Δημοσιογραφική κοινότητα και εκλογική διεργασία

Όσο πιο πολύ εξάπτονται τα προεκλογικά πάθη, τόσο πιο πολύ δοκιμάζεται και η δημοσιογραφική δεοντολογία. Όσο πιο πολύ ανεβαίνουν οι τόνοι της πολιτικής αντιπαλότητας-τοξικότητας, τόσο πιο πολύ δοκιμάζεται η επαγγελματική επάρκεια και η αντικειμενικότητα της δημοσιογραφικής κοινότητας. Την ίδια ώρα, και όσο πιο πολύ διαβρώνεται ο πολιτικός πολιτισμός – κάτι που κατά κανόνα συμβαίνει κυρίως προς το τέλος κάθε προεκλογικής εκστρατείας – τόσο πιο πολύ ελέγχονται, διότι συνήθως επισυμβαίνουν, και οι όποιες δημοσιογραφικές εκτροπές. Αυτά ως τρεις γενικές, εισαγωγικές παραδοχές, προκειμένου να αναγνωστεί σωστά, έντιμα και ολοκληρωμένα, το μιντιακό τοπίο όπως αναπροσαρμόζεται, ανασυντάσσεται και τίθεται σε εγρήγορση οπότε έχουμε εκλογές.

Κάθε προεκλογική περίοδος χαρακτηρίζεται από υπερευαισθησία των πάντων, μέσα από την οποία δοκιμάζεται κυρίως ο πολιτικός, αλλά και ο δημοσιογραφικός κόσμος. Ο βαθμός ανοχής στην άλλη άποψη συρρικνώνεται δραματικά. Η χρήση χαρακτηρισμών και κοσμητικών επιθέτων εκλαμβάνεται – και συχνά είναι – ρητορική μίσους και εμπάθειας. Τα γεγονότα και οι τοποθετήσεις τυγχάνουν πολλαπλών ερμηνειών, ενίοτε παρερμηνειών και εσκεμμένων διαστρεβλώσεων. Ο δημόσιος λόγος δεινοπαθεί. Και συνήθως δεινοπαθεί τόσο ως προς το ύφος, όσο και ως προς το ήθος.

Είναι βέβαια και οι δημοσιογράφοι ενεργοί πολίτες. Πως να μην είναι, αφού μια ζωή γράφουν για τα κοινά, επιτελώντας την αποστολή τους. Αυτή η αποστολή δεν αλλοιώνεται κατά τις προεκλογικές περιόδους, όσο έντονες κι αν είναι αυτές. Οι δημοσιογράφοι παραμένουν και αυτές τις περιόδους όπως είναι ή οφείλουν να είναι διαχρονικά, οι διαμεσολαβητές, ο συνδετικός κρίκος μεταξύ εξουσιαστών ή φερέλπιδων εξουσιαστών και εξουσιαζόμενων. Οι δημοσιογράφοι πάντοτε ελέγχουν τους εξουσιαστές και υπηρετούν τους εξουσιαζόμενους. Γιατί να αλλάζει αυτό όταν έχουμε εκλογές;

Αρκετά όμως με τη γενική θεωρητική εξέταση των πραγμάτων. Τι βιώνουμε στην υπό εξέλιξη προεκλογική περίοδο ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών; Σε μεγάλο βαθμό εν ολίγοις, επαναλαμβάνονται τα ουδόλως τιμητικά φαινόμενα του παρελθόντος. Οι μιντιακές σταυροφορίες πότε κατά του ενός και πότε κατά του άλλου προεδρικού υποψηφίου είναι φαινόμενο σύνηθες, όπως πάντα. Στα τηλεοπτικά debates κάποιες δημοσιογραφικές ερωτήσεις από ορισμένους συναδέλφους μόνο δημοσιογραφικές δεν είναι, διότι στερούνται διερευνητικού ή κριτικού χαρακτήρα. Σε κάποιες μεμονωμένες και ακραίες, αλλά ελάχιστες περιπτώσεις, για να ακριβολογούμε, οι ερωτήσεις αυτές είναι είτε υπερβολικά φιλικές, είτε υπερβολικά εχθρικές. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το κοινό παρακολουθεί και κρίνει. Όπως κρίνει τους ερωτώμενους, κρίνει και τους ερωτούντες.

Οι εκλογές θα παρέλθουν και όλοι θα επιστρέψουμε στην καθημερινότητά μας. Οι ψηφοφόροι στη βιοπάλη τους, οι πολιτικοί στους θώκους τους και οι δημοσιογράφοι στις αίθουσες σύνταξης. Το ζήτημα είναι, μετά την εκλογική αναμέτρηση να νιώθουμε όλοι εντάξει με την συνείδηση, το ήθος, τον πολιτισμό και τον επαγγελματισμό μας.

• Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου
• Χαιρετισμός στην ημερίδα του ΙΜΜΕ «Εκλογές και ΜΜΕ», 13 Δεκεμβρίου 2022