Οι τριχονόμοι του κυπριακού σχολείου

Το κυπριακό σχολείο, πολλές δεκαετίες τώρα, ασχολείται με τρίχες. Με διάφορους τρόπους. Η ενασχόληση αυτή δεν αγγίζει αλλά ανήκει βαθιά και με βεβαιότητα στον χώρο της ψυχοπαθολογίας. Πρόκειται για μια διαστροφή που για να εξηγηθεί χρειάζεται σίγουρα η συνδρομή των σοβαρών ακαδημαϊκών της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, μπορεί και της ιστορίας. Το Υπουργείο Παιδείας διαθέτει στη φαρέτρα της νομοθεσίας του συγκεκριμένη άποψη για τις τρίχες. Είναι η νομοθεσία που αφορά την «ευπρεπή εμφάνιση». Οι διευθυντές και οι καθηγητές απλά την εφαρμόζουν, όπως εφαρμόζουν πολλά άλλα, ας πούμε τον σπόγγο στη σχισμή του πίνακα, το σύρμα στο κομπιούτερ τους, τις μπαταρίες στα παιχνίθκια των μωρών τους.

Δεν είναι ένας ο διευθυντής της τρίχας, ούτε κάποιοι μόνο καθηγητές. Οι τριχόπληκτοι στον χώρο της παιδείας είναι πολλοί, σχεδόν αμέτρητοι. Και ο καθένας από αυτούς έχει και μια διαφορετική άποψη για το τριχωτό της κεφαλής των νέων. Για τους κοινωνιολόγους που θα διερευνήσουν το φαινόμενο, αξίζει να δουν και το πολιτικό backround των τριχονόμων εκπαιδευτικών, γιατί κάπως σχετίζεται, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.

Τα μακριά μαλλιά στα αγόρια σίγουρα θεωρούνται δείγμα βρομιάς. Κατάλοιπο της αγροτικής κοινωνίας της Κύπρου από τον καιρό της Χοιροκοιτίας έως και την Αγγλοκρατία. Οι μαθητές πρέπει να είναι κοντοκουρεμένοι. Σαν τους ναζί ή σαν τους βουδιστές μοναχούς. Αν δεν το κάνουν, βρίσκονται κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της αποβολής. Πολλοί βοηθοί διευθυντές που δεν είναι φαλακροί αποβάλλουν πιο δύσκολα μαθητές με μακρύ μαλλάκι. Αν ο βοηθός είναι φαλακρός, πολύ δύσκολο να αποφύγει ο μαθητής την ποινή. Στα συρτάρια των γραφείων πολλών διευθυντών, πίσω-πίσω βαθιά, θα συναντήσεις συχνά κάποια ξυριστική μηχανή και σίγουρα ξυραφάκια από τα φτηνά. Σε γιορτές, επισκέψεις ιερωμένων, επιθεωρητών και άλλων επισήμων, καλούν στα γραφεία τους τους χίππιδες μαθητές και τους τα δίνουν για να ξυριστούν στην τουαλέτα με την απειλή της αποβολής που είπαμε. Την ξυριστική μηχανή τη χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι διευθυντές λόγω μιας κάποιας επικινδυνότητας. Ο νιπτήρας της τουαλέτας σε κάθε τέτοια γιορτή βουλώνει και τον αποφράσσουν οι καθαρίστριες.

Στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, όταν πρέπει να καθαρίσει ο διευθυντής τα συρτάρια του γραφείου του, όσα ξυραφάκια του μένουν, τα δίνει στους φίλους του τους βοηθούς, ακόμα και στις γυναίκες βοηθούς, για να ξυρίσουν τα πόδια τους πριν να εμφανιστούν στον Πρωταρά.

Πολλοί μαθητές αγοράζουν strong gels για να κολλούν το μακρύ μαλλί τους πάνω στο κρανίο για να μην φαίνεται μακρύ. Αλλά οι βοηθοί τούς παρακολουθούν όταν τρέχουν στην αυλή και ο αέρας ή η βροχή νικά το τζελ. Τότε τους πιάνουν. Είναι πολύ δύσκολο οι μαθητές να κρύψουν το μακρύ μαλλί, δεν είναι σαν τα χαρτάκια της αντιγραφής.

Κανένας μαθητής στο κυπρακό σχολείο όταν σκέφτεται μέσα στο μάθημα δεν στριφογυρίζει τα μαλλιά του. Πολλοί το αντικαθιστούν με το φάγωμα των νυχιών. Τα κορίτσια έχουν λιγότερο φαγωμένα νύχια επειδή δικαιούνται μακριά μαλλιά.

Την ίδια στιγμή, το κυπριακό σχολείο το απασχολούν πάρα πολύ τα θέματα ρατσισμού, κοινωνικών διακρίσεων κ.λπ., πράγμα που με βάση τα πιο πάνω ακούγεται παράδοξο.

Όταν για να «εκπαιδεύσεις» κάποιον πρέπει να ορίσεις τις τρίχες, τις κάλτσες και τα σπυράκια του, τότε κάτι δεν πάει καλά. Το λένε οι ψυχολόγοι. Και αν κάτι δεν πάει καλά από την αρχή, τότε αποκλείεται και να τελειώσει καλά. Το είδαμε την πρώτη μέρα, το είδαμε και την τελευταία, θα το δούμε και κάπου στη μέση, δηλαδή θα το βλέπουμε πάντα.

Τέλος, είναι πολύ δύσκολο να αποφασίσει ο Κύπριος εκπαιδευτικός τι θεωρείται ευπρεπές και ακόμα πιο δύσκολο να καταλάβει πως η ευπρέπεια, όσο ωραία και να ακούγεται, ήταν και παρέμεινε πάντοτε αδελφή έννοια του κάθε είδους φασισμού, ανόητης επιβολής του τίποτα, μα αυτή είναι μια άλλη, πολλά κουραστική, ιστορία.