Θα πρέπει να καταργηθεί αυτός ο τόπος

Το «o Θεός να μας λυπηθεί» που τουίταρε ο πρώην υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης, αμέσως μετά το τέλος του debate των εφτά, αποτύπωσε με τον πλέον γλαφυρό τρόπο την απόγνωση που πρέπει να αισθάνθηκε η πλειοψηφία -πιστών και άπιστων- που το παρακολούθησαν.

Ήταν ένα ακόμα debate χαμηλού επιπέδου, που αναλώθηκε στα μικρά και ασήμαντα, αναδεικνύοντας τα μεγάλα βαρίδια και ελλείμματα που κουβαλά η πλειοψηφία των υποψηφίων και επιβεβαιώνοντας τα τεράστια αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η χώρα. Ανούσιο ως προς τις θέσεις, καταθλιπτικό ως προς την εικόνα. Αν δεν υπήρχαν μάλιστα και οι προσωπικοί χαρακτηρισμοί και τα κτυπήματα κάτω από τη μέση ή κάποια σαρδάμ για να κρατήσουν το ενδιαφέρον, θα κατατασσόταν και αυτό στα απολύτως αδιάφορα.

Πολλοί εστίασαν για μια ακόμα φορά στο format για να εξηγήσουν το θέαμα. Και είναι γεγονός ότι η -με ελάχιστες εξαιρέσεις- προσκόλληση σε μια αυστηρή διαδικασία δεν βοήθησε, ενώ και το ότι υποβάλλονταν διαφορετικές ερωτήσεις σε κάθε υποψήφιο, δεν επέτρεψε τη διασταύρωση θέσεων και την ανάδειξη διαφορών (πέραν ίσως της τοποθέτησης Αβέρωφ Νεοφύτου ότι το πλαίσιο Γκουτέρες θα το ψάχνουμε).

Όπως, δεδομένα, δεν βοήθησαν ούτε οι ερωτήσεις. Πως π.χ. θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε πολιτικές προτάσεις η επιλογή των δημοσιογράφων από τις τέσσερις συνολικά ερωτήσεις που τέθηκαν στους Δημητριάδη και Χριστοφίδη, οι μισές να αφορούν το ναυάγιο της προσπάθειας των 4; Την ίδια στιγμή όμως -έχοντας πλέον ένα τεράστιο δείγμα τηλεμαχιών- θα πρέπει κάποια στιγμή να παραδεχθούμε ότι δεν υπάρχει τίποτε το λογικό στο να αναμένουμε ότι το επίπεδο των debate μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό των υποψηφίων. Και τουλάχιστον όσον αφορά τους τρεις επικρατέστερους, για μια ακόμα φορά έδειξαν πως αδυνατούν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.

Καμιά αντίληψη δεν έχουν για το πού βρίσκεται η χώρα και κανένα πλάνο για το πώς επανακτούμε προοπτική. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης πήρε σε αυτό το debate τη θέση του Ανδρέα Μαυρογιάννη περνώντας εντελώς απαρατήρητος, αφού δεν πρόσθεσε απολύτως τίποτε στη συζήτηση. Και να μην πήγαινε καθόλου, το ίδιο θα ήταν. Ο Αβέρωφ, για μια ακόμα φορά, φάνηκε να θέλει να περάσει μηνύματα αλλά να μην μπορεί. Η πρόταξη ότι η χώρα χρειάζεται καλό τιμονιέρη, δηλ. τον ίδιο, κατάντησε το ίδιο πληκτικά μονότονη όσο η ενότητα που επικαλείται ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Ενώ το χειρότερο βράδυ το είχε ο Αντρέας Μαυρογιάννης, ο οποίος σ’ ένα ακόμα debate επιβεβαίωσε πόσο άβολα αισθάνεται στον ρόλο του υποψήφιου. Εριστικός, διέκοπτε συνεχώς, ενώ σε κάποια σημεία εμφανίστηκε και προσβλητικός προς τους ανθυποψηφίους του, με τοποθετήσεις όπως «είναι εύκολοι οι λαϊκισμοί, ιδίως όταν προέρχονται από ανθρώπους όπως εσάς» ή «λέτε λόγια του αέρα». Δύο ώρες δεν παρέθεσε ούτε μία ουσιαστική πολιτική πρόταση.

Παρά την έλλειψη θέσεων, πάντως, πράγματα μάθαμε από αυτό το debate. Μάθαμε π.χ. πως στο ΕΛΑΜ δεν είναι ρατσιστές. Μας το είπε ο ίδιος ο Χρίστος Χρίστου, ενώ εξηγούσε πως θα πρέπει να κόψουμε όλα τα επιδόματα στους μετανάστες και να τους στοιβάζουμε στο Πουρνάρα μέχρι να τους διώξουμε. Μάθαμε επίσης πως ένας ηγέτης μπορεί να λέει «όχι», να τσαλακώνεται και να πετυχαίνει συμμαχίες (με αυτούς προφανώς στους οποίους θα λέει «Όχι»). Όταν είσαι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Όπως μάθαμε πως σπαταλήσαμε μήνες να συζητούμε για το ποιο τελικά είναι το πλαίσιο Γκουτέρες, ενώ το πλαίσιο Γκουτέρες δεν υπάρχει. Κάτι που φάνηκε να μην γνωρίζουν οι ανθυποψήφιοι του Ανδρέα Μαυρογιάννη και που προφανώς δεν γνωρίζει ούτε ο ΓΓ του ΟΗΕ, αν κάποιος κρίνει από τη διευκρίνισή του.

Είδαμε επίσης τους Γιώργο Κολοκασίδη και Χρίστο Χρίστου να κονταροχτυπιούνται για το ποιος δεδομένα θα κλείσει κάθε χαραμάδα ελπίδας για λύση στο Κυπριακό, τον Αβέρωφ Νεοφύτου και τον Νίκο Χριστοδουλίδη να επιχειρηματολογούν για το ποιος είναι ο πιο αλαζόνας, και τον Αντρέα Μαυρογιάννη να διαπληκτίζεται με τον Αχιλλέα Δημητριάδη για το ποιος αντέδρασε πρώτος στις «ιδεοθύελλες» Αναστασιάδη και τις εξελίξεις στην Αμμόχωστο. Εκεί όπου εκτυλίχθηκε και η πιο πολυσυζητημένη σκηνή, με τον πρώην διαπραγματευτή, σε μια εκτός κάθε πολιτικού θέσμιου τοποθέτηση, να κατηγορεί τον Αχιλλέα Δημητριάδη πως βγάζει χρήματα σε βάρος των προσφύγων και τον Αχιλλέα Δημητριάδη να διερωτάται γιατί ο Ανδρέας Μαυρογιάννης παρέμεινε στη θέση του, ενώ για πέντε χρόνια δεν υπήρχαν διαπραγματεύσεις. Είδαμε όλους να αμφισβητούν την αξιοπιστία όλων, και όλους σχεδόν να έχουν δίκαιο.

Highlight της βραδιάς, όμως, ήταν ξεκάθαρα το τέλος της τοποθέτησης του Κωνσταντίνου Χριστοφίδη, όταν αναφερόταν στην αδικία που υπάρχει εναντίον των προσφύγων, οι οποίοι αναγκάζονται, όπως εξήγησε, να βάζουν υποθήκη την περιουσία τους στα κατεχόμενα για να παίρνουν δάνεια πληρώνοντας ψηλούς τόκους. Εκεί που η ρήση «γλώσσα λανθάνουσα…» βρήκε την απόλυτη εφαρμογή της. «Θα πρέπει να καταργηθεί αυτός ο τόπος», είπε, ερωτώμενος τι θα πρέπει να γίνει (πριν αμέσως σπεύσει να διορθώσει αναφωνώντας «ο τόκος»). Κάνοντας όσους το πρόσεξαν να χαμογελάσουν, αντιλαμβανόμενοι πως αυτό το debate είχε και τοποθετήσεις με μεγάλη δόση αλήθειας, έστω κι αν ήταν αποτέλεσμα φροϋδικού ολισθήματος.

Διότι δεν ξέρω αν όντως θα πρέπει να καταργηθεί ο τόπος. Ελάχιστοι όμως -απ’ όσους είδαν το debate- θα θεωρούν πως έχει και ιδιαίτερες πιθανότητες να επιβιώσει.

antopoly@cytanet.com.cy