Φτάνουν πια οι πειραματισμοί. Αυτή την Παιδεία θέλουμε κύριοι υποψήφιοι...

Αν κάτι συνδέει όλους αυτούς που κατέλαβαν τον θώκο του υπουργού Παιδείας τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι οι πειραματισμοί, οι παλινωδίες, τα σφάλματα, οι αποτυχίες, όπως και η προσπάθειά τους να καταστρέψουν ό,τι παρέλαβαν από τους προκατόχους τους, με δραματικές συνέπειες, βεβαίως, για την ίδια την Παιδεία, τους μαθητές και τους γονείς. Με αποκορύφωμα αυτό που ζούμε σήμερα με τις τετράμηνες εξετάσεις. Βρήκαν τον τρόπο ακόμη και στις διακοπές των Χριστουγέννων να υποχρεώσουν τους μαθητές των γυμνασίων και των λυκείων να διαβάζουν. Αυτά τα παράδοξα και ανεξήγητα συμβαίνουν μόνο στην Κύπρο. Πρόκειται για παγκόσμια πρωτιά στην… ανοησία. Την ασχετοσύνη και την ανικανότητα δεν τη συναντά κανείς μόνο στο Υπουργείο Παιδείας και στη Βουλή, αλλά και στους οργανωμένους γονείς που επέμεναν οι εξετάσεις των τετραμήνων να πραγματοποιηθούν μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Συγχαρητήρια και σε σας που τα κάνατε μαντάρα.

H αναμόχλευση, όμως, του παρελθόντος, οι θρήνοι και οι οδυρμοί επί των ερειπίων δεν θα δώσουν λύσεις στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Παιδεία του τόπου. Ας καταλάβουν, επιτέλους, όλοι τους ότι οι πειραματισμοί πρέπει να σταματήσουν, όπως και οι παρεμβάσεις μικροκομματικού χαρακτήρα.

Όποιος και να εκλεγεί από τους τρεις βασικούς υποψηφίους στην προεδρία της Δημοκρατίας, εισηγούμαι να υιοθετήσει έστω και μερικώς κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών συστημάτων της Ιαπωνίας και της Φινλανδίας που αποτελούν χρόνια τώρα πρότυπο παράδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες. Έχουμε και λέμε:

Μέχρι την τρίτη τάξη του δημοτικού, οι μαθητές στην Ιαπωνία διδάσκονται σωστούς τρόπους συμπεριφοράς και αναπτύσσουν τον χαρακτήρα τους. Μαθαίνουν να σέβονται και να βοηθούν τους συνανθρώπους τους και δη τα άτομα τρίτης ηλικίας, να είναι ευγενικά απέναντι στα ζώα και στη φύση. Διδάσκονται αυτοέλεγχο, να είναι δίκαιοι και επωφελείς στην κοινωνία.

Τα περισσότερα σχολεία στην Ιαπωνία δεν διαθέτουν προσωπικό καθαριότητας. Είναι οι μαθητές που καθαρίζουν τους χώρους των σχολείων τους, ακόμη και τις τουαλέτες. Χωρίζονται σε μικρές ομάδες και τους ανατίθενται εργασίες που εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν τα παιδιά να σέβονται τον χώρο τους και τον χώρο των άλλων, να συνεργάζονται μεταξύ τους και να αλληλοβοηθούνται.

Στα δημόσια δημοτικά και γυμνάσια της Ιαπωνίας, οι μαθητές καταναλώνουν δωρεάν υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα τα οποία αποφασίζονται από επαγγελματίες υγείας. Οι μαθητές τρώνε στην τάξη μαζί με τον δάσκαλό τους, αναπτύσσοντας τη μεταξύ τους σχέση.

Oι φινλανδικές αρχές συνειδητοποιήσαν τη σημασία της εκπαίδευσης για το μέλλον της χώρας από τη δεκαετία του '60, όταν έλαβαν την απόφαση να επενδύσουν στη δημόσια εκπαίδευση ως την καλύτερη ευκαιρία για οικονομική ανάκαμψη. Αυτή η συναίνεση που επιτεύχθηκε μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για να τεθούν τα θεμέλια του πετυχημένου συστήματος εκπαίδευσης συνεχίζει μέχρι και σήμερα.

Συγκεκριμένα, στη Φινλανδία:

Δεν υπάρχουν διαγωνίσματα και εξετάσεις, εκτός από μία εξέταση στην τελευταία τάξη του λυκείου. Δεν υπάρχουν βαθμολογίες, συγκρίσεις ή ανταγωνισμός μεταξύ μαθητών και σχολείων. Από την τρίτη δημοτικού μέχρι την πρώτη γυμνασίου οι βαθμοί είναι προφορικοί και ξεκινούν από το «μπορείς και καλύτερα» μέχρι το «τέλεια».

Όλοι πηγαίνουν στο κοντινότερο σχολείο από τον τόπο διαμονής τους, διότι είναι όλα εξίσου καλά και δεν υπάρχουν «σχολεία ελίτ». Όπου και αν ζει ένα παιδί, έχει πρόσβαση σε ένα καλό δημόσιο σχολείο με έμπειρους καθηγητές. Το σύνθημα των εκπαιδευτικών είναι «Ας αφήσουμε τα παιδιά να είναι παιδιά».

Τα παιδιά έχουν υποχρεωτικά ένα 15λεπτο διάλειμμα σε εξωτερικό χώρο κάθε μια ώρα.

Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Οι ίδιοι κάνουν αίτησεις πρόσληψης για τις κενές θέσεις που ανακοινώνονται από τους δήμους. Οι εκπαιδευτικοί αμείβονται πολύ καλά και έχουν αυτονομία στην εργασία τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την επιτυχία συντείνει και το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι εκπαιδευτικοί είναι απόφοιτοι του καλύτερου 10% των τάξεών τους.

Εν ολίγοις, αυτή την Παιδεία θέλουμε αγαπητοί υποψήφιοι. Οι χώρες που πήγαν μπροστά, που πρόκοψαν, είχαν ως βάση το εκπαιδευτικό τους σύστημα. Επένδυσαν και επενδύουν στην Παιδεία. Γιατί να μην γίνει κάτι αντίστοιχο και στον τόπο μας;

michalis.h@politis.com