Το ζητούμενο για τον Ακάμα

Του Γλαύκου Κωνσταντινίδη*

Το ζητούμενο για τον Ακάμα είναι η δημιουργία μόνιμου τοπικού εισοδήματος για τις κοινότητες με κύρια πηγή την προστασία του πιο σημαντικού πόρου που είναι το περιβάλλον. Χρειάζονται όμως δυο βασικά πράγματα: Εφαρμογή καθεστώς αυστηρής προστασίας που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές προστατευμένης περιοχής (protected area) και να ενταχθεί ο Ακάμας σε Ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευμένων περιοχών. Δεύτερον, διεύρυνση της τοπικής οικονομίας ώστε να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες σε ανταπόκριση της ζήτησης των επισκεπτών για αύξηση της κατανάλωσης και του εισοδήματος. Η προστασία του περιβάλλοντος δημιουργεί αξία δεν κάνει ζημία για να χρειάζεται αντιστάθμιση, φτάνει ασφαλώς αυτή η αξία και γίνει και οικονομική αξία ως συντελεστής κύκλου εργασιών στην τοπική αγορά του Ακάμα.

Διεύρυνση της τοπικής οικονομίας σημαίνει δημιουργία μονάδων παραγωγής υπηρεσιών και προϊόντων για τα οποία ο Ακάμας, το περιβάλλον του και οι κοινότητές έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα (χαλούμι, γάλα, κρέας, κρασί, χαρακτηριστικά εστιατόρια, ξενώνες, παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κ.ά.). Αυτά προϋποθέτουν επενδύσεις, επιχειρηματικότητα και οργανισμό στήριξης επενδύσεων και μάρκετινγκ. Προϋποθέτει επίσης βελτίωση των παραδοσιακών οικοδομών και χώρων μέσα στις κοινότητες για προβολή της τοπικής ταυτότητας και εμπειρίας (branding). Προϋποθέτει ακόμη φορέα συντονισμού των διαφόρων διοικητικών, επιχειρηματικών και τεχνοκρατικών δράσεων.

Οι προτάσεις και σκέψεις που είδαν τα φως της δημοσιότητας (Πολίτης 1/8/2023) για τον Ακάμα δεν φαίνεται να δημιουργούν προστατευμένη περιοχή ούτε και τοπική οικονομική βάση. Επαναλαμβάνονται τα στερεότυπα των κυβερνητικών επιδοτήσεων και χορηγιών που δεν δημιουργούν πραγματική οικονομία και νέα παραγωγική ικανότητα. Από πού άραγε θα έλθει νέο εισόδημα; Λείπει η οικονομική λογική και το μοντέλο ανάπτυξης. Αντίθετα, επαναλαμβάνονται τα γνωστά των δρόμων, που είναι έμμεση εισαγωγή για αιτήματα για ‘ήπιες αναπτύξεις’ έξω από τις κοινότητες, και το ταλαιπωρημένο ζήτημα των αποζημιώσεων για το οποίο όπως φαίνεται δεν έχει ξεκαθαρίσει μια και καλή ακόμη η όλη βάση των αποζημιώσεων, η έκταση, το κόστος και ο ρόλος τους στην οικονομική ανάπτυξη και μέλλον του Ακάμα.

Η προσοχή πρέπει να στραφεί σε μοντέλο ‘οικονομίας της προστασίας του περιβάλλοντος’, δηλαδή με κινητήρα τη δυναμική της αγοράς, της ντόπιας αλλά κυρίως από της εξωτερικής αγοράς, για δημιουργία νέας κατανάλωσης και εισοδήματος με κύριο προϊόν την μοναδική εμπειρία του προστατευμένου περιβάλλοντος και πολιτιστικού χώρου. Χρειάζεται ‘μετατόπιση παραδείγματος’ και νέα προσέγγιση. Για να γίνει αυτή η μετατόπιση χρειάζεται το εργαλείο μιας Μελέτης Αξιολόγησης τύπου proof of concept για διευκρίνιση των κύριων οικονομικών και περιβαλλοντικών αρχών, των αναγκαίων δομών και δράσεων, των προκλήσεων υλοποίησης και των συνεργειών των προτάσεων στο σύνολο τους. Θα μπορεί να δείξει επίσης την απόδοση αλλά και τα όρια ενός τέτοιου Σχεδίου Οικονομικής Ανάπτυξης και τους τρόπους εναρμόνισης και των προτάσεων του Τοπικού Σχεδίου.

*Οικονομολόγος και Πολεοδόμος