Το δικαίωμα για προσιτή και αξιοπρεπή στέγη

Η Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής εξέτασε πρόσφατα το θέμα της μεγάλης αύξησης των ενοικίων. Αυτή η συζήτηση έδωσε την ευκαιρία για να δούμε τα προβλήματα με την στέγαση σε όλο το μέγεθος τους. Το στεγαστικό είναι σήμερα το πιο οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα νέα ζευγάρια, οι φοιτητές, οι ηλικιωμένοι και πολλοί άλλοι στα χαμηλομεσαία εισοδηματικά στρώματα. Η εκτόξευση των τιμών στα ενοίκια και το κύμα ακρίβειας μετατρέπει το πρόβλημα σε κοινωνική μάστιγα.

Η διαπίστωση είναι σκληρή: στην Κύπρο του 2022 δεν υπάρχει πρόσβαση σε προσιτή και αξιοπρεπή στέγη. Τα νέα ζευγάρια εξαιτίας του μεγάλου οικοδομικού κόστους δεν μπορούν να κτίσουν ούτε να αγοράσουν κατοικία και έτσι καταφεύγουν στην ενοικίαση. Παράλληλα, άλλοι χάνουν την κατοικία τους εξαιτίας των εκποιήσεων.

Όταν, όμως η μέση τιμή για ενοικίαση ενός μικρού διαμερίσματος ενός υπνοδωματίου ξεπερνά τα 700 - 800 και, μάλιστα σε ορισμένες περιοχές, όπως η Λεμεσός εκτοξεύεται μέχρι και τα 1200 ευρώ, είναι πλέον φανερό ότι πολύς κόσμος μένει χωρίς επιλογές.

Η αυξημένη ζήτηση για ενοίκιο και η μειωμένη προσφορά οδήγησε τις τιμές στα ύψη. Η ενοικίαση στέγης έγινε κι αυτή ένα όνειρο.

Η ρίζα του προβλήματος είναι η μη ισορροπημένη ανάπτυξη που δημιουργεί προνόμια και υπεραξίες σε συγκεκριμένες ομάδες, ενώ την ίδια ώρα απουσιάζει η κοινωνική πολιτική στέγασης που θα στηρίξει τους οικονομικά ασθενέστερους και την μέση οικογένεια.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σαθρό Κυπριακό Πρόγραμμα Επενδύσεων έναντι χρυσών διαβατηρίων. Ο οικοδομικός οργασμός πολυτελών κτιρίων και πύργων συνέβαλε στην αύξηση των ενοικίων, αφού αφορούσε μόνο ξένους επενδυτές. Δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη, ούτε αντισταθμίσματα για το σύνολο και την κοινωνία, μόνο προνόμια και πλουτισμός για ένα στενό κύκλο συμφερόντων. Μέχρι και δημόσια έσοδα έχουν χαθεί εξαιτίας του σαθρού συστήματος της διακυβέρνησης Αναστασιάδη.

Όλο αυτό το διάστημα αυτοί που κυβερνούσαν είχαν άλλες προτεραιότητες. Δεν έδειξαν καμία ευαισθησία σε όλους αυτούς που για να ζήσουν καταφεύγουν στο ενοίκιο. Οι μηχανισμοί για στήριξη της στεγαστικής πολιτικής του κράτους, όπως ο ΚΟΑΓ αδυνατούν να ανταποκριθούν. Η κυβέρνηση δεν αισθάνεται την υποχρέωση για μια ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική και με την στάση της έχει οξύνει τα προβλήματα. Υπάρχουν σήμερα παραδείγματα φοιτητών που εξαιτίας του ψηλού κόστους ενοικίων διακόπτουν τις σπουδές τους, ή δεν τις αρχίζουν καν. Η ακρίβεια στα βασικά αγαθά, στον ηλεκτρισμό, στα καύσιμα σε συνδυασμό με τα ψηλά ενοίκια υπερβαίνουν κατά πολύ τον κατώτατο μισθό που θέσπισε αυτή κυβέρνηση.

Αυτή είναι η σκληρή καθημερινή πραγματικότητα και μόνο αυτοί που κυβερνούν για 10 χρόνια δεν το παραδέχονται.

Χρειάζεται αλλαγή! Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση για την ισορροπημένη ανάπτυξη. Το στεγαστικό πρόβλημα είναι κορυφαία προτεραιότητα και πρέπει να αντιμετωπιστεί με μέτρα και πολιτικές του κράτους. Είναι ο μόνος τρόπος να αναχαιτιστούν οι σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις και η ακρίβεια που σαρώνει τα νοικοκυριά. Έχουμε πολλά παθήματα στο παρελθόν από την αλόγιστη ανάπτυξη.

Τώρα πρέπει να σχεδιάσουμε και να προβλέψουμε μια νέα στεγαστική πολιτική. Ένα γενναίο στεγαστικό πρόγραμμα μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τα ήδη αυξημένα κρατικά έσοδα. Θα πρέπει να στοχεύσει στους κοινωνικά πιο εκτεθειμένους και να δώσει ευκαιρίες στα νέα ζευγάρια να αποκτήσουν αξιοπρεπή στέγη.

* Βουλευτής ΑΚΕΛ Πάφου