Αποχαιρετισμός στον Βασίλη Καρρά: «Σ' έχασα, σ' έχασα και βέλαξα»

Μα ποιος ήταν αυτός ο Βασίλης Καρράς που όλοι τον ήξεραν εκτός από κάποιους άσχετους και άσχετες σαν και του λόγου μας; Ένας τεράστιος λαϊκός τραγουδιστής, μου απαντά ο διπλανός μου, ρίχνοντάς μου ταυτόχρονα ένα βλέμμα απαξίωσης. Ατού εγώ να ρωτώ. Λαϊκός όπως ο Καζαντζίδης και ο Στράτος Διονυσίου; Γιατί αυτούς τους ξέρω... Πολύ καλύτερος απάντα ο δικός μου, και μάλα σαρδόνιον ύφος έσχεν.

Ο Στράτος

Επιμένω. Δηλαδή έχει τραγουδήσει στίχους σαν αυτούς που τραγούδησε ο Στράτος;

Η ζωή εδώ τελειώνει

Σβήνει το καντήλι μου

Κι η ψυχή σαν χελιδόνι

Φεύγει απ' τα χείλη μου

Καζαντζίδης

Καλύτερος, μου απαντά. Τραγούδισε στίχους όπως ο Καζαντζίδης ερωτώ, όπως:

Μάνα σε ξεκληρίσανε

Άπονες εξουσίες

Ψυχή δε σου αφήσανε

Μόνο φωτογραφίες

Ο Καρράς

Πολύ καλύτερους μου απαντά και μου ρίχνει ένα ανερμάτιστο ρεφρέν από το άσμα «άδειοι αναπτήρες», μες στη σταυρωτή ομοιοκαταληξία στους πρώτους 4 στίχους και σε ομοιοκαταληξία «πού σου νέβκω» στους υπόλοιπους δύο.

Τίποτα δεν έμεινε εδώ,

Μόνο άδειοι αναπτήρες

Ένα σπίτι άδειο και μουντό

Έφυγες κι όλα τα πήρες

Τίποτα δεν έμεινε εδώ,

Ούτε δάκρυ, ούτε σκόνη

Πρόκειται όπως αντιλαμβάνεστε για μια στροφή έπλεο συμβολισμών όπου οι αναπτήρες (δεν διευκρινίζεται η μάρκα) η σκόνη και το δάκρυ μπαίνουν σε μια σουρεαλιστική αταξία η οποία οδηγεί τον κάθε λαϊκό Έλληνα να τίπτει τα στήθη του και να ξεριζώνει με ανείπωτο πάθος τις κωλότριχές του.

Υπάρχει βέβαια και το τεράστιο άσμα «Αλήτισσα καρδιά» με στίχο που σπάει ρεκόρ αγρυπνίας:

Είσαι αλήτισσα καρδιά μου,

είσ’ αλήτισσα,

πόσες φορές εγώ για σένα

δεν ξενύχτισα.

Το λαϊκό

Κάποια στιγμή πρέπει να κάνουμε ένα ξεκαθάρισμα στο τι θεωρούμε λαϊκό. Ο Καζαντζίδης και ο Στράτος ήταν λαϊκοί τραγουδιστές, αλλά ήταν ταυτόχρονα και ποιοτικοί. Ποιος είπε ότι ο λαός είναι καταδικασμένος να τραγουδά μαλακίες από το πρωί μέχρι το βράδυ, όπως π.χ. ο ύμνος του Κερατά που έγραψε ο Σταύρος Λιβυκός;

Πες του καθαρά και μην τον επαιδεύεις

Πες του καθαρά πως δεν τον αγαπάς

Πες του καθαρά ότι τον απατάς

Πάρε τηλέφωνο τον κερατά

Καλύτερα τώρα παρά μετά

Λαϊκές, αν θέλετε να το πάμε και ολίγον τι ιστορικά, ήταν και οι τραγωδίες του Αισχύλου, αλλά και οι κωμωδίες του Αριστοφάνη. Κατά τα εν αγροίς Διονύσια, ο κάθε Αθηναίος έπαιρνε τη γυναίκα και τα παιδιά του ένα καλάθι γεμάτο φαγητό και πήγαιναν στο θέατρο για να δουν τον Αριστοφάνη να κοροϊδεύει το, Σωκράτη με το έργο του «Νεφέλες», αλλά και τον «Οιδίποδα επί κολωνώ» του Σοφοκλή. Αν αυτό σας λέει κάτι, γιατί κάποιοι (μεταξύ των οποίων και κάποιοι ηθοποιοί) ισχυρίζονται ότι οι τραγωδίες και οι κωμωδίες είναι έργα μόνο για κουλτουριάρηδες.

Λαϊκά είναι και τα ρεμπέτικα. Με στρωτό στίχο, σωστή ομοιοκαταληξία και κάποιο νόημα:

Το κορίτσι σου κυρά μου,

με τη μαύρη την ελιά,

δε βαστώ πια, δεν αντέχω

θα στο κλέψω μια βραδιά.

Θα το πιάσω με το ζόρι,

να του δώσω ένα φιλί,

κι ας με πάνε να με κλείσουν,

χίλια χρόνια φυλακή.

Το Μπέρδεμα

Με λίγα λόγια, ας μην μπερδεύουμε το λαϊκό με το πρόχειρο, το εντελώς επιπόλαιο και το άτεχνο. Ο ίδιος ο λαός σε στιγμές ειλικρίνειας έχει βρει τον όρο και έχει διαχωρίσει πλήρως τα σωστά λαϊκά από τα «Σκυλάδικα», όπως τα αποκαλεί. Μην με παρεξηγείτε. Λατρεύω τα ζώα, από την άλλη είμαι σε θέση να διακρίνω ότι όταν ο σκύλος μου γαβγίζει δεν είναι καναρίνι. Κάπου εδώ περνάμε αναγκαστικά και στη μουσική. Δικαίως το «Βρέχει βροχή στη Στράτα μου» έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα καλύτερα λαϊκά τραγούδια και από πλευράς μουσικής σύνθεσης και από στιχουργικής άποψης.

Από την άλλη, υπάρχουν και τραγούδια για τους «Σκύλους», του τύπου:

Έλα να κάνουμε

-Έλα να κάνουμε σεξ

Η αγάπη μας είναι άθραυστη

σαν γυάλινο πυρέξ

Υπάρχει πάντα σε πρώτη ζήτηση και ο Λευτέρης Πανταζής με το αθάνατο ρεφρέν:

Κάθε βράδυ κόβω φλέβες

Ξενυχτάω με φραπέδες

Και ξηλώνω καναπέδες

για να κοιμηθώ

Πέρα από τους «Σκύλους», υπάρχουν και αυτοί που την έχουν δει Κατσίκια και Τράγοι:

Σ 'έχασα, σ' έχασα και βέλαξα

Έσπασες για πάντα τη ζωή μου

Δίπλωσα, δίπλωσα και ίσιωσα

Τέντωσες για πάντα το κορμί μου

Δεν λείπουν και τα άσματα που παραπέμπουν σε επίπονους χωρισμούς με ευρηματικούς νεολογισμούς:

Χθες λογοφέραμε

Και να χωρίσουμε τα καταφέραμε

Και τώρα πια ξεπαρεού, ξου ξου ξου

Σε άλληνε θα κάνω ψου, ψου, ψου

Για τους ομοφυλόφιλους

Ο εκλιπών Βασίλης Καρράς, για τον οποίο υπήρξε τις τελευταίες μέρες μετά τον θάνατό του και στην Κύπρο ένα ντελίριο τηλεοπτικής κάλυψης, εμφανιζόταν να έχει άποψη επι παντός επιστητού. Μιλούσε επικριτικά για τους πολιτικούς, αλλά είχε και μια περίεργη προσέγγιση για το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. «Δεν με ενοχλεί αυτό, γιατί μπήκαν στη ζωή μας, είναι στη ζωή μας... Ας πούμε ορισμένα πράγματα γιατί δεν είμαι άνθρωπος των άκρων. Είναι στη ζωή μας, αφού είναι κρυφό, υπάρχει, είναι ένα πρόβλημα, ας γίνει τουλάχιστον νόμιμο να ξέρουμε και ποιους έχουμε δίπλα μας».

Γιατί πρέπει να γίνει αυτό, κατά τον κύριο Καρρά; Για να τους αποδεκτούμε άραγε, μιας και δήλωνε ότι δεν ήταν άνθρωπος των άκρων; Ιδού η απάντησή του: «Εγώ νομίζω ότι πρέπει να γνωρίζουμε ποιους έχουμε δίπλα μας, τον γείτονά μας, τον απέναντι, τι έχει η χώρα μας, πού βρισκόμαστε...καλό είναι να το ξέρουμε. Φτάνει πια αυτό το κρυφτούλι! Ντρέπονται οι πατεράδες, ντρέπονται οι γονείς, ντρέπονται...Πολλοί άνθρωποι πίσω υποφέρουν από αυτούς. Τουλάχιστον ας γίνει δημόσιο το γεγονός». Τι να εννοούσε άραγε; Να τους βάλουμε να φοράν αστέρι όπως έκαναν οι Ναζί στους Εβραίους;

Παρ' όλα αυτά ο Βασίλης Καρράς ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής. Όλα τα κανάλια στην Κύπρο από την ημέρα της εξαγγελίας του θανάτου του μέχρι την ημέρα της κηδείας του έκαναν ρεπορτάζ 10 και 15 λεπτών κάθε μέρα, ίσως λίγο πιο μεγάλα από αυτά που γίνονταν όταν πέθανε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Εν τέλει

Γιατί κάνουμε όλες αυτές τις δυσάρεστες αναφορές για έναν άνθρωπο που έχει πεθάνει; Για να τον προσβάλουμε μετά θάνατον; Όχι φυσικά. Προσπαθούμε να σχολιάσουμε την αντίδραση στην είδηση του θανάτου του και κυρίως να κατανοήσουμε ποιους τραγουδιστές θαυμάζει ο μέσος 'Ελληνας και γιατί.

Λέμε, κατά γενική ομολογία, ότι ως έθνος πάμε κατά διαόλου. Πώς εξάγεται αυτό το συμπέρασμα; Είναι ένα ερώτημα σε απόλυτη συνάρτηση με τον πολιτισμό μας. Τι διαβάζουμε, πώς σκεφτόμαστε, ποιους ψηφίζουμε, πώς μιλάμε, πώς ντυνόμαστε, τι τραγούδια ακούμε!

Τα τραγούδια που ακούμε, όπως αυτό που έγραψε ο Τάσος Μπουγάς, είναι αυτά που απαντούν στα μεγάλα ερωτηματικά που θεωρούμε ότι ταλανίζουν διαχρονικά τον Ελληνισμό. Ως Έλληνες, μέχρις εκεί φτάνουμε:

Πότε τον παίρνεις

Πότε τον τρως

Αχ, είναι λίγος ο μισθός