Πλαστικούπολη: όταν η ανακύκλωση γίνεται εστία ρύπανσης

Στη γειτονιά μου (Δήμος Λευκωσίας) οι ίδιοι οι κάδοι ανακύκλωσης γίνονται εστίες ρύπανσης. Ξεχειλίζουν γιατί μένουν για μέρες ή/και βδομάδες αμάζευτοι, οι κάτοικοι αφήνουν έξω απ’ αυτούς τις σακούλες τους, τις οποίες ανοίγουν οι γάτες ή ο αέρας με αποτέλεσμα οι γύρω δρόμοι και τα χωράφια να είναι σκεπασμένοι με πλαστικά. Δείτε τι συμβαίνει κάτω από το Σατυρικό Θέατρο, δίπλα στις ακακίες της λεωφόρου Συμβουλίου της Ευρώπης: ένας κανονικός σκουπιδότοπος πλαστικών. Τα ίδια και σε όλους τους γύρω δρόμους. Τέλος, επειδή δεν έχουμε καμία οικολογική συνείδηση ή κουλτούρα ανακύκλωσης αρκετοί πετάνε στους μπλε κάδους ή αφήνουν έξω απ’ αυτούς όποιο άχρηστο υλικό θεωρούν ότι είναι ανακυκλώσιμο: από χαρτί μέχρι έπιπλα.

Τα σκουπίδια, ειδικά τα πλαστικά, δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής και καθαριότητας. Είναι και απώλεια -λόγω της σύνθεσής τους- πολύτιμων πρώτων υλών. Είναι ο πιο επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία των ωκεανών. Σε όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα ήρθε να προστεθεί και η μεγάλη ευθύνη τους (περίπου 10%) στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τις παραγωγικές και καταναλωτικές δραστηριότητες είναι τεράστια, δεν ξέρουμε πόσο κοντά είμαστε στο σημείο όπου θα γίνει μη αναστρέψιμη και, εάν δεν προσέξουμε, υπάρχει ο φόβος να κληθούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: Σώζουμε τον πλανήτη ή επιστρέφουμε στα σπήλαια; Οπότε, όχι, δεν είναι υπερβολικοί οι φόβοι που εκφράζουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διάφοροι ειδικοί.

Δυστυχώς περάσανε δεκαετίες με ημίμετρα. Η ανακύκλωση θα έπρεπε να περιλαμβάνει εκτός από τη συνευθύνη και τη διαρκή (αδιάκοπη) ενημέρωση: στους χώρους εργασίας, στα σχολεία, στις εκκλησίες, στα γήπεδα, στις συναυλίες, στους ελεύθερους χώρους, στα ραδιόφωνα, στα social media και κυρίως στα νοικοκυριά.

Διαβάζω σε κείμενο με τίτλο «Πόσο πλαστικό ανακυκλώνουν οι Κύπριοι: (Economy Today, 20.10.2022)» ότι η Κύπρος είναι ανάμεσα στις 6 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανακυκλώθηκαν πέραν των μισών πλαστικών σε σχέση με το σύνολο των πλαστικών που χρησιμοποιήθηκαν. Είμαστε καλύτεροι και από τους Σουηδούς! Είναι αλήθεια ή μήπως ευλογούμε μόνοι μας τα γένια μας σύμφωνα με το γνωστό ρητό «ό,τι δηλώσεις είσαι»; Εν τω μεταξύ, διαβάζω ακριβώς τα αντίθετα σε έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (11.6.2023). Η έκθεση αφορά τις επιδόσεις των κρατών μελών της ΕΕ στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων και την ανακύκλωση. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, η Κύπρος ανήκει στην ομάδα των χωρών που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τους στόχους για τα αστικά απόβλητα (ανακύκλωση ή προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση του 55% έως το 2025), για την ανακύκλωση συσκευασιών (65% έως το 2025 με ειδικότερους στόχους ανά υλικό) και τη μείωση της ταφής απορριμμάτων (έως 10% έως το 2035). Ποιον να πιστέψουμε δεδομένης και της εικόνας που έχουμε από τις γειτονιές;

Ένα παράδειγμα από το μέλλον: Το CopenHill αποτελεί λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση για πολλά μέρη του κόσμου για την ανακύκλωση των απορριμάτων, τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι ένα εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων στην καρδιά της Κοπεγχάγης, ταυτόχρονα, όμως, είναι και ένα τεχνητό βουνό με πλούσια βλάστηση, πεδίο αναρρίχησης και πίστα σκι. Ένα εντυπωσιακό έργο που παρέχει θέρμανση σε 150.000 νοικοκυριά με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Ένας χώρος αναψυχής και τουριστικός προορισμός. «Σώζουμε τον πλανήτη διασκεδάζοντας», είναι η φιλοσοφία πίσω από το CopenHill. Έτη φωτός μπροστά ενώ εμείς ακόμα ζούμε στην πλαστικούπολη.