Για τον πόλεμο στην Ουκρανία

ΟΙ πόλεμοι του παρελθόντος, μικροί ή μεγάλοι, είχαν όλοι λίγο-πολύ κατακτητικό χαρακτήρα, οι χώρες ήθελαν να επεκτείνουν τα σύνορά τους σε βάρος των γειτόνων τους. Το βασικό κίνητρο των ηγεμόνων ήταν η εξάπλωση της επικράτειάς τους και το εθνικό τους μεγαλείο το οποίο ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει πολλές χιλιάδες ή και εκατομμύρια στρατιώτες, να τους στείλει στα πεδία των μαχών και στον θάνατο. Σήμερα οι πόλεμοι δεν αποβλέπουν στην κατάκτηση εδαφών αλλά στην οικονομική υπόταξη των «εχθρών» με μέσα της σύγχρονης τεχνολογίας. Στην περίπτωση του πολέμου της Ουκρανίας διαπιστώνουμε μια εξέλιξη η οποία ήταν αδύνατο να προβλεφθεί πριν από μερικούς μήνες. Κανένας δεν ανέμενε ότι μετά από επτά μήνες η μεγάλη Ρωσία, δεύτερη παγκόσμια υπερδύναμη, θα αντιμετώπιζε το φάσμα μιας ταπεινωτικής ήττας από μια χώρα την οποία υπολόγιζε να συντρίψει σε λίγες βδομάδες. Όλοι οι διεθνείς αναλυτές προέβλεπαν ότι αργά ή γρήγορα, ήταν θέμα χρόνου, η Ουκρανία θα υπέκυπτε στη συντριπτική υπεροχή της ρωσικής στρατιωτικής μηχανής.

Όμως, τα γεγονότα δεν εξελίχθηκαν ακριβώς έτσι. Γιατί; Η εισβολή της Ρωσίας, ή «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» όπως την αποκαλεί, ήταν στην ουσία ένας κατακτητικός πόλεμος, μια επέκταση των συνόρων με προσχήματα πανομοιότυπα με εκείνα πολλών άλλων εισβολών όπως η προστασία των ντόπιων πληθυσμών. Παρ' όλη την υπεροχή των Ρώσων σε στρατιωτικό εξοπλισμό, οι Ουκρανοί αντιστέκονται σθεναρά, αντεπιτίθενται και όλα δείχνουν ότι ο πόλεμος είναι χαμένος για τους Ρώσους. Από τη μια πλευρά οι Ουκρανοί μάχονται για τους τόπους τους, τις οικογένειες, τους ανθρώπους τους, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά τους. Για ό,τι πιο ιερό μπορείς να πολεμήσεις. Τα κίνητρα αυτά που ενισχύουν τους Ουκρανούς ελλείπουν πλήρως από τους Ρώσους οι οποίοι δεν έχουν στείλει ό,τι καλύτερο για να πολεμήσει: Μισθοφόροι που κατηγορούνται για ωμότητες σε ξένες αποστολές, τρόφιμοι των φυλακών και γενικά στρατιώτες που δεν τους ενδιαφέρει αν θα κερδίσουν ή όχι μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα επιπλέον. Εάν σε αυτό συνυπολογιστεί η ποιότητα των σύγχρονων όπλων που προμηθεύονται οι Ουκρανοί από τη Δύση, τότε αντιλαμβάνεται κάποιος γιατί ο πόλεμος πήρε για τους Ρώσους αυτήν την άσχημη τροπή.

Μέχρι τώρα ο πόλεμος δεν έχει αγγίξει τον μέσο Ρώσο πολίτη ή τη μέση ρωσική οικογένεια. Αφορούσε κάποιους άλλους και δεν υπήρξαν αισθητές κοινωνικές επιπτώσεις πέραν κάποιων εκδηλώσεων της αντιπολίτευσης. Όμως, τώρα με τη μερική επιστράτευση δημιουργείται μια τεράστια κοινωνική κρίση αφού με τον αριθμό που θα στείλει ο Πούτιν στην Ουκρανία, αναφέρεται ένα εκατομμύριο, σημαίνει ότι θα επηρεαστούν άμεσα εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες και είναι άγνωστο πόσο θα αντέξει το καθεστώς του στην κατακραυγή που θα ξεσπάσει. Ήδη οι νέοι που βρίσκονται σε στρατεύσιμη ηλικία αρνούνται μαζικά να γίνουν θύματα ενός πολέμου στον οποίο δεν πιστεύουν. Η μαζική φυγή ανθρώπων από τις παραμεθόριες περιοχές είναι ενδεικτική της στάσης του ρωσικού λαού απέναντι στο όλο θέμα της Ουκρανίας. Η κατάσταση είναι εντελώς ανάλογη με τη συμπεριφορά της αμερικανικής νεολαίας με τις μεγάλες αντιπολεμικές διαδηλώσεις και γενικά της αμερικανικής κοινωνίας κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ και την αντίδρασή της σε εκείνον τον βρόμικο πόλεμο.

Η κατάσταση στα πεδία των μαχών επιδεινώνεται συνεχώς, οι Ουκρανοί προελαύνουν και ο Πούτιν βρίσκεται σε αδιέξοδο. Τρομάζει η δήλωσή του ότι «εάν απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε». Η δήλωσή του υπονοεί και τη χρήση πυρηνικών. Και αν δεν είναι μπλόφα και την εννοεί; Και δυστυχώς σε μια χώρα που ο πολιτικός αντίλογος απαγορεύεται, η ελεύθερη έκφραση καταπνίγεται και όλη η εξουσία βρίσκεται στα χέρια ενός μόνο ανδρός χωρίς διαδικασίες ελέγχου και ασφαλιστικές δικλίδες ο κίνδυνος μιας πυρηνικής καταστροφής είναι ορατός.

Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι οι ηγεμονισμοί με πρόσχημα τον πατριωτισμό δεν ενθουσιάζουν ούτε συγκινούν πια τους ανθρώπους για να θυσιάσουν τις ζωές τους. Σήμερα οι λαοί ζητούν απλώς να επιβιώσουν σε συνθήκες ειρήνης και ευημερίας και δεν τους ενδιαφέρουν οι μεγαλοϊδεατισμοί και οι αυτοκρατορίες.