Κείμενα πολέμου και κείμενα λύπης

Στο κυπριακό σχολείο οι μαθητές κάνουν πολλά κείμενα. Από την πρώτη του δημοτικού έως την Τρίτη λυκείου. Κάθε κείμενο μιας σελίδας, ο δάσκαλος μπορεί να κάνει και μια βδομάδα μέχρι να το τελειώσει. Διότι πρέπει να αναλύσει τα πάντα. Κόμματα και τελείες, στυλ γραφής του συγγραφέα, τα βιογραφικά του κ.λπ. Ύστερα απαντούν πολλές, πολλές ερωτήσεις που οι φιλόλογοι τις λένε «κατανόησης». Κάπου εκεί ο μαθητής σταματά να ενδιαφέρεται για το κείμενο επειδή τον πιάνει η βαρεμάρα και η λύπη για τη μοίρα που τού έλαχε. Είναι φανερό πως όσα έχει να μάθει ο μαθητής για ένα κειμενάκι ή ποίημα, είναι εκείνα ακριβώς που ο δημιουργός του συγγραφέας δεν σκέφτηκε ποτέ, ούτε τα φαντάστηκε σε καμιά περίπτωση. Θυμήσου, και συ μαθητής ακριβώς αυτά τα κείμενα έκανες. Και τα βαρέθηκες και τότε που έφευκες που τα Λύμπια να πάεις Δασούπολη και ήταν σαν να πήγαινες στον παράδεισο. Σήμερα το Παγκύπριο δεν ξεχωρίζει σε κάτι. Όπως και κανένα σχολείο. Και ακριβώς αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα.

Τα κείμενα, λοιπόν, εκτός από λύπη, συνήθως αναφέρονται σε πολέμους, πίκρες, πείνες. Ο Κύπριος μαθητής δεν μαθαίνει χαρούμενα κείμενα, με εξαίρεση την πρώτη δημοτικού. Στην πρώτη δημοτικού μπαίνει βέβαια ο σπόρος των πολεμικών κειμένων. Με παρελάσεις των μωρών, προσευχές και λιτανείες, τα μικρά μαθητούδια προετοιμάζονται για το τι θα ακολουθήσει. Η θητεία στα χαρακώματα μιας τάξης που ένα φυλάκιο στρατού στα Γερακαρκά είναι πιο ενδιαφέρον, ή έχει φάση που λαλούν οι μιτσιοί που παίζουν χαρούμενοι κάθε μέρα γύρω του. Όσοι μπορούν βέβαια να παίξουν, δηλαδή να μην έχουν ιδιαίτερα. Που όλοι έχουν.

Το γιατί τα περισσότερα κείμενα μιλάνε για πόλεμο είναι μάλλον εύκολα εξηγήσιμο από τους ειδικούς. Ο τόπος μας υπέφερε, λένε, είμαστε μια κατεχόμενη πατρίδα και όλα αυτά τα λόγια που εξαιτίας τους κάηκαν στην πυρά τα τόσα και τόσα χιλιάδες χαρούμενα κείμενα.

Όπως καμιά σχολική γιορτή δεν είναι χαρούμενη, έτσι και κανένα κείμενο δεν είναι.

Το μεγάλο αποτέλεσμα είναι να μην διαβάζει ο λαός λογοτεχνία, ή όσοι διαβάζουν να είναι ελάχιστοι. Οι μαθητές δεν διαβάζουν γιατί δεν διαβάζει ο παπάς και η μάμα τους.

Περιττό να σκεφτούμε για την τεράστια προσφορά της λογοτεχνίας στην ανάπτυξη του ανθρώπου, αλλά αυτά ακούγονται βαρύγδουπα έννεν;

Αντί λοιπόν 7-8 κείμενα λυπημένα και πολεμικά να «μαθαίνει» ο μέσος μαθητής, και αντί να τρώει τις ώρες του στον τονισμό των αρχαίων, και μετά από διάφορα αντί, θα μπορούσε να διάβαζε απλά για απόλαυση πολύ περισσότερα κείμενα αλλά και πολύ διαφορετικά. Ναι, χαρούμενα. Μόνο έτσι χτίζει ένα λαός το αντίδοτο στην παντοτινή σκοτεινή του μοναξιά.