Άτυπη πενταμερής, πορεία προς το άγνωστο

Εν μέσω κοσμογονικών γεωπολιτικών αλλαγών, ο Γ.Γ. του ΟΗΕ συγκάλεσε στις 17 και 18 Μαρτίου άτυπη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό στην οποία θα είναι παρούσες και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα και Τουρκία σε επίπεδο υπουργών και Βρετανία με τον ΥΦΥΠΕΞ για θέματα Ευρώπης. Η σύγκληση μιας διεθνούς διάσκεψης είναι από μόνη της μια ισχυρή ένδειξη του διεθνούς ενδιαφέροντος για την Κύπρο και που δείχνει ότι το στάτους κβο στο νησί δεν γίνεται αποδεκτό από τις δυνάμεις που έχουν λόγο στο Κυπριακό. Διεθνείς διασκέψεις δεν γίνονται κάθε μέρα και η επικείμενη μπορεί να θεωρηθεί ως επιτυχία των προσπαθειών του Προέδρου της Δημοκρατίας και γενικά της εξωτερικής μας πολιτικής. Υπό κανονικές συνθήκες, μια τέτοια διάσκεψη έπρεπε να αναμένεται ως μια ευκαιρία αποκατάστασης της ανώμαλης κατάστασης στον τόπο και έπρεπε να χαιρετιστεί, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τις υγιείς δυνάμεις του πολιτικού κόσμου που επιθυμούν επί τέλους επίλυση του προβλήματός μας.

Είναι όμως έτσι τα δεδομένα; O Πρόεδρος ενεργεί και λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση; Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ καλλιεργούν πραγματικά κλίμα επαναπροσέγγισης και συμφιλίωσης τέτοιο που να πείθουμε και να μας εμπιστεύονται οι πάντες ότι εννοούμε αυτά που διακηρύσσουμε; Πολύ φοβάμαι πως όχι. Λίγες μόνο βδομάδες πριν τη διάσκεψη ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων για τις οργανωμένες εκδρομές μαθητών στα κατεχόμενα που εντάσσονταν στο πρόγραμμα Imagine υπό τον συντονισμό της Τεχνικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση που στοχεύει να φέρει τις δύο κοινότητες κοντά και να αναπτύξει την αλληλοκατανόηση. Οι αντιδράσεις ενάντια στις εκδρομές ήταν λυσσαλέες και εξέπεμπαν εμπάθεια και μισαλλοδοξία. Ενορχηστρωτής το ΕΛΑΜ συνεπικουρούμενο από την ΕΔΕΚ και τους λοιπούς απορριπτικούς.

Η τηλεόραση και ο Τύπος πρόβαλαν τις αντιδράσεις δυσανάλογα με το πόσοι τις εκπροσωπούν. Είναι γνωστό ότι οι φωνές του φανατισμού και των ακραίων πάντοτε κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο που δυστυχώς μεγεθύνεται ακόμη πιο πολύ από τα Μέσα. Απευθύνονται στο συναίσθημα το οποίο πιο εύκολα χειραγωγείται. Ο κόσμος της σύνεσης, η σιωπηρή πλειοψηφία, δεν ακούγεται, και έτσι δίνεται η εντύπωση πως ο μέσος Κύπριος αντιτίθεται στη λύση. Ο μέγας υπεύθυνος δεν είναι άλλος από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη που δεν άρθρωσε ούτε μία λέξη και δεν τοποθετήθηκε στο ζήτημα των εκδρομών. Δεν ήθελε να δυσαρεστήσει τους συνεταίρους του στη συγκυβέρνηση; Με αυτές τις πολιτικές ακροβασίες που ακολουθεί για να μη χάνει ψήφους θεωρεί ότι επιτυγχάνεται η επανεκλογή του, όμως υπονομεύεται το Κυπριακό. Η ανοχή του στους θιασώτες της διατήρησης της στασιμότητας δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πολιτική των δύο ανεξαρτήτων κρατών. Εφόσον δεν διατυπώνει με σαφήνεια τη θέση του και δεν διαχωρίζει την πολιτική του από αυτήν των εξτρεμιστών, ουσιαστικά δέχεται τη γραμμή της διχοτόμησης.

Οδεύουμε στις συνομιλίες με παντιέρα το συμφωνημένο πλαίσιο αλλά δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι συμφωνημένο και τι όχι. Ο λαός τελεί σε πλήρη άγνοια τι ακριβώς ζητά ο Πρόεδρος και από πού θέλει να ξεκινήσουν οι συνομιλίες εφόσον δεν υπάρχει ομοφωνία για το τι συμφωνήθηκε στο Κραν Μοντανά. Η κοινή γνώμη αγνοεί τι συμφωνήθηκε και τι απομένει για διαπραγμάτευση. Για το θέμα-κλειδί της πολιτικής ισότητας κανένας δεν κατάλαβε τι εννοεί ο Πρόεδρος γιατί δεν διευκρίνισε τα περί εκ περιτροπής προεδρίας και τη μια θετική ψήφο προς τους Τ/Κ.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες προχωρούμε στην πενταμερή διάσκεψη για την οποία δεν είναι κανένας αισιόδοξος. Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή στις θέσεις της Τουρκίας και επάνοδος στο συμφωνημένο πλαίσιο. Εκείνο που είναι πιθανό να συμβεί, είναι ο Γ.Γ. να προσπαθήσει να γεφυρώσει τις διαφορές των δύο πλευρών και να εισηγηθεί ένα σχέδιο ίσων αποστάσεων. Μπορεί να μην κηρυχθεί αδιέξοδο των συνομιλιών αλλά να βρεθούν διαδικασίες που να τις κρατούν στον αναπνευστήρα, που ίσως αυτό να είναι και η τελική επιδίωξη. Ανεξάρτητα όλων αυτών οφείλουμε να διαπραγματευθούμε και να μην εγκαταλείψουμε τη διάσκεψη. Το Κυπριακό θα λυθεί με αμοιβαίους συμβιβασμούς και όχι με κόκκινες γραμμές.