Προεδρικές εκλογές με διακύβευμα τοξικό και στενάχωρο, αντί οράματος για λύση-επανένωση

Προεδρικές εκλογές έρχονται και ως… είθισται, οι τόνοι ανεβαίνουν, οι συζητήσεις οξύνονται και οι σχέσεις περνούν από σαράντα κύματα. Κι επειδή, ειδικά στο Κυπριακό, χρόνο με τον χρόνο, οι εξελίξεις ή οι μη εξελίξεις στο Κυπριακό πληθαίνουν, ανάλογο είναι και το κλίμα παραμονές μιας εκλογικής διαδικασίας, της ανάδειξης Προέδρου της Δημοκρατίας, ιδιαίτερα.

Για να έρθουμε στα της τελευταίας δεκαετίας. Ένα είναι το βέβαιο. Υπήρχαν και υπάρχουν κόμμα(τα) και πολιτικοί ηγέτες που πάντα ασκούσαν κριτική στους προεδρικούς χειρισμούς στο Κυπριακό –ενίοτε και επιδοκίμαζαν όταν θεωρούσαν ότι ο Νίκος Αναστασιάδης πατούσε σε μία βάρκα, υπήρχαν και υπάρχουν κόμματα και πολιτικοί ηγέτες που διαβάζουν τις εξελίξεις ή μη εξελίξεις ανάλογα των απορριπτικών θέσεών τους και αυτοί που πάντα χειροκροτούσαν και πορεύονταν μαζί με τον Πρόεδρο.

Προεδρικές εκλογές είχαμε και το 2018. Τότε, ωστόσο, οι συζητήσεις για το Κυπριακό δεν είχαν το εύρος και την οξύτητα που έχουν σήμερα (και ακόμα δεν μπήκαμε για τα καλά στην προεκλογική εκστρατεία). Τότε, ήταν ο ΔΗΣΥ, από τη μια, που στήριζε και υπερθεμάτιζε όλα όσα γίνονταν στο Κυπριακό και όταν κάτι συναντούσε μεγάλη αντίδραση, απλά ο Αβέρωφ Νεοφύτου «εξαφανιζόταν» για ένα διάστημα, για να μην απαντήσει για τις γκέλες του Προέδρου. Από την άλλη, ήταν το ΑΚΕΛ, που επέκρινε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ανακολουθία στο Κυπριακό, για εγκατάλειψη θέσεων και αρχών, συμφωνηθέντων και κεκτημένων στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και υπήρχε, βέβαια, και μία 3^η σχολή σκέψης που αποδοκίμαζε ή επιδοκίμαζε αναλόγως των θέσεών της. Το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ, για παράδειγμα, όποτε η πορεία ήταν προς την απόρριψη ή την κατακεραύνωση της Τουρκίας και της τ/κ ηγεσίας, χειροκροτούσαν, άμα η πυξίδα έδειχνε προς κάτι θετικό, ασκούσαν κριτική.

Σήμερα, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Οι τρεις βασικότεροι εκ των Προεδρικών υποψηφίων διετέλεσαν συνεργάτες του Νίκου Αναστασιάδη, από θέσεις κλειδιά. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, εκ των βασικότερων στηριγμάτων του Προέδρου, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, διαπραγματευτής του στο Κυπριακό και ο Νίκος Χριστοδουλίδης, σύμβουλός του και υπουργός των Εξωτερικών του. Έτσι, οι υπόλοιποι υποψήφιοι έχουν ένα μεγαλύτερο γήπεδο να παίξουν. Και παρουσιάζοντας τις θέσεις τους και ασκώντας κριτική στους τρεις βασικούς ανθυποψηφίους τους, λόγω ακριβώς της πιο πάνω σχέσης των τελευταίων.

Λόγω της ιδιάζουσας σχέσης των Big «3» με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, άρχισε από νωρίς η συζήτηση για τις χαμένες ή τις τελευταίες ευκαιρίες στο Κυπριακό. Προσωπικά, πιστεύω πως χαμένες ευκαιρίες στο Κυπριακό βεβαίως υπήρξαν. Και ήταν αρκετές. Μέχρι και πρόσφατα. Αυτές που συζητάμε στο Μοντ Πελεράν, στο Κραν Μοντανά, για παράδειγμα. Για να μην πάμε πιο πίσω, αφού μιλάμε για την τελευταία δεκαετία.

Αυτό που ανέδειξε η μέχρι τώρα προεκλογική συζήτηση είναι το ερώτημα: Γιατί ήταν λάθος ή γιατί δεν ήταν λάθος η αποχώρηση του Προέδρου Αναστασιάδη από το Μοντ Πελεράν. Η εγκατάλειψη των συνομιλιών στο Μοντ Πελεράν δεν αμφισβητείται από κανέναν. Ούτε από Προεδρικούς υποψηφίους, ούτε από πρωταγωνιστές της περιόδου αυτής. Διαφορετικές είναι οι εκτιμήσεις, οι αιτίες, οι αφορμές ή οι δικαιολογίες. Η ουσία είναι μία, όμως. Υπήρξε ευκαιρία στο Μοντ Πελεράν. Φτάσαμε στο παρά πέντε της λύσης στο Κραν Μοντανά. Αλλά το βάλαμε στα πόδια. Η πλευρά μας το έβαλε στα πόδια. Γιατί δεν μπορούσε να χωνέψει την ιδέα πως οι Ε/Κ θα ζούσαν με τους Τ/Κ ως εταίροι στην Κύπρο. Γιατί, ως Ε/Κ μάθαμε να ζούμε σαν οικοδεσπότες στην Κύπρο. Και οι Τ/Κ οι φιλοξενούμενοί μας. Που, όποτε νιώθαμε πως η …επίσκεψή τους ήταν... αρμένικη, μπορούσαμε να τους διώξουμε.

Δυστυχώς, στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, ενώ το διακύβευμα θα έπρεπε να είναι το όραμα για τη λύση και την επανένωση, στην πράξη είναι η διαχείριση του να περισωθεί ό,τι περισώζεται.