Το σημείο μηδέν της Ευρώπης: Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία

 

Τελικά, η Ρωσική Ομοσπονδία επιτέθηκε στην Ουκρανία και μετά από τη Γιουγκοσλαβία χτύπησαν ξανά τα τύμπανα του πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, που δεν ήθελε να δει και να αποδεχτεί την Ουκρανία ως ξεχωριστό κράτος και έθνος, έβαλε φωτιά στην Ευρώπη. Στο δικό του μυαλό, δεν υπάρχει ξεχωριστό κράτος που λέγεται Ουκρανία. Επειδή ήταν «ρωσικό στην ιστορία, πρέπει να είναι και πάλι ρωσικό...»

Όπως σε όλους τους επεκτατικούς εθνικισμούς, έτσι και στον ρωσικό κυριαρχούν επιλεκτικές «ιστορικές αναγνώσεις». Για παράδειγμα ο Πούτιν υποστηρίζει ότι με τη βάπτιση του Βλαντιμίρ του Κιέβου πριν από 1000 χρόνια, η Ρωσία και η Ουκρανία έγιναν ένας λαός.

Μάλιστα, κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο το 2013, είπε: «Η πνευματική μας ένωση ξεκίνησε με τη βάπτιση του Αγίου Ρώσου πριν από 1025 χρόνια. Πολλά έχουν αλλάξει στη ζωή των λαών μας από τότε, αλλά η πνευματική μας ενότητα είναι τόσο ισχυρή που καμία αρχή δεν έχει την πολυτέλεια να την αλλάξει. Γιατί η πνευματική μας ενότητα είναι η κρίση του Θεού».

Ο Ντούγκιν και ο Γκλάζιεφ, εθνικιστές διανοούμενοι που υποστηρίζουν το όνειρο του Πούτιν για την ίδρυση ενός «Μεγάλου Ρωσικού Κράτους» στην Ευρασία, έλεγαν το 2013 ότι «εάν η Ουκρανία αρνηθεί να ενταχθεί στην Ευρασία, θα εισβάλουμε στη χώρα».

Ο αντι-δυτικισμός του ρωσικού εθνικισμού δεν οφείλεται μόνο σε γεωπολιτικούς προσανατολισμούς. Στα μάτια του Πούτιν και των συμβούλων του, ο δυτικός πολιτισμός είναι «ένας σάπιος πολιτισμός», ενώ ο ρωσικός είναι «υγιής» και «δυναμικός». Είναι ένας ανδρικός (macho) πολιτισμός γιατί είναι «αδιάφθορος». Ενώ στη Δύση, «οι γυναίκες δεν μπορούν να βρουν άντρες επειδή οι άνδρες είναι γκέι».

Υποστηρίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι καταδικασμένη να καταρρεύσει ενώ η ρωσική αυτοκρατορία που θα εδραιωθεί στην Ευρασία θα αναδειχθεί.

Για να «επιταχύνει την κατάρρευση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυβέρνηση Πούτιν δεν διστάζει να συνεργαστεί με όλα τα ακροδεξιά σχήματα και κινήματα στην Ε.Ε.

Στην πραγματικότητα, ήταν σαφές ήδη από την πρώιμη περίοδο της διακυβέρνησης του Πούτιν ότι θα υιοθετούσε την ιδεολογία του επιθετικού ρωσικού εθνικισμού και θα ενεργούσε με μια γεωπολιτική αντίληψη βασισμένη στο «ζωτικού χώρο».

Ο τάφος του Ιβάν Ιλίν που μεταφέρθηκε από την Ελβετία στη Μόσχα το 2005 ήταν ένα καθαρό μήνυμα αυτής της ιδεολογίας του Πούτιν. Ο Ιλίν, ο οποίος πέθανε στην Ελβετία το 1954, ήταν ένας φιλόσοφος που απέρριπτε τη Σοβιετική Ένωση και τον σοσιαλισμό. Γι' αυτό αυτοεξορίστηκε. Είχε την αντίληψη ότι «η αθώα Ρωσία μολύνθηκε από τη σάπια Δύση με τον κομμουνισμό» και προπαγάνδιζε ότι η σωτηρία βρίσκεται στη σύνθεση Χριστιανισμού και Ρωσίας. Το «αγνό πνεύμα» των Ρώσων και ο Θεός θα έσωζαν τη Ρωσία...

Ο Πούτιν υιοθετούσε τις αντιλήψεις του Ιλίν, και περιστασιακά χρησιμοποιούσε λόγια του σε ομιλίες του.

Οι Ευθύνες του Δυτικού Κόσμου

Το πρώτο βαρύ κόστος της στροφής της Ουκρανίας προς τη Δύση ήταν η προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία. Σήμερα ολόκληρη η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τρομερή ρωσική εισβολή. Ναι, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν επεκτατικό, επιθετικό εθνικισμό. Αλλά και η Δύση έκανε σοβαρά λάθη.

Προς τα τέλη του 20ου αιώνα, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας κατάρρευσε και ο σοσιαλισμός υπέστη μια ιστορική ήττα. Οι δυτικές χώρες, ιδιαίτερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, είδαν αυτή την ήττα ως μια μεγάλη ευκαιρία. Από τη μια δήλωναν περήφανα την ανωτερότητα του φιλελευθερισμού απέναντι στην ιδέα του σοσιαλισμού και από την άλλη έβαζαν τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής τη μια μετά την άλλη στο ΝΑΤΟ, χωρίς να λάβουν υπόψη τις ευαισθησίες της Ρωσίας.

Μάλιστα σε μια επιστολή που έγραψε ο Γέλτσιν τον Σεπτέμβριο του 1993 στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, υπογράμμισε ότι δεν θεωρούσε -μεν- την ένταξη χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στο ΝΑΤΟ ως κίνηση κατά της Ρωσίας, όμως έλεγε «είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη πώς θα αντιδράσει ο ρωσικός λαός σε αυτό».

Ωστόσο, η αντίδραση του ρωσικού λαού δεν ελήφθη υπόψη στη Δύση. Όπως είπε ο Γκορμπατσόφ στην εφημερίδα Bild το 2009, «μερικοί Δυτικοί έτριβαν κρυφά τα χέρια τους, νομίζοντας ότι είχαν κερδίσει μια λαμπρή νίκη...»

Φυσικά, αυτά δεν δικαιολογούν την έναρξη πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Αλλά αν οι νικητές δεν προσέξουν τους όρους που επιβάλλουν στους ηττημένους προετοιμάζουν οι ίδιοι τις συνθήκες για νέες συγκρούσεις και κρίσεις.

Η παγκόσμια ιστορία είναι μάρτυρας αυτής της πραγματικότητας...