Είμαστε έτοιμοι να ζήσουμε τα δικά μας «Τέμπη»;

Του Νίκου Καμακιώτη*

Η θεμελιώδης αιτία του δυστυχήματος των Τεμπών είναι ότι ο σιδηρόδρομος θεωρείται από κυβερνήσεις και πολίτες μέσο μεταφοράς «δευτέρας κατηγορίας». Επιλέγεται κυρίως από φοιτητές και εργαζόμενους, που δεν έχουν τη δυνατότητα χρήσης αυτοκινήτου. Η πεποίθηση αυτή οδήγησε υποδομές και προσωπικό σε μαρασμό και τον ΟΣΕ σε χρεωκοπία. Η τραγικότερη πτυχή του δυστυχήματος είναι ότι η πλειονότητα των 57 θυμάτων ήταν φοιτητές, πολύτιμο μέρος ενός λαού σε δημογραφική κρίση.

Γιατί όμως να αφορά τον Κύπριο το δυστύχημα των Τεμπών, ενώ δεν υπάρχει ούτε μέτρο ενεργής σιδηροτροχιάς;

Οι δημόσιες συγκοινωνίες αποτελούν την τελευταία επιλογή με τη συντριπτική πλειονότητα να επιλέγει τη χρήση αυτοκινήτου. Τα τελευταία χρόνια, με την πίεση και την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αύξηση του κόστους των καυσίμων, γίνονται δειλά βήματα. Πολλά λεωφορεία σύγχρονης τεχνολογίας κυκλοφορούν πλέον με επιβάτες κυρίως μη Κύπριους εργαζόμενους και τουρίστες.

Ενώ η ανανέωση του στόλου των επιδοτούμενων γραμμών έχει υλοποιηθεί, σε ό,τι αφορά τα σχολικά λεωφορεία η κατάσταση είναι τουλάχιστον απογοητευτική.

Εξακολουθούν να διακινούνται μαθητές με λεωφορεία κατά πλειοψηφία παλαιά που δεν καλύπτουν τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας. Αγοράστηκαν μεταχειρισμένα από διάφορους προηγούμενους χρήστες όπως μαρτυρά η ανομοιόμορφη εμφάνισή τους (σε αντίθεση με την απαίτηση του Υπουργείου Μεταφορών για τις επιδοτούμενες γραμμές).

Το κοινό ασχολήθηκε πρόσκαιρα με τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά πυρκαγιών και τη σπασμωδική προσπάθεια του αρμόδιου υπουργού να εξοπλιστούν αυτά τα λεωφορεία με «αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης» ακινητοποιώντας τα άμεσα χωρίς καν να γίνει αναφορά στην, πιθανότατα κοινή, αιτία των περιστατικών. Λίγες μόλις μέρες μετά, η στόχευση του υπουργείου άλλαξε άρδην και επικεντρώθηκε στο να επανέλθουν τα λεωφορεία στην κυκλοφορία καθώς οι γονείς διαμαρτύρονταν για τη διατάραξη της καθημερινότητάς τους. Το αν σε τόσο λίγες μέρες ήταν εφικτό να εισαχθούν και να εγκατασταθούν συστήματα που ικανοποιούν το αντίστοιχο διεθνές πρότυπο αποτελεί αντικείμενο άλλης, «σφαιρικής» συζήτησης.

Αποκαλυπτική είναι η ιστορία ενός εξ αυτών των λεωφορείων. Είναι τύπου Mercedes-Benz Citaro ο οποίος έχει συνδεθεί με πλειάδα περιστατικών πυρκαγιάς στον χώρο του κινητήρα σε διάφορες χώρες και σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις στην Κύπρο. Λεωφορείο του ίδιου τύπου καταστράφηκε ολοσχερώς στη Βουλιαγμένη τον προηγούμενο Αύγουστο.

Το όχημα ενεγράφη τον Μάρτιο του 2009. Διακρίνονται ακόμα στο αμάξωμα υπολείμματα σήμανσης των προηγούμενων χρηστών. Της αγγλικής εταιρείας «yourBUS» η οποία διέκοψε ξαφνικά τη λειτουργία της το 2019 και τη «Ζήνων» που εκτελούσε δρομολόγια στη Λάρνακα. Εκτεταμένη φθορά είναι εμφανής στο αμάξωμα και το εσωτερικό του οχήματος.

Κάποιος θα ανέμενε ότι τα λεωφορεία δημόσιας χρήσης σταθμεύονται σε κατάλληλα εξοπλισμένο αμαξοστάσιο. Αντιθέτως, το πολυταξιδεμένο λεωφορείο παραμένει καθημερινά απροστάτευτο σε ένα χωράφι πλησίον του Αεροδρομίου Λάρνακας (όπως κι άλλα λεωφορεία της εταιρείας που σταθμεύονται οπουδήποτε).

Είναι προφανές ότι η καθημερινή διακίνηση μαθητών θεωρείται από το αρμόδιο υπουργείο (όπως ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα) «δευτέρας κατηγορίας», γεγονός που πιστοποιείται από τη χαώδη διαφορά στις ελάχιστες απαιτήσεις που επιβάλλονται στους εργολάβους που εκτελούν αστικά/υπεραστικά δρομολόγια και σε αυτούς που μεταφέρουν μαθητές.

Τα καίρια ερωτήματα που προκύπτουν απευθύνονται στους γονείς και όχι στους εργολάβους ή στον υπουργό Μεταφορών:

• Σας ικανοποιεί το γεγονός ότι οι μαθητές μετακινούνται με τα παλαιότερα λεωφορεία που εκτελούν δημόσια δρομολόγια και θεωρούνται από το κράτος πολίτες δεύτερης κατηγορίας;

• Ενημερωθήκατε για την αιτία των πυρκαγιών ή σας ικανοποιεί η δήλωση ότι εγκαταστάθηκαν «αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης»;

• Ανέλαβε οποιοσδήποτε την ευθύνη να δηλώσει ότι ο εξοπλισμός που τελικά εγκαταστάθηκε ικανοποιεί το αντίστοιχο διεθνές πρότυπο;

Καλή Σχολική Χρονιά!...

*Εμπειρογνώμονα ασφαλείας