Σήμερα γράφει όπως συντυχάννει η Αλεξάνδρα Παπαναστασίου Κατσού

Aς σιαίρεται ότι «ετιμώρησέν» με

Της Αλεξάνδρας Παπαναστασίου Κατσού*

Μετά που αρκετή σκέψη, αποφάσισα να ανταποκριθώ στην πρόσκληση του φίλου Ιάκωβου τζιαι να μοιραστώ μαζί σας στη γλώσσα που συντυχάννουμε τα κάπως πικρά βιώματά μου σε ένα Λύκειο. Εδίσταζα στην αρχή, γιατί ενόμιζα θα εδυσκολεύκουμουν να γράψω στην κυπριακή διάλεκτο, αλλά μια χαρά ετζιύλησε νομίζω τελικά τζιαι σιαίρουμαι που επήρα την πρόκληση.

Εναλλακτικοί τρόποι

Πριν μερικά χρόνια εμετατέθηκα σε ένα Λύκειο όπου έμεινα τρία χρόνια τζιαι μετά εζήτησα να φύω, γιατί η τοξικότητα του περιβάλλοντος λόγω παραπάνω της Διεύθυνσης αρρωστούσε με τζιαι εν επήαιννα καλά. Επέρασα τέλεια με τους μαθητές, τους γονείς τζιαι τους πλείστους συναδέλφους, τζιαι σιαίρουμαι που χάρη στα social media κρατώ ακόμα επαφή με πολλούς. Λόγω του ότι διδάσκω Αγγλικά, είχα την ευκαιρία να ξεφεύγω που την ύλη του βιβλίου τζιαι να συζητώ με τα παιδιά για πράματα που είδα ότι τους ενδιέφεραν πολλά: για τον ρατσισμό, την ισότητα των φύλων, για την Κύπρο τζιαι την προοπτική λύσης τζι’ επανένωσης (ήταν τότε η περίοδος των συνομιλιών πριν το Κρανς Μοντανά), για τον κοινό πόνο των ανθρώπων τζιαι τη βαρβαρότητα του πολέμου. Τους έδιννα ειδικό λεξιλόγιο, βάσει του οποίου να κάμουν πρότζιεκτ πάνω στα πιο πάνω θέματα, να πάρουν για παράδειγμα συνεντεύξεις που ηλικιωμένους συγγενείς τους για την Κύπρο του πριν τζιαι του σήμερα, για την ειρηνική συμβίωση του κόσμου της πριν ο εθνικισμός τζιαι οι ακρότητες φέρουν την καταστροφή τζιαι τη διαίρεση ή να γράψουν μιαν ομιλία σχετικά με το όραμά τους για την χώρα τους τζιαι το μέλλον τους. Σε ενότητα του βιβλίου Crimes (Εγκλήματα), τα κατηγοριοποιήσαμε τζιαι εμιλήσαμε τζιαι για τα εγκλήματα πολέμου. Έδειξα τους τζιαι αποσπάσματα που το ντοκιμαντέρ της Σούλλας Χατζήκυριακου «Η δική μου η Αλήθεια», έδειξα τους τζιαι το ντοκιμαντέρ Islands του National Geographic αφιερωμένο στην Κύπρο, όπου έδειχνε τη ζωή στις δύο πλευρές του νησσιού μας μετά την εισβολή τζιαι τον διαχωρισμό των ανθρώπων του τζιαι τέλειωννε με 12λεπτο αφιέρωμα στη Δικοινοτική Χορωδία για την Ειρήνη στην Κύπρο (της οποίας ήμουν τζιαι είμαι μέλος) ως εκπροσώπους του ειρηνικού ακτιβισμού τζιαι των επανενωτικών δυνάμεων. Για κάθε ντοκιμαντέρ επροετοίμαζα φυλλάδιο εργασίας τζιαι έτσι εκάμναμεν Αγγλικά μεν αλλά μέσα σε ένα διαφορετικό πλαίσιο. Κανένας εν εμπορούσε να ισχυριστεί ότι εξεφεύγαμε που τους στόχους του μαθήματος γιατί τζιαι λεξιλόγιο εμαθαίνναμε, τζιαι γραμματική τζιαι επίσης γραπτή τζιαι προφορική έκφραση.

Τότε που επιστεύκαμε...

Οι μαθητές μου ήταν πολλά δεκτικοί γενικά, ελάμβαναν μέρος με μεγάλον ενδιαφέρον τζιαι εκατάλαβα ότι εδιψούσαν για κάτι διαφορετικό που τα τετριμμένα τζιαι τα στερεότυπα. Όπου υπήρχαν διαφορετικές απόψεις, εσυζητούσαμε με σεβασμό. Ένοιωσα τόσο αισιόδοξη θυμούμαι τότε τζιαι περήφανη επίσης που η νεολαία μας ήταν ανοικτή τζιαι περίεργη να μάθει άγνωστες αλήθκειες, τζιαι ακούαν με με πολλή προσοχή τζιαι εμπιστοσύνη άμα εμοιράζουμουν τες δικές μου εμπειρίες στην χορωδία με τους Τουρκοκύπριους φίλους... Ήταν τότε που επιστεύκαμε ότι η λύση του Κυπριακού ήταν τόσο κοντά τζιαι έπρεπε να κάμουμε το παν για την προετοιμασία των νέων τζιαι της κοινωνίας.

Ο διευθυντής

Ήρτε τζιαι η τρίτη χρονιά... Αρκετά με «ανέχετουν», όπως φαίνεται, ο διευθυντής τζιαι να που του δόθηκε η ευκαιρία να με καλέσει στο γραφείο του. Ήταν μια περίοδος που, μέσα που τη δράση μου στη Δικοινοτική Χορωδία, έγραφα άρθρα, επαρουσιάζουμουν σε ραδιοφωνικά τζιαι τηλεοπτικά προγράμματα, έδιννα συνεντεύξεις σε ξένες εφημερίδες τζιαι περιοδικά. Ενθάρρυνα τζιαι προετοίμασα παιδιά να λάβουν μέρος στο δικοινοτικό πρόγραμμα CFP (Κυπριακό Πρόγραμμα Φιλίας), πρόγραμμα που ήταν εγκεκριμένο βέβαια που το Υπουργείο Παιδείας. Ακόμα, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Ομίλου είχα οργανώσει στο Σπίτι της Ευρώπης συνάντηση με τη δημοσιογράφο φίλη Sevgul Uludag τζιαι τον κ. Τάκη Χατζηδημητρίου που μίλησαν στα μέλη του Ομίλου για τις προσπάθειες ανεύρεσης των αγνοουμένων τζιαι το έργο της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, εκερδίσαμε τζιαι ταξίδι στο Στρασβούργο για τούντη δράση μας τζιαι τα παιδιά εγράψαν τα καλλύττερα λόγια για τες εμπειρίες τους στην εφημερίδα τζιαι το περιοδικό του σχολείου. Σίουρα ήταν ενήμερος ο διευθυντής, αλλά επειδή τότε Υπουργός Παιδείας ήταν ο κ. Κώστας Καδής τζιαι οι στόχοι της χρονιάς εμιλούσαν για σεβασμό στη διαφορετικότητα, καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης όλων των Κυπρίων, για πολυπολιτισμικότητα τζιαι λοιπά, εν εμπορούσε να φέρει αντίρρηση αν τζιαι εφάνηκε ότι ο ίδιος ήταν εναντίον τζιαι των ευρωπαϊκών τζιαι των δικοινοτικών προγραμμάτων.

Γνωστό το σενάριο...

Ας επιστρέψουμε όμως στο γιατί με κάλεσε στο γραφείο... ‘Ηταν λοιπόν τότε που με τις διαδηλώσεις για το ψευδοκράτος, μαθητές επιτέθηκαν σε αυτοκίνητα Τουρκοκυπρίων τζιαι ο κ. Καδής τζιαι η Επίτροπος για την προστασία του παιδιού κ. Κουρσουμπά, εστείλαν εγκυκλίους να διαβαστούν στις τάξεις καταδικάζοντας τα γεγονότα τζιαι τη συμπεριφορά των μαθητών κατά των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας. Εδιαβάσαμε τζι’ εσυζητήσαμε το θέμα στις τάξεις μου τζιαι μετά που λλίες μέρες καλεί με ο κύριος διευθυντής τζιαι με ένα έτσι κοφτό τζιαι αυταρχικό τρόπο λαλεί μου «Υπάρχει κ. Κατσού καταιγισμός καταγγελιών από γονείς ότι μιλάτε υπέρ των Τούρκων και θα προχωρήσουμε σε έρευνα αν δεν σταματήσετε». Ωω! λαλώ που μέσα μου, υπέρ των Τούρκων; Γνωστό το σενάριο...

Ο ρόλος της Παιδείας

Εκράτησα την ψυχραιμία μου τζιαι ο διάλογος που ακολούθησε ειλικρινά κάμνει με περήφανη κάθε φορά που τον σκέφτουμαι. «Όχι κύριε», λαλώ του, «δεν μιλώ υπέρ των Τούρκων, μιλώ μόνο υπέρ της ειρήνης που σίγουρα θα συμφωνείτε ότι είναι προς το μεγάλο συμφέρον τούτων των παιδιών που διδάσκουμε. Το μόνο που κάνω είναι την πραγματική δουλειά μιας παιδαγωγού: να διδάσκω την αγάπη και την ειρήνη. Καλά κάνετε να προσέξετε τους καθηγητές σας που δηλητηριάζουν τα μυαλά των παιδιών με μίσος» Εκοίταξέν με με αμηχανία τζιαι ρωτά με: “Δηλαδή δεν θα σταματήσετε;” “ Και βέβαια όχι”, απαντώ τζιαι η κουβέντα έληξε τζιαμαί. Τόσα χρόνια μετά τζιαι σκέφτουμαι πόθθεν προήλθε τζιείνος ο «καταιγισμός»... Σε ένα συνέδριο αργότερα με θέμα τον ρόλο της Παιδείας σε μια επανενωμένη Κύπρο ανάφερα η ίδια το επεισόδιο στον Υπουργό, στον οποίο θα με κατάγγγελλε… Έπρεπε όμως να φύω που το σχολείο γιατί η ατμόσφαιρα εγίνετουν τοξική. Εζήτησα μετάθεση, αποχαιρετιστήκαμε φιλικά τζιαι με ευγένεια. Ελυπήθηκα βέβαια που έφευκα που ένα σχολείο όπου επέρασα τόσο δημιουργικές τζιαι αγαπητικές στιγμές.

Πισώπλατη μασιαιρκά

Μέσα στον Οκτώβρη, έρκεται η ώρα να πάρω την αξιολόγησή μου. Θωρώ δεν αυξάνεται ο βαθμός μου (όι πως συμφωνώ με τον τρόπο που γίνονται οι αξιολογήσεις), εν διώ σημμασία, χαρά στο πράμα, λαλώ. Όμως σκληρή μάχη έδωκε ο διευθυντής όπως έμαθα αργότερα... Αφού εν εμπορούσε να με αντιμετωπίσει ή να με λυγίσει με άλλον τρόπο, «έκαμεν την γη πηγή» με τα μέσα τζιαι τις διασυνδέσεις του να με καθηλώσει στον ίδιο βαθμό για να γίνει τροχοπέδη μάλλον σε πιθανή μου προαγωγή. Που νάξερε ότι ποττέ εν με ενδιαφέραν οι τίτλοι τζιαι οι προαγωγές, τζιαι ότι για τίποτε εν θα θυσίαζα την ελευθερία μου. ‘Ομως θυμούμαι επείραξέν με, έκλαψα... επόνησεν η πισώπλατη η μασιαιρκά. Μετά είπα που μέσα μου «Τι είναι τούτο δίπλα σε τόσα που επεράσαν τζιαι περνούν Τουρκοκύπριοι συνάδελφοι; Αθθυμήθηκα τον Şener Elgil τζιαι άλλους φίλους να μιλούν για ανατινάξεις των αυτοκινήτων τους τζιαι συλλήψεις λόγω της δράσης τους για την ειρήνη τζιαι την επανένωση, τζιαι ήταν να σκεφτώ εγώ ένα βαθμό; Εσκέφτηκα να στείλω του διευθυντή ένα μήνυμα ή να του τηλεφωνήσω, αλλά επροτίμησα την αδιαφορία. Ήταν η μόνη πικρή εμπειρία που επέρασα που τότε που εδιορίστηκα αλλά αντίθετα με τούτο που έθελεν, εδυνάμωσέν με τζι’ επείσμωσέν με παραπάνω, τζιαι ευχαριστώ τον τελικά.

Για τα μεγάλα

Αφυπηρετώ σύντομα μια απλή μάχιμη καθηγήτρια των Αγγλικών που αγάπησα με πάθος το επάγγελμά μου τζιαι τα παιδιά, τζιαι εύχομαι να κατάφερα να τα μεταλαμπαδεύσω με τούτες τες όμορφες ανθρωπιστικές αξίες τζιαι την αγάπη για ούλλη μας την πατρίδα τζιαι την ειρήνη. Κουβαλώ μαζί μου την εκτίμηση τζιαι τα λόγια αγάπης των εκατοντάδων μαθητών τζιαι μαθητριών μου. Τούτην μόνον την αξιολόγηση υπολογίζω τζιαι θα έχω πάντα φυλακτό, τζιαι τούτη εν’ για μένα η καλλύττερη επιβράβευση ούλλων των 22 χρόνων που επέρασα στο δημόσιο σχολείο. Όσον για τον διευθυντή, ας σιαίρεται ότι «ετιμώρησέν» με...

*Η Αλεξάνδρα Παπαναστασίου Κατσού είναι καθηγήτρια Αγγλικών Μέσης Εκπαίδευσης.