Ένας περίπατος της Μαρίας στο πάρκο

Είναι αλήθεια πως δεν μου προκάλεσαν έκπληξη όσα ανέφερε η Μαρία Ισαβέλλα, άρθρο της οποίας δημοσιεύσαμε στην εφημερίδα μας «Αβρούπα», όμως πάλι συγκινήθηκα απ’ αυτό. Η Μαρία είναι δασκάλα στη Λεμεσό. Δασκάλα δημοτικού. Στην τάξη της υπάρχουν και Έλληνες και Τούρκοι μαθητές. Μια μέρα τους πήρε στο πάρκο, λέει. Στο γήπεδο που υπήρχε στο πάρκο έπαιζαν μπάλα οι μαθητές ενός άλλου σχολείου. Θέλησαν να παίξουν μαζί τους και οι Τούρκοι μαθητές της Μαρίας, όμως δεν τους επέτρεψαν. Αλλά, όταν έγινε γνωστό ότι εκεί υπήρχαν Τουρκόπουλα, έγινε χαλασμός στο πάρκο επειδή υπήρχαν Τούρκοι εκεί. Η Μαρία μάζεψε γρήγορα τους μαθητές της και έφυγαν από εκεί χωρίς να δώσουν την ευκαιρία να ξεσπάσει οποιοδήποτε επεισόδιο. Η Μαρία, που κάποτε διαβάζω τα ωραία της ποιήματα στην σελίδα της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέει ότι δεν αναφέρονται οι ιστορικές πραγματικότητες στα παιδιά στο σχολείο και γι’ αυτό υπάρχουν ακόμα τέτοια γεγονότα, σημειώνοντας ότι «υπάρχει μόνο ένα αφήγημα, αυτό που μας βολεύει». Πολύ σωστά.

Η ελληνοκυπριακή πλευρά διηγείται στα παιδιά όσα τη βολεύουν και η τουρκική πλευρά όσα την βολεύουν. Η τουρκική πλευρά αναφέρεται στα εγκλήματα στα χωριά Μάραθα, Αλόα, Σανδαλάρη και Τόχνη, όμως δεν αναφέρεται στα εγκλήματα στα χωριά Παλαίκυθρο ή Άσσια. Και οι δύο πλευρές διηγούνται μόνο πράγματα τα οποία θα δείξουν ότι έχουν δίκαιο οι ίδιες. Τα παιδιά τρέφονται με μίσος και εχθρότητα. Εξεπλάγην όταν έμαθα ότι δεν αναφέρεται και πολύ στα παιδιά στα ελληνοκυπριακά σχολεία το φασιστικό πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου που άνοιξε τον δρόμο στην τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974, δηλαδή που την προσκάλεσε και ότι ακόμα και στα διδακτικά βιβλία δεν δίδεται σημαντικός χώρος σε αυτό. Είχα και έναν μη ευχάριστο διάλογο μια μέρα σε σχέση με αυτό. Με ποιον; Με τον Τάσο Τζιωνή, τον οποίο διόρισε τώρα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ως συντονιστή του γραφείου Κυπριακού. Ήμασταν σε μια ενημέρωση μαζί με Ελληνοκύπριους δημοσιογράφους. Μιλούσε ο Τάσος Τζιωνής. Τον ρώτησα γιατί δεν αφιερώνεται και πολύς χώρος στο φασιστικό πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου στα διδακτικά βιβλία. «Καμία σχέση, αφιερώνεται», είπε. «Τότε αποδείξτε το», είπα. «Τι δηλαδή, τώρα;» ρώτησε. «Ναι, τώρα», είπα, «δεν μπορείτε να φέρετε τώρα ένα ιστορικό βιβλίο να μου δείξετε;» Αυτή η συνομιλία τέλειωσε εκεί. Και δεν ταίριαξαν ποτέ ξανά τα άστρα μας με τον Τάσο Τζιωνή. Του εύχομαι επιτυχίες στα νέα του καθήκοντα.

Παρά τον φανατικό εθνικισμό και στις δύο πλευρές του νησιού, οι δύο κοινότητες απέδειξαν ότι η ειρήνη είναι το πιο σημαντικό πράγμα για τις ίδιες. Κοιτάξτε την περίοδο 1968-74 που βρήκαμε πρώτη φορά την ευκαιρία να σμίξουμε μεταξύ μας μετά τις αιματηρές συγκρούσεις του 1963. Δεν υπήρξε κανένα σοβαρό επεισόδιο ανάμεσα στις δύο κοινότητες αυτή την περίοδο. Το 1968 εργάστηκα στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου με δύο φίλους μου. Κάναμε προγράμματα στο ραδιόφωνο. Ένα βράδυ είχε τοποθετηθεί βόμβα εκεί, όμως την επόμενη μέρα όταν πήγαμε στη δουλειά, κανείς δεν επιχείρησε να το ρίξει πάνω μας. Όταν μας είδε μπροστά του ο πολύ στοργικός, ανεκτικός και χιουμορίστας διευθυντής Τενεδιός, μας είχε πει γελώντας: «Ιδού, πιάσαμε τους δράστες».

Κοιτάξτε την περίοδο 2003-2023. Άνοιξαν οι πόρτες και αγκαλιαστήκαμε με νοσταλγία. Πέρασαν είκοσι χρόνια. Ακόμα και αν υπήρξαν κάποιοι που θέλησαν να χαλάσουν αυτή την ενότητα, αυτό το σμίξιμο, δεν τα κατάφεραν. Δεν παίξαμε το παιχνίδι όπως παλιά και δεν νικηθήκαμε από τις προβοκάτσιες. Έστω και αν το άνοιγμα των οδοφραγμάτων ενίσχυσε το όνειρο της τουρκικής πλευράς για δύο κράτη, ήταν το μεγαλύτερο κέρδος μας το γεγονός ότι δεν έγινε οτιδήποτε σοβαρό που διασάλευσε τη γενική ηρεμία αυτή την περίοδο, δηλαδή την κοινωνική ειρήνη.

Τρομάζουμε όταν γυρίζουμε και κοιτάμε στο παρελθόν. Τι ψυχές χάθηκαν λόγω αυτών των προκλήσεων και της προβοκάτσιας. Και τι δεν μας θυμίζει αυτός ο Ιούνιος για παράδειγμα. Πηγαίνετε εξήντα χρόνια πίσω και κοιτάξτε πώς τρωγόμασταν μεταξύ μας. Ο αγαπητός μου φίλος Άριστος Μιχαηλίδης παρέθεσε ωραία τα γεγονότα. Το 1958. Στις 7 Ιουνίου βάλαμε βόμβα στο Τουρκικό Γραφείο Ειδήσεων, είπαμε ότι το έκαναν οι Ελληνοκύπριοι. Ο λαός που ξεσηκώθηκε, πέντε μέρες αργότερα, έσφαξε οκτώ Ελληνοκύπριους στην πεδιάδα του Γκιόνελι στις 12 Ιουνίου. Ως αντίποινα σε αυτό, οι Ελληνοκύπριοι σκότωσαν με αυτόματα όπλα πέντε Τουρκοκύπριους στον δρόμο της Σίντας στις 12 Ιουλίου. Μετά από αυτό ήταν τα τουρκικά αντίποινα. Δολοφονήθηκαν με ριπές πέντε Ελληνοκύπριοι που κάθονταν αμέριμνοι σε καφενείο στην Ομορφίτα.

Αυτά έμειναν στο παρελθόν ως ανοησίες μας. Πλέον δεν ξεγελιόμαστε απ’ αυτά τα παιχνίδια, έτσι δεν είναι;