Η ψευδαίσθηση της ακεραιότητας

Στις 2 Οκτωβρίου δημοσιεύθηκε η νέα έκθεση αξιολόγησης για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς (GRECO). Οι διαπιστώσεις της έκθεσης είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με τις διαπιστώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος σε δηλώσεις που έκανε πριν από την εκλογή του στο ανώτατο αξίωμα είχε πει ότι δεν θεωρεί ότι η κυβέρνηση της οποίας υπήρξε κυβερνητικός εκπρόσωπος και μετά υπουργός Εξωτερικών για μία δεκαετία ήταν μια διεφθαρμένη κυβέρνηση. Ασχέτως αν το πόρισμα Νικολάτου εμπλέκει το Υπουργικό της κυβέρνησης Αναστασιάδη μαζί και το γραφείο του τέως Προέδρου στο πάρτι των «χρυσών» διαβατηρίων.

Στην έκθεση αξιολόγησης της GRECO καταγράφεται η απουσία μηχανισμών ελέγχου ακεραιότητας και αντικειμενικότητας στους διορισμούς, η έλλειψη διαφάνειας και αποτροπής σύγκρουσης συμφέροντος. Γίνεται επίσης αναφορά στις de facto απόλυτες εξουσίες του Προέδρου και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν ως προς τους διορισμούς ανθρώπων στις ανώτατες εκτελεστικές εξουσίες. Το σουρεαλιστικό της όλης υπόθεσης είναι ότι η έκθεση αξιολόγησης δημοσιεύεται λίγες μέρες αφότου ξέσπασε το σκάνδαλο με την κ. Κωμοδρόμου αλλά και την αδήλωτη στο Πόθεν Έσχες σύνταξη του Προέδρου. Βέβαια, από τις πρώτες εβδομάδες διακυβέρνησης ο Πρόεδρος απέδειξε με έργα ότι δεν έχει καμία πρόθεση να πατάξει τα φαινόμενα έλλειψης λογοδοσίας και διαφάνειας για τα οποία είχε κάνει αναφορά λίγους μήνες πριν από την εκλογή του σε συνέντευξη στο «Economy Today» στις 17 Δεκεμβρίου 2022.

Επαναφέρω εδώ τη συνέντευξη του Προέδρου της χώρας στο «Economy Today» με ημερομηνία 17 Δεκεμβρίου 2022 με μοναδικό σκοπό τη σύγκριση των υποσχέσεων με τις πρακτικές που ακολουθούνται εδώ και 7 μήνες. «Η ύπαρξη του φαινομένου της διαφθοράς έχει όντως εμπεδωθεί στη συνείδηση των πολιτών, όπως αποτυπώνεται και σε σχετικές έρευνες, και αναμφίβολα είναι μια αρνητική εξέλιξη με πολλαπλές αρνητικές συνέπειες. Υπάρχουν φαινόμενα έλλειψης λογοδοσίας και διαφάνειας, υπονόμευσης των θεσμών και διάβρωσης των παραδοσιακών ηθικών αξιών. Όπως ορθά διαπιστώνεται, η διαφθορά επιδρά αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα, αμαυρώνει την εικόνα της χώρας και δυσχεραίνει την προσέλευση ποιοτικών επενδύσεων, περιορίζοντας τις δυνατότητες της οικονομίας για ανάπτυξη. Η ανάγκη για την ανασύνταξη του κράτους είναι επιτακτική. Επιβάλλεται η αποκατάσταση του αισθήματος ενός κράτους δικαίου.

Μέσα από σειρά προτάσεων στοχεύουμε στην ανάπτυξη κουλτούρας μηδενικής ανοχής στη βάση εμπιστοσύνης, διαφάνειας, λογοδοσίας και αποτελεσματικότητας. Προωθούμε αριθμό θεσμικών μεταρρυθμίσεων για καλύτερη συνεργασία μεταξύ των τριών εξουσιών, αξιολογούμε στη βάση των συστάσεων της GRECO τον διαχωρισμό του ρόλου του νομικού συμβούλου του κράτους από εκείνο του δημόσιου κατήγορου, εισάγουμε ειδικά κριτήρια για τον διορισμό ανεξάρτητων αξιωματούχων, ενισχύουμε τα αποτρεπτικά μέτρα για τη σύγκρουση συμφερόντων, θεσμοθετούμε κανονισμούς για την πρόσληψη συγγενικών προσώπων, εκσυγχρονίζουμε τη δημόσια διοίκηση στοχεύοντας στη λογοδοσία και την αποτελεσματικότητα και υιοθετούμε τον Θεσμό της Συμμετοχικής Δημοκρατίας, ώστε οι πολίτες να συμμετέχουν πιο ενεργά και αμεσότερα στη διαμόρφωση πολιτικών».

Επί της ουσίας όλες τις συστάσεις από την περσινή έκθεση αξιολόγησης GRECO (που δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις φετινές αλλά ούτε και από τις συστάσεις που γίνονταν από τη δεκαετία του '90), ο κ. Χριστοδουλίδης τις μετέτρεψε στην προεκλογική του σε προτάσεις μεταρρύθμισης με τον τίτλο «Ανασύνταξη του κράτους». Μόλις, όμως, εξελέγη Πρόεδρος δεν προσπάθησε να διορθώσει έστω μία από αυτές. Αντιθέτως, ενίσχυσε την απουσία λογοδοσίας και αδιαφάνειας μέσα από τους διορισμούς και τις πράξεις του. Όπως για παράδειγμα τους διορισμούς συγγενών και φίλων ως συμβούλων στο Προεδρικό. Το πιο απογοητευτικό σε αυτήν του την προσέγγιση είναι ότι θεωρεί την κοινωνία με την οποία διαβουλεύτηκε τόσο ηλίθια που μπορεί να την ξεγελάσει με ανώριμες ατάκες όπως «καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται». Αυτή η ψευδαίσθηση που τον διακατέχει για την ακεραιότητά του, δυστυχώς, ήδη τον τοποθέτησε ανάμεσα στους πιο αναξιόπιστους Προέδρους στην ΕΕ. Μια ψευδαίσθηση που ενέχει τεράστιους κινδύνους για την αξιοπρεπή διαβίωσή μας σε μια χώρα που κινείται χωρίς πλάνο και όραμα.