Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, μια νέα στρατηγική για την ανάπτυξη

Της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν*

Θέλουμε, εμείς οι άνθρωποι, να συνεχίσουμε να ζούμε καλά και με ασφάλεια σε αυτόν τον πλανήτη; Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια υπαρξιακή απειλή - την οποία όλος ο κόσμος άρχισε πλέον να βλέπει. Τα δάση καίγονται από την Αμερική μέχρι την Αυστραλία. Οι έρημοι στην Αφρική και την Ασία επεκτείνονται. H άνοδος της στάθμης των θαλασσών απειλεί τις ευρωπαϊκές πόλεις μας καθώς και τα νησιά του Ειρηνικού. Η ανθρωπότητα έχει βιώσει τέτοια φαινόμενα και στο παρελθόν, αλλά όχι με αυτούς τους ρυθμούς.
Η επιστήμη μάς λέει ότι μπορούμε ακόμη να σταματήσουμε αυτήν την επιδημία, αλλά ο χρόνος τελειώνει. Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτίθεται να χάσει καθόλου χρόνο. Σήμερα, λιγότερο από δύο εβδομάδες από την έναρξη της θητείας μας παρουσιάζουμε τον οδικό χάρτη για μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Στόχος μας είναι να καταστούμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, επιβραδύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη και μετριάζοντας τις επιπτώσεις της. Αυτό είναι καθήκον της δική μας γενιάς και της επόμενης, όμως η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει τώρα - και ξέρουμε ότι μπορούμε να την επιτύχουμε.

Στρατηγική

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία που παρουσιάζουμε σήμερα είναι η νέα στρατηγική της Ευρώπης για την ανάπτυξη. Θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής μας.
Πρόκειται για τον «πράσινο» άξονα πάνω στον οποίο θα κινηθούν όλες μας οι πολιτικές - από τις μεταφορές μέχρι τη φορολογία, από τα τρόφιμα έως τη γεωργία, από τη βιομηχανία μέχρι τις υποδομές. Με την Πράσινη Συμφωνία μας θέλουμε να επενδύσουμε στην καθαρή ενέργεια και να επεκτείνουμε το σύστημα εμπορία εκπομπών, καθώς επίσης να ενισχύσουμε την κυκλική οικονομία και να διαφυλάξουμε τη βιοποικιλότητα της Ευρώπης.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δεν αποτελεί μονάχα αναγκαιότητα: θα λειτουργήσει παράλληλα και ως κίνητρο για νέες οικονομικές ευκαιρίες. Πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καταβάλλουν ήδη προσπάθειες να γίνουν «πράσινες». Μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα και ανακαλύπτουν τις καθαρές τεχνολογίες. Αντιλαμβάνονται ότι ο πλανήτης μας έχει όρια: Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όλων των μεγεθών καταλαβαίνουν ότι όλοι πρέπει να μεριμνήσουν για το κοινό μας σπίτι. Γνωρίζουν επίσης ότι εάν ανακαλύψουν τις βιώσιμες λύσεις του αύριο θα εξασφαλίσουν το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου.
Αυτό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις και όσοι θα λειτουργήσουν ως παράγοντες αλλαγής είναι η εύκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Γι’ αυτόν τον σκοπό θα θέσουμε σε εφαρμογή ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό επενδυτικό σχέδιο. Το σχέδιο αυτό θα στηρίξει επενδύσεις ύψους ενός τρισ. ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία. Θα συνεργαστούμε στενά με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την κλιματική τράπεζα της Ευρώπης.

Νόμος για το κλίμα

Τον επόμενο Μάρτιο θα προτείνουμε τον πρώτο ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα με σκοπό να χαράξουμε τη μελλοντική πορεία και να την καταστήσουμε μη αναστρέψιμη: επενδυτές, φορείς καινοτομίας και επιχειρηματίες χρειάζονται σαφείς κανόνες για τον προγραμματισμό των μακροπρόθεσμων επενδύσεών τους.
Ενώ θα επιδιώξουμε να αλλάξουμε τους τρόπους με τους οποίους παράγουμε και καταναλώνουμε, ζούμε και εργαζόμαστε, θα πρέπει επίσης να προστατέψουμε και να σταθούμε στο πλευρό όσων κινδυνεύουν να πληγούν περισσότερο από την αλλαγή. Αυτή η μετάβαση θα πρέπει να λειτουργήσει για όλους ή δεν θα λειτουργήσει καθόλου.

Ταμείο δίκαιης μετάβασης

Θα προτείνω τη δημιουργία ενός ταμείου δίκαιης μετάβασης - και θα ήθελα να κινητοποιήσω, μαζί με τη μόχλευση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και των ιδιωτικών κεφαλαίων, ένα ποσό εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για επενδύσεις την επόμενη επταετία. Θα διασφαλίσουμε ότι θα βοηθήσουμε τις ευρωπαϊκές περιφέρειες που θα πρέπει να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες, ώστε να μην μείνει κανένας πίσω.
Σε όλη την Ευρώπη, άνθρωποι –μικροί και μεγάλοι– δεν ζητούν απλώς την ανάληψη δράσης για το κλίμα. Έχουν ήδη αρχίσει να αλλάζουν τον τρόπο ζωής τους: σκεφτείτε τους μετακινούμενους εργαζομένους που παίρνουν το ποδήλατο ή χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα μεταφοράς, γονείς που επιλέγουν επαναχρησιμοποιήσιμες πάνες, εταιρείες που αποποιούνται τα πλαστικά μίας χρήσης και προσφέρουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις στην αγορά.

Στην Κύπρο

Πολλοί από εμάς αποτελούν μέρος αυτού του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου κινήματος για το κλίμα. Στην Κύπρο, η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει διοργανώσει σεμινάρια για την κυκλική οικονομία, μια μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης για τη μείωση και μελλοντική κατάργηση των πλαστικών μίας χρήσης αλλά έχει προωθήσει και πρακτικές πρωτοβουλίες όπως η διανομή, σε συνεργασία με τοπικούς δήμους, τσαντών πολλαπλών χρήσεων και ο καθαρισμός των ακτών.
Εννέα στους δέκα Ευρωπαίους πολίτες ζητούν την ανάληψη αποφασιστικής δράσης για το κλίμα. Τα παιδιά μας βασίζονται σε εμάς. Οι Ευρωπαίοι επιθυμούν η Ένωσή τους να αναλάβει δράση στο εσωτερικό και να δίνει το παράδειγμα στο εξωτερικό. Αυτές τις μέρες αντιπροσωπείες όλων των χωρών βρίσκονται στη Μαδρίτη στο πλαίσιο της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, προκειμένου να συζητήσουν τη συλλογική δράση προς καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί την απάντηση της Ευρώπης στην έκκληση των πολιτών μας. Πρόκειται για μια συμφωνία από την Ευρώπη για την Ευρώπη και για μια συμβολή για έναν καλύτερο κόσμο. Κάθε Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή.