τουρκία εναντίον της Αρμενίας, πυροδοτώντας ακόμη περισσότερο την γεωγραφική αταξία, εις βάρος της Παγκόσμιας Ειρήνης.

Για να αποφευχθεί ένα τέτοιο σενάριο, η Διεθνής Κοινότητα ψάχνει απεγνωσμένα εκείνο τον Διεθνή φορέα που να μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στην αποκλιμάκωση της έντασης, καθώς και στην επίλυση ακολούθως, του πολυετούς Παλαιστινιακού προβλήματος.

Ο μόνος που μπορεί δικαίως να έχει αυτό το ρόλο, είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Πρόσφατα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, απευθυνόμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείας επεσήμανε μεταξύ άλλων, ότι η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ δεν έγινε εν κενώ, αλλά ως αποτέλεσμα 56 χρόνων κατοχής. Αυτές του οι τοποθετήσεις, ξεσήκωσαν αντιδράσεις με αποκορύφωμα την απαίτηση του Ισραηλινού Πρεσβευτή για παραίτηση Γκουτέρες.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς του Παλαιστινιακού προβλήματος αποδέχονται την λύση των δύο κρατών. Στο παρελθόν, οι δύο πλευρές έφτασαν πολύ κοντά στην επίτευξη οριστικής συμφωνίας (ενδιάμεσες Συμφωνίες του Όσλο, 1993), όμως δυστυχώς δεν οδήγησαν στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους.

Συνεπώς, υπάρχει πρόσφορο έδαφος για εκ νέου συζήτηση του θέματος και μετά την εκ των πραγμάτων, επανατοποθέτηση του προβλήματος ψηλά στην Διεθνή ατζέντα, θα έπρεπε τα Ηνωμένα Έθνη και δη ο Γενικός τους Γραμματέας, να είναι πιο προσεκτικός στις τοποθετήσεις του, έτσι ώστε να μην απεμπολήσει τον βαρύνουσας σημασίας ρόλο του, ως Παγκόσμιος Διαμεσολαβητής. Δεν μέμφομαι το περιεχόμενο των δηλώσεων του, οι οποίες δεν στερούνται ουσίας, αλλά ψέγω το ύφος και την στάση που επιχείρησε να κρατήσει, η οποία ομολογουμένως δεν την είδαμε και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση της Κύπρου.

Εν κατακλείδι, η Μέση Ανατολή είναι ένα καζάνι που βράζει. Κάθε ημέρα που περνά, μπορεί να πυροδοτήσει την μη αναστρέψιμη έκρηξη. Η παγκόσμια κοινωνία, αναζητά την διέξοδο που θα αποκλιμακώσει την ένταση. Ο ΟΗΕ και ο Γενικός του Γραμματέας, έχει σημαντικό ρόλο να επιτελέσει καθώς δεν πρέπει να αρκείται στις καλές του υπηρεσίες μόνο για τα ανθρωπιστικά θέματα, αλλά να εφαρμόσει εμπράκτως την κύρια αποστολή του, ως Παγκόσμιος Διαμεσολαβητής.

*Ο Στέλιος Προκοπίου είναι Διεθνολόγος.