Δήθεν κοινωνική πολιτική

Κατά κύριο λόγο μια κυβέρνηση δεν παράγει πλούτο. Εμμέσως ναι, εφόσον δημιουργεί το θεσμικό πλαίσιο στο οποίο δραστηριοποιούνται οι πολίτες/επιχειρήσεις. Αυτοί που κερδίζουν περισσότερα σε κάποιον βαθμό επωφελούνται περισσότερο και άρα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα.

Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση διαδραματίζει έναν αναδιανεμητικό ρόλο. Μεταφέρει πλούτο από αυτούς που την έχουν σχετικά καλά, σε αυτούς που δεν την έχουν και τόσο καλά. Αυτό το σημείο είναι που φαίνεται πως δεν το έχουμε κατανοήσει ή χειρότερα δεν θέλουμε να το κατανοήσουμε. Αν το κατανοούσαμε θα αντιλαμβανόμασταν πόσο παράλογο είναι το πιο συχνό επιχείρημα που ακούμε σε όλες τις διεκδικήσεις που αφορούν ανακατανομή πλούτου. Είτε μιλάμε για κοινωνικές παροχές, επιδοτήσεις, καταργήσεις «πέναλτι», είτε για αυξήσεις, προαγωγές και νέες θέσεις. Αναφέρομαι στο επιχείρημα «εντός των δυνατοτήτων του κράτους». Με απλά λόγια, εφόσον υπάρχει η δημοσιονομική δυνατότητα η οποιαδήποτε διεκδίκηση πρέπει να ικανοποιείται.

Κοιτάξτε τον προσωπικό ή τον οικογενειακό σας προϋπολογισμό. Ποιο είναι τα βασικό κριτήριο πριν προχωρήσετε σε μια δαπάνη; Σίγουρα όχι «είναι εντός των δυνατοτήτων μου» και προχωράτε στη δαπάνη. Αυτό είναι το τελευταίο κριτήριο. Πρώτα καταγράφονται οι ανάγκες/επιλογές, μετά ταξινομούνται αναλόγως των προτεραιοτήτων και των προτιμήσεων και μετά τραβούμε τη γραμμή εκεί που φτάνουν οι δυνατότητές μας. Όχι να ξεκινάμε και να σταματάμε στο τελευταίο.

Με αυτό το σκεπτικό ο καθορισμός της κοινωνικής πολιτικής γίνεται θεωρητικά πιο εύκολος. Βασική αρχή θα έπρεπε να ήταν ότι καμία επιδότηση δεν πρέπει να φέρνει σε χειρότερη θέση αυτόν που πληρώνει σε σχέση με αυτόν που επωφελείται. Αν γίνει αντιληπτό αυτό το σημείο, τότε θα αντιληφθούμε και γιατί είναι παράλογη η επιδότηση της θέρμανσης μιας πισίνας στα ορεινά.

Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν διαδικαστικές δυσκολίες και δεν είναι εύκολος ή δυνατός πάντα ο διαχωρισμός των πολιτών και η απομόνωση των πραγματικά δικαιούχων. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε το αντίθετο να αποτελεί τον κανόνα. Μάλιστα, τα οριζόντια μέτρα να αποτελούν απαίτηση ακόμα και των συνδικαλιστικών οργανώσεων που δήθεν εκπροσωπούν τις χαμηλά αμειβόμενες τάξεις.

Τα λεγόμενα οριζόντια μέτρα που βλέπουμε συχνά, ακόμα και η κατάργηση του «πέναλτι» (δεν είναι πέναλτι αλλά ορθή αναλογιστική μείωση) για τις συντάξεις από το ΤΚΑ, ευνοούν ΠΟΛΥ περισσότερο τους υψηλά αμειβόμενους εις βάρος των χαμηλά αμειβόμενων. Γι’ αυτό εξάλλου και αντέδρασαν αρνητικά οι συνδικαλιστές στην τελευταία πρόταση του υπουργείου. Διότι θα επωφεληθούν περισσότερο οι χαμηλόμισθοι.

Αν τα κρατικά ταμεία έχουν τη δυνατότητα, τότε η ενίσχυση θα πρέπει να πάει στους χαμηλά αμειβόμενους. Οδηγώ καθημερινά από Λάρνακα προς Λεμεσό. Βλέπω πολλά αυτοκίνητα λιμουζίνες. Διαμερίσματα με θέα τη θάλασσα και τον ήλιο που τα ψήνει. Οι ιδιοκτήτες τους που αγοράζουν βοδινό γουάκιου 150 ευρώ το κιλό… και μειώνουμε οριζόντια φορολογικούς συντελεστές. Δίνουμε δηλαδή στους πλούσιους πολλαπλάσια σε σχέση με αυτούς που έχουν ανάγκη.

Θα μου πείτε «μα αυτοί πληρώνουν πολύ περισσότερα». Γι’ αυτό ξεκίνησα το άρθρο με τη συγκεκριμένη παράγραφο. Πληρώνουν περισσότερα γιατί επωφελούνται περισσότερο από τις υποδομές και τους θεσμούς του κράτους. Αν οι φορολογίες είναι λανθασμένα υψηλές ας μειωθούν, αλλά μόνιμα. Δεν υπάρχει ανάγκη να έχουμε μια αναποτελεσματική, χρονοβόρα και ακριβή διαδικασία απλώς και μόνο για να λαϊκίζουμε και να βολεύουμε. Για να λέμε έχουμε (δήθεν) κοινωνική πολιτική.