Η... λεμεσιαννή πελλάρα

Της Κρίστιαν Αργυρίδου Χρίστου

Απόσπασμα από την ομιλία της Κρίστιαν Αργυρίδου Χρίστου στην τιμητική εκδήλωση για τη Ρίτσα Κουτσούδη που διοργανώθηκε στις 18/2/25 στο Πολιτιστικό Κέντρο «Πάνος Σολομωνίδης» από φίλους της Ρίτσας, υπό την αιγίδα του δημάρχου Λεμεσού Γιάννη Αρμεύτη.

Δεν μας διαφεύγει το γενικότερο κλίμα που επικρατεί μετά τον τραγικό θάνατο πέντε συμπολιτών μας, ούτε τα δικά μας αισθήματα θλίψης υστερούν έστω και κατ’ ελάχιστο των υπολοίπων. Ταυτόχρονα, πιστεύουμε ότι μόνον η ενεργός δράση για να καταπολεμηθούν τα αίτια που οδηγούν για πολλοστή φορά σε απώλειες ανθρωπίνων ζωών πρέπει να είναι η απάντηση της κοινωνίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που η πολη μας και οι λαϊκές της γιορτές αντιμάχονται με δύσκολες ώρες για τον τόπο. Πάντοτε όμως η δύναμη της ζωής παραμέριζε τη μοιρολατρία και την απόγνωση και υπερνικούσε η απόφαση να προχωρήσουμε μπροστά με θάρρος και αυτοπεποίθηση. Γι' αυτό οι λαϊκές γιορτές δεν σταμάτησαν ούτε με τον θάνατο του Προέδρου Κυπριανού, ούτε με το κούρεμα του 2013, ούτε με την πτώση ολοκλήρου αεροπλάνου και δεκάδες νεκρούς. Και αν θέλετε, ούτε δυστυχώς με τη δολοφονική γενοκτονία 30.000 μανάδων και παιδιών στη γειτονική μας Γάζα. Κατά τα άλλα, και είναι η προσωπική μου άποψη, όποιοι «ανακαλύπτουν» τώρα την εξαθλίωση και τον θάνατο στην κοινωνία μας και τον κόσμο ολόκληρο, είτε υποκρίνονται είτε υποφέρουν από απώλεια μνήμης. Εμείς λοιπόν μνημονεύοντας τους εκλιπόντες, τιμούμε τους ζωντανούς γιατί μόνο αυτοί μπορούν να μας οδηγήσουν σε καλύτερες μέρες.

Τον όρο « Λεμεσιανη πελλάρα» μας τον χάρισε ο αξέχαστος Λούλης Κατσουνωτός που στέφθηκε το 2008, από τον τότε δήμαρχο Ανδρέα Χρίστου και το δημοτικό συμβούλιο, ως ο πρώτος ζωντανός βασιλιάς, μετά από πολλά χρόνια που βασιλιάδες ήταν διάφορες κούκλες. Επανήλθε έτσι ο θεσμός που με τόση επιτυχία ενσάρκωσαν παλαιότερα οι Μιχάλης Ανατολίτης και Ισμήνη Ζαχαριάδου, οι οποίοι θα πρέπει να περιληφθούν στην οικογένειά σας, έστω και μετά θάνατον, αγαπητοί βασιλείς του καρνάβαλου Τον επόμενο χρόνο, το 2009, βασιλιάδες ήταν το ζεύγος Ρίτσα Κουτσούδη και Αρτεμάκης Ζαχαρίου, που υποδύονταν η μεν Ριτσα τον βασιλιά Ερρίκο τον 8o, ο δε Αρτεμάκης τη σύζυγό του, βασίλισσα Ελισάβετ. Το 2010 βασιλιάς ήταν ο Ακης Ταϊτός, του οποίου η στέψη, με εισήγηση της Ρίτσας, έγινε και γίνεται έκτοτε από τους προηγούμενους. Η Ρίτσα συνεχώς έχει στο μυαλό της το Καρναβάλι και την καλυτέρευσή του.

Δική της ιδέα ήταν να γίνει έμβλημα του Λεμεσιανού Καρναβαλιού, το οποίο μια ομάδα συνεργατών της, υλοποιήσαμε, πήραμε άδεια από το αρμόδιο υπουργείο για εμπορική εκμετάλλευση και το χαρίσαμε στον Δήμο Λεμεσού. Η λεμεσιανή λοιπόν πελλάρα είναι μια ιδιαιτερότητα, ένα χάρισμα, μια προίκα ημών των ιθαγενών που μπορούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, τα συντηρητικά και τα κατεστημένα και να εκδηλωθούμε ακομπλεξάριστα, μεταδίδοντας αυθόρμητα την καλή μας διάθεση, τη χαρά και την αισιοδοξία! Η σκωπτική διάθεση, το πείραγμα, τα πιπεράτα αστεία και η σάτιρα συνυπάρχουν με την πόλη μας από πολύ παλιά και τα υπηρέτησαν πολιτευτές, διανοούμενοι, λογοτέχνες, δικηγόροι και δημοσιογράφοι της πόλης (Φασουλιώτης, Μαυρομουστάκης, Πιτσιλλίδης, Αποστολίδης, Μαυρογένης) και μεταγενέστερα διάφορες προσωπικότητες όπως οι φαρμακοποιοί Φώτης Αποστολίδης και Ισμήνη Ζαχαριάδου, οι αξέχαστοι Γεώργιος Τέμπλαρ, Γιαγκος Λουϊζίδης, Πάμπος Σιαμπτάνης και πολλοί άλλοι.

Η λεμεσιανη πελλάρα δεν είναι μια ελαφριά και ανόητη έννοια ή συμπεριφορά. Έχει θετική και πολύ βαθύτερη αξία και ένας από τους κυριότερους και πλέον αυθεντικούς εκφραστές, που την ανήγαγε σε πραγματικά τιμητικό τίτλο, είναι η αγαπημένη μας Ρίτσα Κουτσούδη, η οποία σε όλη της τη ζωή, μας προσκαλούσε και μας προκαλούσε να αλλάξουμε διάθεση.

Σκέφτεσαι Ρίτσα τζαι γεμώνεις θετικά συναισθήματα! Ακούεις Ρίτσα και τζαι χαμογελάς! Θωρείς τη Ρίτσα στα καρναβάλια τζαι φύρνεσαι που το γέλιο! Χορεύκεις με τη Ρίτσα τζαι νιώθεις να μιτσιανίσκεις τζαι να πετάς! Το Καρναβάλι λοιπόν, ως η κορυφαία έκφραση της ισότητας και της δημοκρατίας, όπως έγραψε ο Λατινοαμερικάνος συγγραφέας Χόρχε Αμάντο και ως ο λαϊκότερος θεσμός απελευθέρωσης, δίνει την ευκαιρία έκφρασης και μεταλαμπάδευσης της λεμεσιανής κοινωνικής συμπεριφοράς και νοοτροπίας και σαν παρεπόμενο της ίδιας της πελλάρας. Γι’ αυτό, ήταν νομοτελειακό και αναπόδραστο, η Ρίτσα που διαθέτει αυτό το μεγάλο χάρισμα, αυτή την ευλογία, να είναι πρωτοπόρα, πανταχού παρούσα και πρωταγωνίστρια σε όλες τις «παραστάσεις».

Η παρουσία της στον χώρο της εκπαίδευσης για 40 χρόνια, διαπνεόταν από τις ίδιες αξίες: Της θετικότητας, της καλής διάθεσης και της ανιδιοτελούς προσφοράς. Ήταν ασυμβίβαστη σε θέματα ηθικής και δεν ανεχόταν την αδικία και την καταπίεση που συχνά, τα παλαιότερα χρόνια, ασκείτο σε βάρος των νέων παιδιών. Με τον δικό της τρόπο τα στήριζε ολόψυχα, μεσολαβούσε στους καθηγητές για βοήθεια στους αδύνατους μαθητές και μάλιστα φιλοξένησε στο σπίτι της νεαρές κοπέλες που αντιμετώπιζαν προβλήματα στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Ταυτόχρονα, με τη στάση ζωής της, στηλίτευε και διακωμωδούσε τον καθωσπρεπισμό και την υποκρισία. Το ίδιο έκαμνε και στο σπίτι της, στο δικό της περιβάλλον, με το αστείρευτο χιούμορ που διαθέτει.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Σε μια από τις επισκέψεις της χορωδίας του ΑΡΗ στο εξωτερικό επεδίωξε και φωτογραφήθηκε με κάποιον Γερμανό που έμοιαζε καταπληκτικά με τον σύζυγό της Κλείτο. Κορνίζαρε τη φωτογραφία και την έβαλε στο κομοδίνο του υπνοδωματίου τους. Ο Κλείτος έμπαινε - έβγαινε, έβλεπε τη φωτογραφία αλλά δεν έλεγε τίποτε. Σε κάποια στιγμή όμως η απορία έφθασε στο απροχώρητο και γύρισε και της λέει: «Ε, Ρίτσα, μα πότε εφκάλαμε τούτη τη φωτογραφία;»

Της έχω ιδιαίτερη αδυναμία, διότι εκτός της φιλίας, αλληλοεκτίμησης, της καρναβαλικής χημείας και συνεργασίας μας τα τελευταία χρόνια, μου θυμίζει τον πατέρα μου, μάστρε Σπύρο Αργυρίδη, που σκηνοθετούσε τα αστεία του στο πι και φι, προκαλούσε αβίαστο γέλιο και χαρά και σημείωσε μεγάλες επιδόσεις στη λεμεσιανή πελλάρα! Λέτε να υπήρξε κανένα εξώγαμο από τους προγόνους μας; Η Ρίτσα λοιπόν, είναι μοναδικό πρότυπο που πρέπει να αποτυπωθεί η πορεία του και να γίνει υποκείμενο μελέτης και διδαχής από τις νέες γενιές. Ο δήμος και το δ.σ. πρέπει να καταγράψουν τα πάντα με λεπτομέρεια για την ίδια και τους στενούς συμπρωταγωνιστές της, στα εξαιρετικά νούμερα των χορών του Άρη και της χορωδίας του και όπου αλλού διακρίθηκαν και να αποτελέσουν ξεχωριστό κομμάτι του Καρναβαλικού Μουσείου. Να καλλιεργηθεί και να συνεχιστεί αυτή η παράδοση που εκφράζει απόλυτα το πνεύμα της Λεμεσού. Είναι λοιπόν η προεξάρχουσα της λεμεσιανής χαράς και πελλάρας. Της ευχόμαστε όσο θέλει να ζήσει για να χαρίζει στους δικούς της, αλλά και σε όλους εμάς, το μοναδικό της χιούμορ. Και είμαστε βέβαιοι ότι θα είναι μαζί μας για πολλά – πολλά χρόνια διότι. όπως είπε ο εκλιπών συμπολίτης μας, επίσης μεγάλος καρναβαλιστής και συνεργάτης της Ρίτσας, Νίκος Παπακυριακού, «όποιος καρναβαλίζεται δεν χρειάζεται γιατρούς!!»

Και θα πρότεινα η Τρίτη πριν την Τσικνοπέμπτη, να καθιερωθεί ως μέρα Τιμής και Εκτίμησης για αξιόλογους καρναβαλιστές που με τη λεμεσιανη τους νοοτροπία και την ενεργό συμμετοχή και προσφορά στην πόλη μας, έχουν γράψει τη δική τους ιστορία. Ξεκινώντας από τους απόντες, όπως η Λούλλα Σουσμίθ, οι Γιώργος και Κωστάκης Μαυρογένης, ο Ευάγγελος Βανελλης, η Αμαράντη Σιήτα, η Έλις Χαράκη, η Τούλλα Συκοπετρίτου, ο Άντης Ψημενόπουλος, ο Λούλης Κατσουνωτός, ο Κλεάνθης Φανάρης, ο Γιώργος Γιωργαλλέτος, ο Στέλιος Αργύρης, ο Αλέκος Οράτης και τόσοι άλλοι. Ο Δήμος Λεμεσού πρέπει να τιμήσει αυτούς τους ανθρώπους ως δικά του παιδιά!