Το πιάτο στο πεζοδρόμιο

Σήμερα πάλι θα σας μιλήσω για τις πολεμικές αναμνήσεις του αγαπητού Πανίκκου Νεοκλέους από το 1974. Είναι πολύ σημαντικές αναμνήσεις αυτές. Ιστορία που δεν θα μπορέσουμε να βρούμε στα επίσημα ιστορικά βιβλία. Ευτυχώς που τα έγραψε. Ευτυχώς που τα είπε. Και ευτυχώς που βγήκαν σε βιβλίο. Ευχαριστώ και εκείνους που τα μετάφρασαν στα τουρκικά. Διαβάζοντάς τα ζω τη φρίκη του πολέμου και της προδοσίας. Αφότου έφυγε από τον Άγιο Επίκτητο στις 13 Αυγούστου πάλι πήγε στην Αμμόχωστο. Και πάλι πέρασε από την παραλία. Όμως, δεν υπήρχε πλέον εκείνη η εικόνα που είχε δει στις 2 Αυγούστου. Οι παραλίες ήταν τελείως άδειες. Ερημιά. Δηλαδή δεν είχε μείνει κανείς να κολυμπά στη θάλασσα και να τρωγοπίνει στα εστιατόρια. Και κοιτάξτε την εξής λεπτομέρεια που διηγείται ο αγαπητός Πανίκκος στην Αμμόχωστο:

«Σε μια περιοχή είδα μερικά άτομα μαζεμένα έξω από ένα σπίτι. Ένας από αυτούς μού είπε με πολύ αλαζονικό τρόπο ότι ήταν από τους προύχοντες της πόλης. Πήγαινε 14.00 η ώρα και με ρώτησαν αν είχα φάει. Τους είπα ότι δεν είχα βάλει μπουκιά στο στόμα εδώ και δύο μέρες. Έβαλαν φαγητό σε ένα πιάτο, το άφησαν στο πεζοδρόμιο και μπήκαν μέσα για να καθίσουν στο τραπέζι. Άφησα το πιάτο όπως ήταν στον δρόμο χωρίς να το αγγίξω και έφυγα απ’ εκεί».

Όταν διάβασα αυτές τις γραμμές σταμάτησα εκεί. Σηκώθηκα από το τραπέζι. Κοίταξα έξω από το παράθυρο. Στην καρδιά μου έσμιξαν ο πόνος και η οργή. Πολέμησε για μέρες στο μέτωπο, έτρεξε κάτω από τις βόμβες ναπάλμ που έπεφταν βροχή από τον ουρανό, μετέφερε στο νοσοκομείο τους πληγωμένους φίλους του και κοιτάξτε τι συμπεριφορά είχε μια αλαζονική οικογένεια προς έναν νέο στρατιώτη ο οποίος δεν είχε βάλει μπουκιά στο στόμα επί δύο μέρες. Έβαλαν μπροστά του ένα πιάτο σαν να βάζουν φαγητό σε σκυλί οι άνθρωποι για τους οποίους πολεμούσε. Στο πεζοδρόμιο! Ναι, δεν ήταν εύκολο να αντισταθεί κανείς ενάντια στον τουρκικό στρατό με άτακτο στρατό μέσα σε αυτό τον σεισμό του πραξικοπήματος, όμως ήταν πολύ βαριά βεβαίως αυτή η μεταχείριση της οποίας έτυχε από τους ομοεθνείς του. Δεν πιέστηκε. Δεν κομματιάστηκε η περηφάνια του. Αν και ήταν πολύ πεινασμένος, δεν έφαγε εκείνο το φαγητό που βρισκόταν στο πεζοδρόμιο.

Έγραψε πολλά ο αγαπητός Πανίκκος όπως αυτές τις λεπτομέρειες. Δύσκολα ανέχτηκε τις βρισιές που εκστόμισε ένας διοικητής τάγματος στους κουρασμένους και ταλαιπωρημένους στρατιώτες. Δύσκολα κρατήθηκε. Αυτά είναι πολύ θλιβερά, πολύ μελαγχολικά πράγματα. Φωτιά και προδοσία. Έσμιξαν. Δεν του έδωσαν ένα χαρτί ότι πολέμησε. Τού έδωσαν μόνο ένα χαρτί ότι κατατάχθηκε στον στρατό στις 24 Αυγούστου και απολύθηκε πάλι στην ίδια ημέρα. Όμως, το μεγαλύτερο δώρο για τον ίδιο, λέει, ήταν ότι του αφιέρωσε τη διπλωματική της εργασία η 20 χρονών κόρη του δύο χρόνια αργότερα. Στην αφιέρωση έγραψε τα εξής συγκινητικά λόγια η κόρη του:

«Άκουσα πολλές φορές περιγραφές του πολέμου από εσένα. Βόμβες ναπάλμ που έπεφταν σαν βροχή από τον ουρανό και κατακομματιασμένα κορμιά. Φυλάγω κομμάτια από τις αναμνήσεις σου μέσα σε ένα μαντίλι στο συρτάρι του γραφείου μου. Βλήματα, όλμοι και κομμάτια βομβών. Τα φυλάω σαν προσευχή αυτά. Σε ευχαριστώ επειδή σήμερα ζω σε καλύτερες συνθήκες και πολέμησες γι’ αυτό. Ούτε παράσημο σου δόθηκε, ούτε γράφτηκε πουθενά το όνομά σου. Υπάρχουν πολλοί σαν εσένα. Να είσαι σίγουρος ότι εσείς, οι ανώνυμοι, ζείτε στις καρδιές πολλών ανθρώπων. Θυμάμαι μια από τις πολεμικές αναμνήσεις που διηγήθηκες. Ήταν μια από τις στιγμές που περίμενες λίγη περισσότερη ανθρωπιά από τον άνθρωπο. Αυτό αποκτούσε περισσότερη σημασία ειδικά στις συνθήκες στις οποίες βρισκόσουν. Είχες πάρει στην Αμμόχωστο μερικούς τραυματίες στρατιώτες. Ετοιμαζόταν να καθίσει στο τραπέζι η οικογένεια την οποία συνάντησες στην Αμμόχωστο. Κουβεντιάσατε λίγο, τους διηγήθηκες τις ανατριχιαστικές μέρες τις οποίες έζησες. Σε ρώτησαν να πεινούσες. Φυσικά και πεινούσες και το είπες. Έβαλαν φαγητό σε ένα πιάτο και το τοποθέτησαν στο πεζοδρόμιο για να το φας. Δεν το άγγιξες καν. Δεν σου το επέτρεψε η περηφάνεια σου. Όμως, είμαι βέβαιος ότι πέθαινες από την πείνα. Τους κοίταξες με απογοήτευση και πήρες ξανά τον δρόμο για το μέτωπο. Για να πολεμήσεις για εκείνους που σου πέταξαν ένα πιάτο φαγητό σαν να το βάζουν μπροστά σε ένα σκυλί. Να παίξεις τη ζωή σου κορώνα γράμματα απέναντι στα τανκ και τις κατοχικές δυνάμεις για εκείνους…».

Δεν έχω τίποτα περισσότερο να προσθέσω σε αυτές τις πολύ ρεαλιστικές και συγκινητικές γραμμές. Αυτή είναι η περιγραφή ενός πολέμου. Και ο καλύτερος τίτλος γι’ αυτό το άρθρο είναι ο εξής: Το πιάτο στο πεζοδρόμιο!