H ένταση στα ελληνοτουρκικά ζημιώνει το Κυπριακό

Η επιθετική ρητορική του Ερντογάν και άλλων Τούρκων αξιωματούχων που μεταδίδεται σχεδόν καθημερινά, είτε άμεσα από την Τουρκία, είτε από τους ανταποκριτές των κυπριακών ΜΜΕ στην Ελλάδα, δημιουργεί μιαν εκρηκτική ατμόσφαιρα και ο κόσμος δικαιολογημένα φοβάται ένα θερμό επεισόδιο που είναι άγνωστο πού θα οδηγήσει. Μια σπίθα είναι αρκετή για να γίνει το κακό. Δεν ξέρουμε αν οι Τούρκοι εννοούν τις απειλές τους ή αν πρόκειται για λεονταρισμούς που απευθύνονται στο εσωτερικό ακροατήριο, νοουμένου ότι η δημοτικότητα του Τούρκου Προέδρου βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από τότε που ανέβηκε στην εξουσία. Γιατί είναι πολύ καλά γνωστό ότι όλοι οι αυταρχικοί ηγέτες και δικτάτορες, όταν έχουν προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας τους έχουν ως διέξοδο τη δημιουργία συγκρουσιακής ατμόσφαιρας με τα γειτονικά κράτη. Οι «αποστομωτικές» απαντήσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού, του ΥπΕξ και του κυβερνητικού εκπροσώπου ικανοποιούν μεν το κοινό αίσθημα του ελληνικού λαού, αλλά ταυτόχρονα συντηρούν το κλίμα έντασης.

Ποιοι είναι κερδισμένοι πολιτικά με την τροπή που πήραν οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας; Οπωσδήποτε ο πρώτος είναι ο Τούρκος Πρόεδρος που είναι ο ενορχηστρωτής των εξελίξεων. Κερδισμένοι όμως είναι και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, που παίζοντας τον ρόλο του εθνάρχη αποπροσανατολίζει τον λαό από τα εσωτερικά προβλήματα, όπως και ο δικός μας ΠτΔ που πιστεύει ότι επιβεβαιώνεται το αφήγημά του περί τουρκικής αδιαλλαξίας και του αφέονται οι αμαρτίες για το τραγικό Κραν Μοντανά, παρ' όλο που οι δύο τελευταίοι δεν προκάλεσαν ούτε ευθύνονται για την τεταμένη κατάσταση.

Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η Τουρκία έχει δείξει ότι δεν μένει μόνο στα λόγια αλλά υλοποιεί τις απειλές της. Είναι ακόμη γεγονός ότι η κατάσταση στα νησιά είναι η ίδια εδώ και δεκαετίες και η Τουρκία δεν έθεσε θέμα αποστρατικοποίησης. Γιατί το εγείρει τώρα;

Είτε ο Τούρκος Πρόεδρος εννοεί τις απειλές του είτε όχι, η Κύπρος θα είναι η χαμένη της υπόθεσης. Στην απευκταία περίπτωση θερμού επεισοδίου, και δεδομένου ότι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υφίσταται μια στρατιωτική ισορροπία και συνεπώς δεν συμφέρει κανέναν μια μεταξύ τους σύγκρουση, εκείνος που θα την πληρώσει θα είναι ο αδύνατος κρίκος, δηλαδή η Κύπρος. Εάν οι Τούρκοι μπλοφάρουν και αποφευχθεί η σύρραξη, εκείνο που μένει μεταξύ των δύο λαών είναι το κλίμα αντιπαλότητας και δυσπιστίας το οποίο μεταφέρεται και στην Κύπρο και το οποίο εκμεταλλεύονται στο έπακρον οι απορριπτικοί, οι οποίοι θεωρούν ότι τους προσφέρονται δυνατά επιχειρήματα ενάντια στη λύση. Σε όλες τις αναλύσεις και τις συζητήσεις τους καταλήγουν με την επωδό «με αυτούς τους ανθρώπους θέλετε να συνεργαστούμε;» Με άλλα λόγια, είτε οι Τούρκοι μπλοφάρουν είτε όχι, η Κύπρος έχει μόνο να χάσει. Το κλίμα έντασης αυξάνει εκατέρωθεν τους εξοπλισμούς, μεγαλώνει την καχυποψία και οι ελάχιστες ελπίδες επανέναρξης ουσιαστικών συνομιλιών εξανεμίζονται. Για να υπάρξουν διαπραγματεύσεις απαιτούνται συνθήκες ομαλότητας και οι πολεμικές ιαχές των Τούρκων τις αποκλείουν.

Ο ετερόκλητος πολιτικός συρφετός, που σχηματίστηκε τους τελευταίους μήνες με όσους έχουν ως μόνο συνεκτικό ιστό το ότι θέλουν να παραμείνει η κατάσταση ως έχει και δεν θέλουν λύση (αλλά και αποβλέπουν σε ένα κοκαλάκι της εξουσίας), επιχαίρει γιατί βλέπει ότι μια παρατεταμένη κατάσταση ανωμαλίας ευνοεί τον απώτερο στόχο του, που είναι η μονιμοποίηση του στάτους κβο.

Στην παρούσα φάση δεν ωφελούν οι ηχηρές τοποθετήσεις που διεγείρουν τον κακώς νοούμενο πατριωτισμό, αλλά δυνατό να φέρουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ένας πόλεμος μόνο δεινά μπορεί να επιφέρει και στους νικητές και στους ηττημένους. Η καταστροφή και ο πόνος θα είναι κοινός και στις δύο πλευρές. Είναι αδιανόητο να σκοτώνονται οι λαοί χάριν των προσωπικών φιλοδοξιών των ηγετών τους και θα ήταν εγκληματικό να οδηγηθούμε σε πόλεμο από επιπόλαιες αποφάσεις. Χρειάζονται λεπτότατοι χειρισμοί για να αποφευχθεί η σύγκρουση και οι ηγεσίες και των δύο χωρών οφείλουν να εξαντλήσουν όλα τα διπλωματικά μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, μη αποκλειόμενης και της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης προκειμένου να διαφυλαχθεί η ειρήνη. Αυτό θα είναι προς το συμφέρον όλων.