Χριστού γέννηση - Εκκλησίας αναγέννηση;

Του δρος Παναγιώτη Μαύρου*

Χριστούγεννα! Θρίαμβος των υλικών αξιών και της επιφανειακότητας. Πενιχρή η «συγκομιδή» πνευματικών αξιών. Και είναι εδώ σ’ αυτό το σημείο που διερωτώμαστε αν η Εκκλησία μας βοηθά να ζήσουμε Χριστούγεννα. Πού είναι η συνεισφορά της Εκκλησίας στον αγώνα του ανθρώπου για τη γέννηση μιας καινούργιας ζωής γεμάτης αγάπη για το συνάνθρωπό μας; Είναι μήπως οι λειτουργίες και ιεροτελεστίες σε βυζαντινούς ρυθμούς ικανές να αλλάξουν καταστάσεις; Πιστεύω ότι προσφέρουν, αλλά δεν φτάνουν από μόνες τους για αλλαγή του θλιβερού σκηνικού που περιγράψαμε πιο πάνω. Έχουν, πιστεύω, καταντήσει «τύπος» και όχι «ουσία». Το νόημα των Χριστουγέννων δεν είναι μόνο χρυσοκέντητα άμφια και βυζαντινές χορωδίες σε ναούς με γρανιτένια πατώματα, αλλά η προσφορά πνευματικής βοήθειας στο πλήρωμα της Εκκλησίας για βίωση της αγάπης. Για δόσιμο και προσφορά και γιατί όχι βίωμα των Χριστουγέννων σε καθημερινή βάση. Δεν είμαι της γνώμης ότι η Εκκλησία έχει ξεφύγει τόσο πολύ από την αποστολή της, γιατί και το επιχειρησιακό στοιχείο είναι μέρος του ρόλους της για τη βοήθεια των πασχόντων και που πιστεύω προσφέρεται, αλλά δεν κραυγάζεται. Το έργο της, προσπαθεί να επιτελέσει με τους τρόπους που πιστεύει ότι είναι αποτελεσματικοί. Δυστυχώς είναι σ’ αυτό το τελευταίο που θα επιμείνω και θα ισχυριστώ ότι οι τρόποι και οι μέθοδοι που ακολουθεί η Εκκλησία μας για την επίτευξη των στόχων της είναι αναποτελεσματικοί, επειδή χαρακτηρίζονται από μια στατιστικότητα και ακαμψία που δίνουν τροφή για παρεξηγήσεις και παρερμηνείες του έργου που επιτελείται και που τελικά οδηγούν σε καχυποψίες και ψιθύρους. Ποιος είναι ο ρόλος της στην καθοδήγηση των νέων μας σήμερα; Πολύ πενιχρός, αν κρίνουμε από την αύξηση της εγκληματικότητας, των ναρκωτικών, της βίας, των αιρέσεων. Τα νιάτα μας είναι χαμένα σε λαβύρινθους. Βρίσκονται σε θανάσιμο πνευματικό και σωματικό κίνδυνο χωρίς καμιά βοήθεια από την Εκκλησία. Πού είναι η παρουσία της Εκκλησίας; Μήπως περιμένει να γυρίσουν κοντά της; Γιατί δεν βγαίνει σε αναζήτησή τους; Ποιους μηχανισμούς ενεργοποιεί για να σώσει τους περιπλανώμενους σε σκοτεινούς δρόμους νέους μας; Τα κατηχητικά, για παράδειγμα, λειτουργούν απρογραμμάτιστα, χωρίς κίνητρα, χωρίς εγχειρίδια και με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσαν πριν 70 χρόνια. Όμως, οι καιροί αλλάζουν. Μπαίνω στον πειρασμό σ’ αυτό το σημείο να αναφερθώ σε έναν μοντέρνο πνευματικό, χριστιανικό όμιλο στη Λάρνακα, το Τάγμα Οδοιπόρων Αγάπης, που λόγω της φιλίας μου με τον αρχηγό αυτού του Ομίλου, Γιώργο Ματσαγγίδη, και των προσωπικών μου εμπειριών με τις ασχολίες του, μπορώ ειλικρινά χωρίς ενδοιασμούς να πω ότι η άρτια οργάνωσή του, η αγάπη μεταξύ των μελών του, η βοήθεια που προσφέρουν στους συνανθρώπους τους, η πνευματική καλλιέργεια και κοινωνική παιδεία που προσφέρεται μακριά από θρησκευτικούς φανατισμούς κάνουν τον όμιλο αυτό μια όαση μέσα στην έρημο, ένα πραγματικό διαμάντι. Και όλα αυτά ξεκίνησαν με πολύ κόπο και στερήσεις από τον Γιώργο Ματσαγγίδη πριν 50 χρόνια, που διατηρεί αυτό το πνευματικό κόσμημα αφιλοκερδώς με μόνη του έγνοια την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Έχω ξαναγράψει γι’ αυτό τον όμιλο και τον ηγέτη του και το αναφέρω ξανά για να δείξω πώς η Εκκλησία θα μπορούσε μέσα από ομίλους, σαν τον προαναφερθέντα, να δημιουργήσει ένα φυτώριο υγιών πνευματικά ανθρώπων που θα γίνονταν άξιοι πρεσβευτές της για να προσφέρουν τα μέγιστα στην κοινωνία. Είμαι πεπεισμένος πέραν πάσης αμφιβολίας ότι αν υπήρχαν όμιλοι σαν αυτό της Λάρνακας σ’ όλη την Κύπρο, τότε η μάστιγα των ναρκωτικών, ο χουλιγκανισμός, οι κλεψιές και άλλες παρανομίες θα ήτανε στο ναδίρ τους. Και ένα τελευταίο στοιχείο που προκαλεί διχαστικές στάσεις στον λαό μας σ’ αυτό το κομβικό σημείο για την επιβίωσή του: Ο νέος Αρχιεπίσκοπος ας περιοριστεί στα θρησκευτικά του καθήκοντα για το καλό της Εκκλησίας και της πατρίδας μας… Καλά Χριστούγεννα!

* ΒΑ, ΜΑ, PhD είναι πρώην επιθεωρητής και πρώτος λειτουργός Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.